కొత్త బ్లాక్ హోల్ కు స్టీఫెన్ హాకింగ్ పేరు

రష్యాకు చెందిన వ్యోమగాములు ఇటీవల ఒక కొత్త బ్లాక్ హోల్ ను కనుగొన్నాడు. స్టీఫెన్ హాకింగ్ మార్చి 14న మరణించగా 2 రోజుల తర్వాత ఈ బ్లాక్ హోల్ ను కనుగొన్నారు. తన జీవితకాలమంతా విశ్వరహస్యాలను ఛేదించడంలోనే నిమగ్నమై, ముఖ్యంగా బ్లాక్ హోల్స్ కు సంబంధించి అనేక కొత్త సిద్ధాంతాలను ఆయన ప్రతిపాదించి లార్డ్ ఆఫ్ బ్లాక్ హోల్స్ గా ఖ్యాతిగడించారు. ఆయనకు ఘనమైన నివాళిగా ఈ కొత్త బ్లాక్ హోల్ కు ఆయన పేరు పెట్టారు. ఇది ఓఫికస్ నక్షత్రాల కూటమిలో (Ophiuchus constellation) ఉన్నట్లు మాస్కోస్టేట్ యూనివర్సిటీ శాస్త్రవేత్తలు తెలియజేశారు. ఈ కూటమిలోని నక్షత్రం పతనం కావడం వల్ల గామా కిరణాల ప్రేలుడు సంభవించి బ్లాక్ హోల్ ఏర్పడిందన్నారు. ఈ శక్తివంతమైన ప్రేలుళ్ళను స్పేయిన్ దేశంలోని టెనెరిఫ్ ఐలాండ్ లో ఏర్పాటు చేసిన మాస్టర్ ఐఏసీ రోబోటిక్ టెలిస్కోప్ చిత్రంలో బంధించింది.

ఒలింపిక్ రింగ్ ఆకారంతో అణువు స్పష్టి

ఒలింపిక్ గేమ్స్ లోగోను పోలిన హైడ్రో కార్బన్ అణువు ‘ఒలింపిసీన్’ (olympicene) ను శాస్త్రవేత్తులు సంశ్లేషణం చేశారు. దీని ఫార్ములా C­­₁₉H_­12 తెల్లని చూర్ణం. నానో పరిమాణంలోని డెకాధ్లీన్ ను ఇవి పోలి ఉంటాయి. ఈ అణువులు చాలా రకాలుగా ఉపయోగపడతాయి. అత్యాధునిక సెన్సార్స్, ఇన్ఫర్మేషన్ మరియు ఎనర్జీ స్టోరేజి, హైటెక్ LED లు, సోలార్ సెల్స్ లో వీటిని ఉపయోగిస్తారు.

అల్ట్రా మాసివ్ బ్లాక్ హోల్స్ గుర్తింపు

మహ విశ్వంలో ఇప్పటి దాకా శాస్త్రజ్ఞులు గుర్తించిన అతిపెద్ద బ్లాక్ హోల్ కన్నా ఇంకా పెద్దవైన అల్ట్రా మాసివ్ బ్లాక్ హోల్స్ ()లను స్పేయిన్ శాస్త్రజ్ఞులు గుర్తించారు. ఇవి భూమి నుంచి 3.5 బిలియన్ కాంతి సంవత్సరాల దూరంలో ఉన్నాయి. నాసా ప్రయోగించిన చంద్రా ఎక్స్రే టెలిస్కోప్ సేకరించిన డేటా ఆధారంగా ఈ బ్లాక్ హోల్స్ ను గుర్తించారు. ఈ పరిశోధనలకు యూనివర్సిటీ ఆఫ్ మాంట్రియల్, స్పేయిన్ లోని ఇన్స్టిట్యూట్ ఆఫ్ స్పేస్ సైన్సెస్ లకు చెందిన ఖగోళ శాస్త్రజ్ఞులు 72 గాలక్సీలను పరీక్షించారు. ప్రతి గెలాక్సీ కేంద్రం వద్ద ఒక సూపర్ మాసివ్ బ్లాక్ హోల్ ఉన్నట్లు గుర్తించారు. చంద్రా టెలిస్కోప్ బంధించిన రేడియో తరంగాలు, X-కిరణ ఉద్గారాలను విశ్లేషణ చేసి ఈ బ్లాక్ హోల్స్ ద్రవ్యరాశిని నిర్ణయించారు. వీటిలో సగానికి పైగా బ్లాక్ హోల్స్ సూర్యుని కన్నా 10 బిలియన్ రెట్లు ఎక్కువ ద్రవ్యరాశిని కలిగి ఉన్నాయి. ఇంతకు ముందు ఖగోళ శాస్త్రవేత్తలు ఊహించిన దానికన్నా ఇది పదిరేట్లు ఎక్కువ. ఇంతటి భారీ ద్రవ్యరాశి ఉండడంవల్ల వీటిని అల్ట్రామాసివ్ బ్లాక్ హోల్స్ గా అభివర్ణిస్తున్నారు. వివరాలు రాయల్ ఆస్ట్రనామికల్ సొసైటీ వారి జర్నల్ లోఇటీవల ప్రచురితమయ్యాయి.

వాటర్ బాటిల్స్ లోని నీటిలో ప్లాస్టిక్ కణాలున్నాయంటున్న అధ్యయనాలు

మామూలు కుళాయి నీళ్ళకంటే వాటర్ బాటిల్స్లోని నీళ్ళు (bottled water) ఆరోగ్యరీత్యా మంచివని జనం నమ్మకం. ప్రపంచవ్యాప్తంగా ఈ వ్యాపారం జోరుగానే సాగుతోంది. కానీ ఇటీవల ప్రపంచ ఆరోగ్య సంస్థ (WHO) వారు ప్రపంచంలో ఎక్కడైనా సరే 90 శాతం బాటిల్డ్ వాటర్ లో మైక్రోప్లాస్టిక్ కణాలున్నాయని కనుగొన్నారు. ఈ మైక్రోప్లాస్టిక్స్ వల్ల కలిగే దుష్ఫలితాలను గురించి WHO సమీక్షిస్తోందని గార్డియన్ పత్రిక వెల్లడించింది. ప్రపంచవ్యాప్తంగా 9 వేర్వేరు దేశాల్లోని వేర్వేరు ప్రాంతాల్లో 11 పాప్యులర్ బ్రాండ్లను ఈ అధ్యయనంలో పరీక్షించారు. సగటున 325 ప్లాస్టిక్ కణాలున్నాయట. ఈ 9 దేశాల్లో అమెరికా, చైనా, ఇండియా కూడా ఉన్నాయి.

అమెరికాలో స్నో ఎమర్జెన్సీ

అమెరికాలోని అనేక ప్రాంతాల్లో మంచు తుఫానులు సంభవిస్తూ జనజీవనాన్ని అస్తవ్యస్థం చేస్తుండడంతో అధికారులు స్నో ఎమర్జెన్సీని ప్రకటించారు. అమెరికా మిడ్ వెస్ట్, మైదాన ప్రాంతాల్లో ఏప్రిల్ 14 శనివారం నాడు విపరీతమైన గాలులతో మంచుతుఫాను సంభవించింది. అదే సమయంలో అమెరికా దక్షిణ ప్రాంతంలో టోర్నడోలు, ఉరుములతో కూడిన గాలివాన కురిసి ప్రజలను భయభ్రాంతుల్ని చేశాయి. మిన్నెసోటా, నెబ్రస్కలోవా, దక్షిణ డకోటా ప్రాంతాల్లో మంచు తుఫానుకు సంబంధించిన హెచ్చరికలను ప్రభుత్వం జారీచేసింది. ప్రత్యేకించి సెయింట్ పాల్ సీటీ మిన్నెసోటాలలో మంచుతుఫానులతో కూడిన ఎమర్జెన్సీ ప్రకటించారు.

జులైలో సూర్యునికి చాలా మానవ యాత్రకు శ్రీకారం చుడుతున్న నాసా

భగభగ మండుతూ భీకరమైన వేడిని, రేడియోషన్ ను వెలువరించే సూర్యుడు. సౌరకుటుంబంలోని గ్రహాలన్నింటికి శక్తిప్రదాత పార్కర్ సూర్యుడే. మన భూమికి దగ్గర్లోని నక్షత్రం కూడా సూర్యూని బాహ్య వాతావరణాన్ని క్షుణ్ణంగా అధ్యయనం చేసి నక్షత్రాలకు సంబంధించి ఎంత కాలంగానో ఉన్న అనేక ప్రశ్నలకు సమాధానాలు అన్వేషించేందుకు నాసా నడుంకట్టింది. ఇప్పటిదాకా ఏ మానవ నిర్మితమైన వస్తువు లేదా పరికరం ప్రవేశించనంత దగ్గరగా సూర్యుని వాతావరణంలోకి నేరుగా ప్రవేశించి అక్కడి తీక్షణమైన వేడిని, రేడియేషన్లను ఎదుర్కొంటూ అధ్యయనం చేసేందుకు సూర్యుని కరోనాలోకి ప్రవేశించేలా సోలార్ ప్రోబిను ప్రయోగానికి సిద్ధం చేస్తోంది నాసా. జూల్ 31 న ఈ అంతరిక్ష నౌకను ఫారిడాలోని కెనడీ స్పేస్ సెంటర్ నుంచి ప్రయోగిస్తారు. సూర్యుని కరోనా చుట్టూ కక్ష్యలో పరిభ్రమిస్తూ ఎన్నో పరిశీలనలు చేస్తూ విలువైన సమాచారం సేకరిస్తుంది.

పాలపుంత గెలాక్సీ మధ్యలో వేలకొలదీ బ్లాక్ హోల్స్

మన పాలపుంత గెలాక్సీ (Milky Way galaxy) మధ్యలో సాజిట్టారియస్ A(Sgr A) సూపర్ మాసివ్ బ్లాక్ హెుల్ లేదా అతిపెద్ద కాలబిలం ఉంది. దీని చుట్టూ కొత్తగా ఒక డజను బ్లాక్ హెూల్స్ ను ఇటీవల అమెరికాలోని కొలంబియా యూనివర్సీటీకి చెందిన అంతరిక్ష శాస్త్రజ్ఞుల బృందం గుర్తించింది. అందుబాటులో ఉన్న ఎక్స్రే పరిశీలనల తోడ్పాటుతో వీటిని గుర్తించారు. వీటితో కలిపి ఇప్పటిదాకా 5 డజన్ల బ్లాక్ హెల్స్ ను మిల్కీవే గెలాక్సీలో గుర్తించినట్టయింది. సాధారణంగా బ్లాక్ హెూల్స్ ఉనికిని గుర్తించడం చాలా కష్టం. ఎందుకంటే వాటినుంచి కాంతి కిరణం బయటికి రాలేదు. కానీ శాస్త్రజ్ఞుల అంచనాల ప్రకారం ఇలాంటి బ్లాక్ హెూల్స్ 10,000 నుంచి 20,000 దాకా మిల్కీవే గెలాకీ మధ్యలో దాగి ఉండవచ్చునని చెబుతున్నారు. ఈ అధ్యయన బృందానికి చెందిన ప్రొఫెసర్ ఛెక్ హైలీపాలపుంత గెలాక్సీ మధ్యలో వేలకొలదీ బ్లాక్ హోల్స్ కొన్ని వివరాలు తెలియజేశారు. మిల్కీవే గెలాక్సీ కేంద్రం ఒక అంతుబట్టని అద్భుతమైన ప్రదేశం. అక్కడ ఏడా చాలా జరుగుతోంది దీన్ని అధ్యయనం చేయాలన్న ఆసకి చాలా మందిలో ఉంది ఈ గెలాక్సీలోని బ్లాక్ హె్యూ చుట్టూ ఇంకా ఎంతో ఖాళీప్రదేశం, వాయువు ఉన్నాయి. కొత్తగా కనుగొన్న బ్లాక్ హెూల్స్ ద్రవ్యరాశి సూర్యుడి కంటే 10 రెట్లు ఎక్కువ కానీ గెలాక్సీ మధ్య ఉన్న సూపర్ మాసివ్ బ్లాక్ హెూల్ వేరొకనక్షత్రంతో కలిసి జంటగా ఉంటుంది. ఈ జంట ఎక్స్ కిరణాలను ఉద్గారం చేయడం వల్లపాటి ఆధారంగా శాస్త్రజ్ఞులు వాటిని అధ్యయనం చేస్తారు. నిజానికి బైనరీ బ్లాక్ హెూల్స్ అనేవి మొత్తం బ్లాక్ హెూల్స్లో 5 శాతం మాత్రమే ఉంటాయని, అందుచేత మిల్కీవే గెలాక్సీ మధ్యలో వేలకొలదీ బ్లాక్ హెూల్స్ ఉండవచ్చునని ప్రొఫెసర్ హాలీ చెప్పారు. ఈ అధ్యయనం వివరాలు నేచర్ మ్యాగజైన్ లో ప్రచురితమయ్యాయి.పార్కర్ ప్రోబ్ తో ఎవరైనా తమ పేర్లను ప్రపంచ వ్యాప్తంగా ప్రజలందరికీ సూర్యుడి దాకా పంపేందుకు నాసా ఆహ్వానం

ప్రపంచ వ్యాప్తంగా ప్రజలందరికి నాసా అందించిన ఆహ్వానం ఇది. ఎవరైనా తమ పేర్లను ఆన్లైన్ ద్వారా పంపిస్తేవారి పేరు పార్కర్ లోని మైక్రో ఛిప్ లో చేరుస్తారు. ఈ ఏడాది ఏప్రిల్ 27 దాకా పేర్లను నమోదు చేసుకున్నవారికి ఈ అవకాశం లభించింది. అంటే ఈ సౌరయాత్రలో వారు కూడా పాల్గొన్నట్లే మరి!

ఇస్రో మరో విజయం పూర్తిస్థాయిలో నావిక్ దిక్సూచి వ్యవస్థ

ఇక ముందు అమెరికా గ్లోబల్ పొజిషనింగ్ సిస్టం (GPS) పై ఆధారపడవలసిన అవసరం మనకు లేదు. మన దేశంలో పౌర అవసరాలకే కాకుండా సైనిక అవసరాలకు కూడా ఉపయోగపడే నావిక్ దిక్సూచి వ్యవసపూర్తిగా అందుబాటులోకి రానుంది. ఇందుకోసం ఇస్రో ఏప్రిల్ 12 న చేపట్టిన PSLV-C41 ప్రయోగం విజయవంతమైంది. శ్రీహరికోటలోని సతీష్ ధావన్ అంతరిక్ష కేంద్రం (షార్) నుంచి ఆకాశంలోకి దూసుకుపోయిన రాకెట్ IRNSS-1I (Indian Regional Navigation Satellite-1I) ను నిర్దేశించిన భూసమస్థితి (geosychronous) కక్ష్యలో ప్రవేశపెట్టింది. 2013 జూలైలో ప్రయోగించిన IRNSS1A లోని రుబీడియం గడియారాలు విఫలం కావడంతో దానిస్థానంలో పనిచేసేందుకు IRNSS-1I ని ప్రయోగించారు. దీనితో నావిక్ వ్యవస్థలో మొత్తం 7 ఉపగ్రహాలు రోదసిలో ఉన్నాయి. ఈ నావిక్ దిక్సూచి వ్యవస్థ సాయంతో దేశమంతటా వాహనాలు, నౌకలు, విమానాలకు, దిశానిర్దేశం చేయవచ్చు. త్వరలోనే నావిక్ ఆధారిత యాప్లను విడుదల చేస్తామని ఇస్రో చైర్మన్ కె. శివన్ వెల్లడించారు. ఈ యాప్లను మొబైల్స్లో డౌన్లోడ్ చేసుకోవచ్చు. ఘనవిజయం సాధించిన ఇస్రో శాస్త్రజ్ఞులను జనవిజ్ఞాన వేదిక అభినందించింది.

పసిఫిక్ లో కూలిన చైనా స్పేస్ ల్యాబ్

నియంత్రణ కోల్పోయి తన గతితప్పిన చైనా స్పేస్ ల్యాబ్ తియాంగాంగ్-1 ఏప్రిల్ 2న దక్షిణ పసిఫిక్ మహాసముద్రంలో పడిపోయింది. దీంతో అది ఎక్కడ పడుతుందో, ఏ ప్రమాదం జరుగుతోందనన్న భయానికి తెరపడింది. ఈ స్పేస్ ల్యాబ్ ను చైనా 2011 సెప్టెంబర్ 29 న ప్రయోగించింది. 12 మీటర్లపొడవు, 8 టన్నుల బరువున్న తియాంగాంగ్-1 2016 మార్చిలో పనిచేయడం ఆగిపోయి నెమ్మదిగా కక్ష్య నుంచి జరుగుతూ నియంత్రణ కోల్పోయింది.

అంగారకుడిపైకి నాసా ల్యాండర్ ‘ఇన్ సైట్'

2018 మే 5న నాసా తాను రూపొందించిన ల్యాండర్ ను అంగారక గ్రహం (Mars) పైకి పంపింది. కాలిఫోర్నియాలోని వాన్ డెన్డర్డ్ ఎయిర్ ఫోర్స్ స్థావరం నుంచి అట్లాస్ V-401 రాకెట్తో దీన్ని ప్రయోగించింది. ఈ ల్యాండర్ పేరు 'ఇన్ సైట్' (InSight - Interior Exploration Using Seismic Investigations, Geodesy and Heat Transport). అంగారక గ్రహం భూకంప ప్రాంతంగా ఎలా ఉందో తెలుసుకోవడం దీని పని. కొన్ని బిలియన్ సంవత్సరాల క్రితం మన భూమి లాంటి రాతి గ్రహాలు (rocky planets) ఎలా ఏర్పడ్డాయో గ్రహించడం వంటి లక్ష్యాలు ఈ ల్యాండర్ కు నిర్దేశించిన లక్ష్యాల్లో ఉన్నాయి. అనుకున్న ప్రకారమే అన్నీ జరిగితే నవంబర్ 26న ‘ఇన్ సైట్’ అంగారకుని పైన ఎలైసియం ప్లానిటియా ప్రాంతంలో దిగుతుంది. ఈ ల్యాండర్ లోని పరికరాల్లో ముఖ్యమైనది ఒక సీస్మోమీటర్.

మంచు మేఘాల చిత్రాలను తీసిన నాసా ఉపగ్రహం

2017 మే నెలలో నాసా ఒక చిన్న ఉపగ్రహం 'ఇన్ క్యూబ్' ను ప్రయోగించింది. ఒక రొట్టెముక్క సైజులో కేవలం 10 పౌండ్ల బరువున్న ఈ ఉపగ్రహం ఇటీవల ప్రపంచ వ్యాప్తంగా మంచుమేఘాల్లోని (Ice cloud) ఘనీభవించిన చిన్న చిన్న స్పటికాల ఫోటోలను తీసింది. మంచు మేఘాలు వాతావరణంలో చాలా ఎత్తున చిన్న కణాలుగా ప్రారంభమై తేమను పీల్చుకుని మంచుస్ఫటికాలుగా మారి బరువెక్కుతాయి. ఇవి కిందికి పడుతూ కరిగి వర్షపు బిందువులను ఏర్పరుస్తాయి. భూమి శీతోష్ణస్థితి, వాతావరణ మోడల్స్ ను మంచుమేఘాలు ప్రభావితం చేస్తాయి. కుండపోతగా కురిసే వర్షాలకు ఇవి కారణమవుతాయని పరిశోధకుల్లో ఒకరైన డాంగ్ పూ చెప్పాడు.

మహావిశ్వంలోనే అతివేగంగా ఎదుగుతున్న బ్లాక్ హోల్ గుర్తింపు

మహావిశ్వంలో ఇప్పటిదాకా గుర్తించిన బ్లాక్ హెూల్స్లో అతివేగంగా ఎదుగుతున్న ఒక బ్లాక్ హెూలను ఆస్ట్రేలియన్ నేషనల్ యూనివర్సిటీ (ANU) కి చెందిన ఖగోళ శాస్త్రవేత్తలు గుర్తించారు. ప్రతి రెండు రోజుల్లో సూర్యుడికి సమానమైన ద్రవ్యరాశిని కబళించే రాకాసి బ్లాక్ హెూల్ గా దీన్ని వర్ణించారు. వీరు మహావిశ్వం వయసులో 12 బిలియన్ సంవత్సరాలు వెనక్కువెళ్ళి అప్పటి పరిస్థితులను ప్రత్యేక పరికరాల ద్వారా పరిశోధించి చూశారు. ఈ సూపర్ మాసివ్ బ్లాక్ హెూల్ అప్పట్లోనే సూర్యుని సైజుకు 20 బిలియన్ రెట్లు ఉండేదని, ప్రతి మిలియన్ సంవత్సరాలకు ఒక శాతం చొప్పున ఎదుగుతోందని కనుగొన్నారు. ఇలా అతివేగంగా ఎదుగుతూ ఏకంగా ఒక గెలాక్సీకి మించిన కాంతితో ప్రకాశిస్తోంది. దీనికి కారణం ఈ బ్లాక్ హెూల్ ప్రతిరోజూ భారీస్థాయిలో వాయువులను పీల్చుకుంటూ ఉండడం వల్ల అమితమైన ఘర్షణ, వేడి ఏర్పడడమేనని ANU కి చెందిన శాస్త్రవేత్త క్రిస్టియన్ వోల్ఫ్ చెప్పారు. ఈ రాకాసి బ్లాక్ హోల్ సు క్వాసర్ పిలుస్తున్నారు. ఇది మన పాలపుంత గెలాక్సీ మధ్యలో ఉంటే పున్నమి చంద్రుడు కంటే పదిరెట్లు ప్రకాశవంతంగా ఉంటుంది. ఇది ఆల్ట్రా వయొలెట్ కాంతిని, X-కిరణాలను అధికంగా వెలువరిస్తుందని, ఈ అధిక X- కిరణాల ధాటికి మన భూమ్మీద అసలు జీవరాశికి ఆస్కారమే ఉండదని శాస్త్రవేత్తలు చెప్పారు.

లావాను విరజిమ్మిన అగ్నిపర్వతం

హవాయి ద్వీపంలోని కీలావూ అగ్నిపర్వతం ఇటీవల ప్రేలి భీభత్సం సృష్టించింది. లావాను విరజిమ్మడంతో పాటు భారీస్థాయిలో సల్ఫర్ డై ఆక్సైడ్ వాయువును వెలువరించింది. చుట్టుపక్కల ప్రాంతాల్లో నివసించే వందలాదిమందిని అధికారులు సురక్షిత ప్రాంతాలకు తరలించారు. తర్వాత ఒక వారం పాటు పరిసర ప్రాంతాల్లో భూమి కంపించింది. ఒక రోడ్డు పగిలి అక్కడి నుంచి ఆకాశమంత ఎత్తుకు లేచిన లావాలో రోడ్లు మునిగిపోయాయి.

జలుబు నివారణ సాధ్యమే

జలుబుకు కారణమయ్యే వైరసను అడ్డుకునే జీవాణువును లండన్ లోని ఇంపీరియల్ కాలేజికి చెందిన శాస్త్రవేత్తలు గుర్తించారు. జలుబువైరస్లు N-మైరిస్టోల్ ట్రాన్స్ఫరేజ్ (NMT) అనే ఎంజైమ్లు లాక్కుని దాన్నో కవచంలా వాడుకుని శరీరమంతా వ్యాపిస్తున్నట్లు పరిశోధకులు గుర్తించారు. వీరు రూపొందించిన కొత్త అణువు NMT ఎంజైమ్ ను అడ్డుకుంటుంది. ఫలితంగా జలుబు వైరస్ వ్యాపించడం ఆగిపోతుంది. ఈ కొత్త అణువుతో పీల్చడానికి వీలుగా ఉండే ఔషధాన్ని తయారు చేసేందుకు ప్రయత్నిస్తున్నట్లు ఇంపీరియల్ కాలేజీ కెమిస్ట్రీ ప్రొఫెసర్ ఎడ్ టటే చెప్పారు.