లక్ష్యం

1. ప్రత్యామ్నాయ పంటల విధానం ద్వారా సుస్థిర వ్యవసాయ పద్ధతులను గురించి తెలుసుకుందాం.
2. ప్రత్యామ్నాయ పంటల విధానాల ద్వారా కలిగే లాభాల గురించి తెలుసుకుందాం.

నేపధ్యం

జనాభా వేగంగా పెరగడం వలన ఆహార అవసరాలు కూడా పెరుగుతున్నాయి. ఉత్పత్తిని మరింత పెంచాల్సిన ఒత్తిడి వ్యవసాయరంగంపై ఉంది. అందువల్ల ఎరువులు, నీరు అధికంగా వినియోగించడం సమస్యగా పరిణమించింది. ఈ పరిస్థితిలో అధిక ఉత్పత్తినిచ్చే పంటలు, వ్యవసాయ విధానాలపై ఆలోచించాల్సి ఉంది. మిశ్రమ పంటలు, అంతర పంటల వంటి ప్రత్యామ్నాయ పద్ధతులు అవలంబించడం ఉపయోగకరం. వీటివలన భూసారం దెబ్బతినకుండా ఉంటుంది. పంట దిగుబడి తగ్గకుండా ఉండటానికి దీనిని ఒక పరిష్కారంగా భావించవచ్చు.

పద్ధతి

1. మీ సమీపంలోని పంటచేను సందర్శించి అక్కడి రైతులతో మాట్లాడండి.
2. రైతులు పండించే వివిధ పంటల వివరాలు వాటి విస్తీర్ణం తెలుసుకోండి.
3. ఒక్కొక్క రైతు తన పొలంలో ఏ ఏ పంటలను పండిస్తున్నాడో విడివిడిగా తెలుసుకోండి. అతను ఒకే పంటను వేస్తున్నాడా! లేక ఎక్కువ పంటలు వేస్తున్నాడా? అడగండి.
4. ఎవరైనా రైతు మిశ్రమ పంటలు లేదా అంతర పంటల పద్ధతులను పాటిస్తున్నడా? అయితే ఆయా పద్ధతులు పాటించడానికి కారణాలు తెలుసుకొని రైతు పొందుతున్న లాభాలు ఎలా ఉన్నాయో కనుక్కోండి.
5. ఒకవేళ ఒకటి కన్నా ఎక్కువ పంటలు పండిస్తే విత్తనాలు నాటే విధానాన్ని గురించి అడగండి. విత్తనాలు వరుసలో నాటుతారా లేక మడి, కమతం మొత్తం చల్లడం జరుగుతుందా అనేది అడగండి.
6. రెండు పద్ధతుల విత్తనాలు నాటిన సందర్భంలో ప్రమాణ విస్తీర్ణంలో పంట దిగుబడి ఎలా ఉందో తెలుసుకోండి.
7. రెండు పద్ధతులలో ఏరకమైన ఎరువులు ఎంత పరిమాణంలో వినియోగించారో అడగండి. అలాగే ఎటువంటి నీటి సదుపాయం ఉందో కనుక్కోండి.
8. పంట విఫలం అయిన సందర్భంలో రైతులు ఎటువంటి ప్రత్యామ్నాయాల గురించి ఆలోచిస్తున్నారో విచారించండి.
9. మొత్తం సమాచారం ఒక పట్టికలో పొందుపర్చండి.

ముగింపు

ఉన్నది అర ఎకరం పొలమే అయినా దానిలో సజ్జలు, జొన్నలు, రాగులు, వరి, కందులు, పెసలు, కూరగాయలు, పూలు, పండ్లు ఇలా రకరకాల పంటలను పండించుకోవాలి. ఒకే పంటను పండించినపుడు దానికి ఏదైనా తెగులు వస్తే అది పొలమంతా వ్యాపిస్తుంది. అందువల్ల పంట మొత్తాన్ని నష్టపోవాల్సి వస్తుంది. ఇలా రకరకాల పంటలు వేసుకోడం వల్ల తెగుళ్ళ బారినుండి తప్పించుకోవచ్చు. కాబట్టి పెట్టుబడి తగ్గుతుంది. పురుగు మందుల వాడకం తగ్గుతుంది. అందువల్ల పర్యావరణం కలుషితం కాదు. రైతులు సాంప్రదాయకంగా పండిస్తున్న పంటల విత్తనాలను నిల్వచేసుకొని వాటిని వాడుకోడం వలన స్థానిక పంటలను కాపాడుకోవచ్చు. స్థానిక పంటలు, జాతులకు తెగుళ్ళను ఎదుర్కొనే సామర్థ్యం ఎక్కువగా ఉంటుంది. కాబట్టి వాటికి ఎక్కువ ప్రాధాన్యత నివ్వాలి.

మీ పరిశీలనలు, సేకరించిన వివరాల ప్రకారం నివేదికను రూపొందించండి. ఏ ఏ ప్రత్యామ్నాయ పద్ధతులు ఏ ఏ పంటల దిగుబడులను పెంచడానికి ఉపయోగపడ్డాయో పట్టిక రూపంలో నివేదికలో పొందుపరచండి.

తదుపరి చర్యలు

1. సుస్థిర వ్యవసాయానికి ఉపయోగపడే ఇతర విధానాలను కనుక్కోండి.
2. జన్యుమార్పిడి చేసిన పంటలను సాగు చేయవచ్చా? అనే అంశంపై ఒక ప్రాజెక్టును రూపొందించండి.

ఆధారము: http://apscert.gov.in/