పూల మొక్కలు

గులాబి

100 కు పైగా జాతులు కలిగి అనేక రంగులలో లభించే గులాబి , రోసాసీ కుటుంబానికి చెందినది, అన్ని కాలాలలో లభించే ఈ పూపొద లేదా తీగ రోసా జాతికి చెందినది.కాండంపై పదునైన ముళ్ళను కలిగి ఉండే ఈ జాతి తిన్నని పొదలు, పైకి లేదా నేలపై పాకే మొక్కల సముదాయంగా ఉంటుంది.గులాబీలను ముళ్ళు కలిగినవిగా పేర్కొనడం తప్పు. సాధారణంగా రూపాంతరం చెందిన శాఖ లేదా కాండం ముళ్ళు కాగా, గులాబీలో రూపాంతరం చెందిన బాహ్య కణజాలం పదునైన ముందుకు పొడుచుకు వచ్చినట్లు ఉండే భాగాలు[ముళ్ళు]గా మారతాయి.ఎక్కువ జాతులు ఆసియాకి చెందినవైతే, కొన్ని జాతులు మాత్రం యూరోప్, ఉత్తర అమెరికా, వాయవ్య ఆఫ్రికాలకు చెందినవి. సహజమైనవి, సాగుచేయబడేవి, మరియు సంకర జాతులు అన్నీ కూడా సౌందర్యానికి మరియు సువాసనకి విస్తారంగా పెంచబడుతున్నాయి.

కాడకు ఇరువైపులా ఒకదాని తరువాత ఒకటి వరుసగా ఈకవలె ఆకులు ఉండి, అండాకారంలో మొనదేలిన చిన్న పత్రాలు ఉంటాయి.మొక్క యొక్క కాండతో కూడిన తినదగిన భాగాన్ని గులాబీ పండు(రోజ్ హిప్ )అంటారు.గులాబి మొక్కలు వివిధ పరిమాణాలలో అనగా, మరీ చిన్నవి, చిన్నవి నుండి 20 మీటర్ల ఎత్తు వరకు పాకే తీగలు కూడా ఉంటాయి. ప్రపంచంలోని వివిధ ప్రాంతాలకు చెందిన జాతులను తేలికగా సంకర పరచడం వలన అనేక రకాలైన తోట గులాబీలు అభివృద్ధి చెందాయి.

ఈ పేరు లాటిన్ పదమైన రోసా నుండి పుట్టినది , దక్షిణ ఇటలీలో గ్రీకు వలస ఐన అస్కాన్ నుండి : రోడాన్ (అయోలిక్ పదం: వ్రోదోన్ ), అరామిక్నుండి వుర్ర్డ్ ఎ , అస్సిరియన్నుండి వుర్టిన్ను , పాత ఇరానియన్ *వర్ద (cf. అర్మేనియన్ వర్డ్ , అవేస్తాన్ వార్డా , సోగ్దియన్ వార్డ్ , వేరేద్ మరియు అరామిక్ వంటి పదాలన్నీ పైన చెప్పిన గ్రీకు పదానికి ముందు వాడబడ్డాయి. పార్థియన్వర ).

గులాబీ పువ్వుల నుండి ఆవిరి ద్వారా తీయబడిన నూనె, గులాబీ అత్తరుని పరిమళ ద్రవ్యాలలో కొన్ని శతాబ్దాలుగా ఉపయోగిస్తున్నారు. గులాబీ నూనె నుండి తయారయ్యే రోజ్ వాటర్ను ఆసియా మరియు మధ్య ప్రాక్ దేశాల వంటలలో విరివిగా వాడుతున్నారు.గులాబీ రేకుల సారం నుండి తీసిన గులాబీ సిరప్కి ఫ్రాన్స్ ప్రసిద్ధి చెందింది. యునైటెడ్ స్టేట్స్ లో ఫ్రెంచ్ గులాబీ సిరప్ ని గులాబీ స్కోన్ తయారీకి వాడతారు.

గులాబీ పండ్లు వాటిలోసి విటమిన్ కొరకు జామ్, జెల్లీ, మరియు మర్మలాడ్, మరియు టీ తయారు చేయడంలో వాడబడుతున్నాయి. వాటిని దంచి వడగట్టి గులాబీ పండ్ల రసాన్ని తయారు చేస్తారు.గులాబీ పండ్ల నుండి తయారయ్యే గులాబీ పండు గింజ నూనెను, చర్మ మరియు సౌందర్య సంబంధ ఉత్పత్తులలో వాడతారు.

వృక్ష శాస్త్రం

చాలా జాతులలో ఆకులు 5–15 సెంటీమీటరుల పొడవు, ఈకవలె, ఉండి (3–) 5–9 (–13) చిన్న ఆకులు మరియు ఆకుల అడుగు భాగాన జతలుగా ఉంటాయి; ఈ చిన్న ఆకులు అంచు వలె గీతను కలిగి ఉంటాయి, మరియు కాండానికి లోపలి భాగంలో సాధారణంగా చిన్న ముళ్ళు ఉంటాయి.అధిక భాగం గులాబీలు ఆకు రాల్చేవి కానీ (ప్రత్యేకించి ఆగ్నేయ ఆసియా లో ) కొన్ని సతత హరిత లేక అటువంటి రకాలున్నాయి.

ఈ పువ్వులు చాలా వరకు ఐదు రేకలను కలిగి ఉంటాయి, Rosa sericea , వంటి రకాలు మాత్రం నాలుగు రేకలను కలిగి ఉంటాయి.ప్రతి రేక రెండు విభిన్న భాగాలుగా విడిపోతుంది మరియు అవి సాధారణంగా తెలుపు లేదా లేత గులాబీ రంగులలో ఉంటాయి, కొన్ని జాతులలో మాత్రం పసుపు లేదా ఎరుపు రంగులో ఉంటాయి.రేకల అడుగు భాగంలో ఐదు రక్షక పత్రావళి ఉంటాయి (లేక రోసా సేరిషియా, వంటి రకాలలో నాలుగు). ఇవి పైనుండి చూసినపుడు చూడడానికి తగినంత పొడవుగా ఉండి గుండ్రని రేకుల మధ్యలలో ఆకుపచ్చని సూదులలా కనిపిస్తాయి.రేకుల మరియు రక్షక పత్రావళి అడుగు భాగాన, అండాశయం ఉంటుంది.

గులాబీ యొక్క సగటు పండు రేగి పండు వలె ఉండి గులాబీ పండు(రోజ్ హిప్)గా పిలువ బడుతుంది. విప్పారిన ముఖము వంటి పువ్వులను పూసే గులాబీ జాతులు ఫలదీకరణానికి తేనేటీగలు మరియు ఇతరకీటకాలను ఆకర్షిస్తాయి, అందువలన పండ్లు కూడా ఉత్పత్తి అవుతాయి. దేశీ జాతి మొక్కలలో పూరేకులు బిగుతుగా ఉండి ఫలదీకరణకు ఆస్కారం ఇవ్వవు.చాలా జాతులలో పండ్లు ఎరుపు రంగులో ఉంటాయి, కానీ కొన్నిటిలో మాత్రం ముదురు ఊదా లేదా నలుపులో ఉంటాయి. (ఉదా.Rosa pimpinellifolia) ప్రతి పండు బయటి భాగం కండతో కూడి ఉంటుంది, హైపంతియం, దీనిలో 5–160 "విత్తనాలు" (సాంకేతికంగా ఎండిన ఒకే -గింజ కలిగిన పండ్లను అక్నే లని పిలుస్తారు) మంచి, తిన్నని నూగుతో కప్పబడి ఉంటుంది.కొన్ని జాతుల గులాబీ పండ్లు, ముఖ్యంగా డాగ్ రోజ్(Rosa canina ) మరియు రుగోస రోజ్(Rosa rugosa వంటివి మిగిలిన అన్ని మొక్కల కంటే ఎక్కువగా విటమిన్ సి ని కలిగి ఉంటాయి.రేకులు మైనపు వంటి చర్మపు పొరను కలిగి ఉండి ఆకువలె పని చేస్తాయి.పండ్లను తినే పక్షులైన త్రష్ మరియు వాక్స్ వింగ్ లు మొదలైనవి గులాబీ పండ్లను తింటాయి, రెట్టలలో గింజలను వదలి వేస్తాయి. కొన్ని పక్షులు, ప్రత్యేకించి ఫించ్ జాతి పక్షులు గింజలను కూడా తింటాయి.

గులాబీ కాండం వెంట ఉండే పదునైన భాగాలను "ముళ్ళు" అని అన్నప్పటికీ, అవి నిజానికి సూదుల వంటి భాగాలు-బాహ్య చర్మం యొక్క బయటి పెరుగుదల(కాండం యొక్క బాహ్య కణజాలం).ఉదాహరణకు [[సిట్రస్|సిట్రస్ /0}లేదా పయ్రాకాంత ]] వంటి అసలైన ముళ్ళు ఉండే మొక్కలలో,అవి రూపాంతరం చెందిన కాండాలు, ఒక కణుపు వద్ద నుండి మొదలై ముల్లు పొడవునా, కణుపులను లేదా అంతరకణుపులను కలిగి ఉంటాయి.గులాబీ ముల్లు కొడవలి ఆకారంలో వంపు తిరిగి ఉంటాయి, ఇవి ఇతర మొక్కలపి గులాబీ పెరిగేటపుడు వ్రేలాడడానికి సహకరిస్తాయి.కొన్ని జాతులైన రోసా రుగోస మరియు ఆర్. పిమ్పినేల్లి ఫోలియా వంటివి వత్తుగా ఉండే ముళ్ళను కలిగి ఉంటాయి, బహుశా పశువులు ఆకులను మేయకుండా కాపాడు కోవడానికి ఇది ఒక ఏర్పాటు కావచ్చు, లేదా గాలి ద్వారా వచ్చే ఇసుకను బంధించి నేల క్రమక్షయమును నివారించి దాని వేళ్ళను కాపాడుకోవడం కోసం కావచ్చు (ఈ రెండు జాతులు సామాన్యంగా తీరప్రాంతం లోని ఇసుకదిబ్బలపై పెరుగు తాయి.)ముళ్ళు ఉన్నప్పటికీ గులాబీ ఆకులను తరచూ లేళ్ళు తింటుంటాయి. కొన్ని రకాల గులాబీలకు ముళ్ళు ఉన్నప్పటికీ అవి వాడిగా ఉండవు. "గులాబీ

జాతులు

కొన్ని గులాబీ జాతుల ప్రతినిధులు

• రోసా బంక్సియే : లేడీ బ్యాంక్స్ రోజ్
• రోసా కాలిఫోర్నికా : కాలిఫోర్నియా రోజ్
• రోసా కానినా : డాగ్ రోజ్, బ్రయార్ బుష్
• రోసా కారోలిన : పాశ్చర్ రోజ్
• రోసా చినేన్సిస్ : చైనా రోజ్
• రోసా డుమాలిస్ : గ్లుకోస్ డాగ్ రోజ్
• రోసా ఎగ్లంతెరియా : స్వీట్ బ్రయార్ లేక ఎగ్లన్టిన్ రోజ్
• రోసా ఫోఎటిడ : ఆస్ట్రియన్ ఎల్లో లేదా ఆస్ట్రియన్ బ్రయార్
• రోసా గల్లికా : గల్లిక్ రోజ్, ఫ్రెంచ్ రోజ్
• రోసా గిగాన్టా (syn R. ఎక్ష్ ఒదోరత గిగాన్టా )
• రోసా గ్లుకా (syn. ఆర. రుబ్రిఫోలియా ): రెడ్లీఫ్ రోజ్
• రోసా లేవిగత (సైన్. R. sinica ): చెరోకీ రోజ్, కామెల్లియా రోజ్, మర్దన్ రోజ్
• రోసా మజలిస్ : సిన్నమోన్ రోజ్
• రోసా మినుతిఫోలియా : బాజా రోజ్
• రోసా మోస్చట : మస్క్ రోజ్
• రోసా ముల్తిఫ్లోర : మల్టిఫ్లోర రోజ్
• రోసా పిమ్పినేల్లిఫోలియా : స్కాచ్ రోజ్
• రోసా రుబిగినోస (syn. R. eglanteria ): ఎగ్లన్టైన్ , స్వీట్ బ్రయార్
• రోసా రుగోస : రుగోస రోజ్, జపనీస్ రోజ్
• రోసా విర్గినిఅన (syn. R. lucida ): వర్జీనియా రోజ్

తెగుళ్ళు మరియు వ్యాధులు

గులాబీలకు అనేక రకాల వ్యాధులువస్తాయి, గులాబీ తుప్పుతెగులు (ఫ్రగ్మిడియం ముక్రోనటం ), గులాబీ నల్ల మచ్చ, మరియు బూజు తెగులు వంటివి.మొక్కపై వ్యాధి లక్షణాలను చూసిన తరువాత నివారణ చర్యల కంటే, ముందుగానే శిలీంధ్ర నాశకాలను పిచికారీ చేయడం ద్వారా గులాబీలలో వచ్చే శిలీంధ్ర వ్యాధులను నివారించ వచ్చు.మొక్కకు సోకిన తరువాత ఈ అంటురోగాన్ని పూర్తిగా తొలగించలేనప్పటికీ, ఛేదనం మరియు శిలీంధ్ర నాశకాలను వాడడం ద్వారా దాని వ్యాప్తిని తగ్గించవచ్చు.కొన్ని రకాల గులాబీలు మిగిలిన వాటితో పోల్చినపుడు అంత తొందరగా ఈ శిలీంధ్ర వ్యాధులకు లోనుకావు.

గులాబీని ఆశించే కీటకాలలో ముఖ్యమైనది అఫిడ్ (పచ్చ దోమ), ఇది రసాన్ని పీల్చి మొక్కను బలహీనం చేస్తుంది.(ఆడనల్లిఈ అఫిడ్లను ఆహారంగా తీసుకుంటుంది కనుక వీటిని గులాబీ తోటలలో ఉంచవచ్చు.) పురుగు మందులను తరచుగా పిచికారీ చేయడం మంచిదే ఐనప్పటికీ ఉపయోగకరమైన కీటకాలు నాశనం కాకుండా జాగ్రత్త వహించాలి.నాలుగు రెక్కల పురుగులైనలార్వాల (సీతాకోకచిలుకలు మరియు చిమ్మట పురుగుల)జాతులు గులాబీలను ఆహారంగా ఉపయోగిస్తాయి;గులాబీలను తినే నాలుగు రెక్కల పురుగుల జాబితా చూడుము.

సాగు

ఉద్యానవన కృషి లో గులాబీలను అంటు కట్టుట లేదా కొమ్మలను నాటుట ద్వారా వృద్ధి చేస్తారు. సాగు చేయబడినవి పువ్వుల కోసం ఎంపిక చేయ బడతాయి. వీటిని వేరుబోదెకు అంటు కట్టుట వలన, అవి బలిష్టంగా తయారై (ముఖ్యంగా పాత తోట గులాబీలు)వాటి స్వంత వేర్లను అభివృద్ధి చేసుకొన గలవు. పెరుగుతున్న కాలంలో గులాబీలకు ఒక రోజుకు 5 గంటల సూర్యరశ్మి అవసరమవుతుంది. వికసించి ఉన్నపుడు మరియు శీతాకాలంలో మంచు కురుస్తున్నపుడు గులాబీలు నిద్రాణ దశకు చేరుకుంటాయి.

గులాబీలు తోట మొక్కలుగా మరియు పూల అలంకరణ దారుల పూలుగా ప్రసిద్ధి చెందాయి. అలంకరణలో వీటికి ఉన్న ప్రాధాన్యతతో పాటు, పరిమళ ద్రవ్యాల పరిశ్రమలో కూడా ఇవి గొప్ప విలువ కలిగి ఉన్నాయి.

సంకరములుమరియు సాగు చేయబడిన అనేక వేల రకాల గులాబీలు తోటలలో పెంచడానికి ఎంపిక చేయబడుతున్నాయి, చాలా వరకు రెండు పువ్వులు కలిగి, ఎక్కువ శాతం పుప్పొడి కాడలు అదనపు రేకలుగా ఉత్పరివర్తనం చెందిచబడి ఉంటాయి. 19 శతాబ్ద ప్రధమంలో ఫ్రాన్స్ కి చెందినా జోసఫిన్ మహారాణితన మలమైసోన్ తోటలలో గులాబీల పెంపకాన్ని ప్రోత్సహించారు. ఇంగ్లాండ్ లోని విక్టోరియా తోట మరియు స్మశానం ఐనఅబ్నీ పార్క్ స్మశానంలో లోద్దిగ్స్ నర్సరీ వారి ద్వారా, 1840 లో వెయ్యికి పైగా జాతులతో రోసేరియుంను ఏర్పాటు చేయడం జరిగింది.

ఇరవయ్యవ శతాబ్దపు పెంపకందారులు రంగు, ఆకారం, అధిక ఉత్పత్తి, ఆకర్షణీయమైన పువ్వుపై దృష్టి పెట్టారు, ఇవి తక్కువ సువాసన లేదా అసలు సువాసన లేనివి. దీనికి వ్యతిరేకంగా "పాత-ఆకారం" కలిగిన చాలా గులాబీలు మంచి సువాసన కలిగి ఉంటాయి.

గులాబీలు సమశీతోష్ణ వాతావరణంలో బాగా పెరుగుతాయి. ఆసియాకి చెందిన జాతులు వాటి సహజ వాతావరణమైన ఉప-ఉష్ణమండల పర్యావరణంలో బాగా పెరగ గలవు. సరైన వేరుబోదెకి అంటు కట్టబడినపుడు, కొన్ని జాతుల గులాబీలు మరియు సాగు చేయ బడినవి ఉష్ణమండల వాతావరణంలో కూడా పుష్పించ గలవు.

తోట గులాబీలన్నిటికీ ఒకే రకమైన వర్గీకరణ చేయలేము. సాధారణంగా గులాబీలన్నిటినీ మూడు ముఖ్య సమూహాలలో ఉంచారు.

నాటు గులాబీలు

నాటు గులాబీలలో కొన్ని పైన పేర్కొన్న జాబితా లోనివి, కొన్ని వాటి సంకరములు.

పురాతన తోట గులాబీలు

పురాతన తోట గులాబీలు క్రింద పేర్కొన్న సమూహాలలో ఏదో ఒక దాని క్రింద వర్గీకరింప బడ్డాయి.సాధారణంగా,యూరోప్ లేదా మధ్యదరా ప్రాంతానికి చెందిన పురాతన తోట గులాబీలు తెలుపు, గులాబీ లేదా ఎరుపు రంగులలో చెట్లతో కప్పబడిన పొదలతో మంచి సువాసన కలిగిన రెండు పూవులు కలిగి ఉంటుంది.ఈ పొదల ఆకులు ఎక్కువ రోగనిరోధక శక్తి కలిగి ఉంటాయి, సాధారణంగా రెండు సంవత్సరాల వయసు కలిగిన మొక్కలు పుష్పిస్తాయి.

ఆల్బా

"తెల్ల గులాబీలు " అనే అర్ధాన్నిచ్చే ఈ పదం ఆర్. అర్వెన్సిస్ మరియు దానికి దగ్గరి సంబంధం కలిగిన ఆర్.ఆల్బా నుండి ఆవిర్భవించింది. గ్రేట్ బ్రిటన్కు రోమన్ల ద్వారా తీసుకు రాబడినాయని భావించే ఈ పురాతన తోట గులాబీలు చాల పురాతనమైన వాటిలో ఒకటి. ఈ పొదలు సాలుకు ఒకసారి వసంత ఋతువులో తెలుపు లేదా లేత గులాబీ రంగులలో పుష్పిస్తాయి. ఈ పొదలు తరచుగా బూడిద- ఆకుపచ్చ రంగు ఆకులను కలిగి పైకి పెరుగుతాయి. ఉదాహరణలు:'ఆల్బా సేమిప్లేన','వైట్ రోజ్ అఫ్ యార్క్'.

గల్లికా

గల్లికా లేదా ప్రావిన్స్ గులాబీలు ఆర్. గల్లికా , అనే మధ్య మరియు దక్షిణ యూరోప్ కి చెందిన గులాబీల నుండి అభివృద్ధి చెందాయి. ది అపోతేకారీస్ రోజ్, ఆర్.గల్లికా ఆఫిసినలిస్, మధ్య యుగాలకి చెందిన మతాల వనాలలో పెంచబడి, ఇంగ్లీష్ చరిత్రలో రెడ్ రోజ్ అఫ్ లంకాస్టర్గా ప్రసద్ది చెందాయి.వేసవి కాలంలో పుష్పించే ఈ చిన్న పొదలు అరుదుగా 4' పైగా పెరుగుతాయి. సాలుకు ఒకసారి మాత్రమె పుష్పించే ఇతర తోట మొక్కల వలె కాక, గల్లికా తరగతిలో ఎరుపు, కుంకుమ రంగు మరియు నిండు ఊదాతో కూడిన రక్త వర్ణాలు ఉంటాయి.ఉదాహరణలు: 'కార్డినల్ డి రిచేల్యు', 'చార్లెస్ డి మిల్స్', 'రోసా ముండి' (ఆర్. గల్లికా వేర్సికలోర్ ).

డమస్క్

పురాతన కాలంలో సహజ సంకరములైన (రోసా మోస్చట x రోసా గల్లికా ) x రోసా ఫెడ్ త్స్చేన్ కోఅన. నుండి పుట్టినది. డమస్క్ గులాబీలను పర్షియా నుండి యూరోప్ కి 1254 మరియు 1276 మధ్య కాలంలో తెచ్చిన ఘనత రాబర్ట్ డి బ్రీ కి దక్కుతుంది, వంద సంవత్సరాలకు పూర్వం నుంచే యూరోప్ లో కనీసం ఒక డమస్క్ గులాబీ అయినా ఉండేదని చెప్పడానికి రోమన్ల గచ్చు పై వేసిన చిత్రాల (ఫ్రెస్కో) ద్వారా చెప్పవచ్చు.వేసవి డమస్క్ లు సాలుకు ఒకసారి మాత్రమే పుష్పిస్తాయి.ఆకురాలు కాలం లేదా నాలుగు కాలాల డమస్క్ లు క్షీణ దశలో మళ్ళీ పుష్పిస్తాయి:పునః పుష్పించే ఏకైక పాత యూరోప్ గులాబీ.ఈ పొదలు అడ్డదిడ్డంగా పాకుతూ భయంకరమైన ముళ్ళను కలిగి ఉంటాయి.గల్లికా లతో పోల్చినపుడు వీటి రేకలు వదులుగా ఉంటాయి, మరియు బలమైనవిగా, సువాసన కలిగి ఉంటాయి. ఉదాహరణలు:'ఇస్పహన్', 'మేడం హార్డీ'.

సెంటిఫోలియా లేక ప్రోవెన్స్

సెంటిఫోలియా గులాబీలు , పదిహేడవ శతాబ్దంలో నెదర్లాండ్స్,లో పెంచ బడ్డాయి, వాటికి ఉండే "వంద" రేకల వలన వాటికి ఆ పేరు వచ్చింది, వీటికి ఉండే గోళాకారం వలన వీటిని "కేబేజ్" గులబీలని కూడా తరచూ వ్యవహరిస్తారు. డమస్క్ గులాబీలను ఆల్బా లతో సంకరం చేయడం వలన పుట్టినవైన ఇవి, సాలుకు ఒకసారి మాత్రమే పుష్పిస్తాయి.వివిధ పరిమాణాలలో , విధాలలో ఉత్పరివర్తనాలను రూపొందించేందుకు ఇవి ప్రసిద్ధి చెందాయి, వీటిలో నాచు గులాబీలు మరియు మరుగుజ్జు (మినియెచర్)గులాబీలు ఉన్నాయి. (క్రింద చూడండి)ఉదాహరణలు: 'సెంటిఫోలియా', 'పాల్ రికాల్ట్'.

నాచు

ప్రాధమికంగా సెంటిఫోలియా గులాబీల (ఒక్కొక్క సారి డమస్క్ ల)ఉత్పరివర్తనాలైన నాచు గులాబీలు, కాండం మరియు రక్షక పత్రాలను రుద్దినపుడు మంచి మొక్కల లేదా అగర్బత్తి వంటి సువాసన వస్తుంది.నాచు గులాబీలను వాటి ప్రత్యేక లక్షణాలకై పెంచుతారు, కానీ కొత్త గులాబీల వర్గీకరణ అభివృద్ధిలో వాటి పాత్ర ఏమీ లేదు.సెంటిఫోలియా ల నుండి ఏర్పడిన నాచు గులాబీలు సాలుకు ఒకసారి పుష్పిస్తాయి; కొన్ని మరల పుష్పించే గులాబీలు, ఆటం డమస్క్ ల గుణం కలిగినవి.ఉదాహరణ: 'సాధారణ నాచు' (సెంటిఫోలియా -మాస్), 'అల్ఫ్రెడ్ డి డల్మస్' (ఆటం డమస్క్ మాస్).

పోర్ట్ ల్యాండ్

చైనా మరియు యూరోప్ గులాబీలను సంకర పరచిన పోర్ట్‌లాండ్ గులాబీలు సంకర గులాబీలలో మొదటివిగా చాలా కాలంగా భావించ బడుతున్నాయి; కానీ, లయోన్స్ విశ్వవిద్యాలయం వారి ఇటీవలి డిఎన్‌యే విశ్లేషణల ప్రకారం, అసలైన పోర్ట్లాండ్ గులాబీలో చైనా గులాబీ మూలాలు గాక ఆటం డమస్క్ /గల్లికా వారసత్వం కలిగి ఉన్నాయి. అప్పటి కాలంలో ఆర్.పేస్తన లేక 'స్కార్లెట్ ఫోర్ సీజన్ రోజ్'( Italy నుండి సుమారు 1775 ప్రాంతంలో)ను స్వీకరించిన పోర్ట్లాండ్ రాణిపేరు మీదుగా వీటికి ఆ పేరు వచ్చింది.(ఇప్పుడు కేవలం 'పోర్ట్లాండ్ గులాబీ' అంటున్నారు.)పోర్ట్లాండ్ గులాబీల జాతి మొత్తం ఆ ఒక్క గులాబీ నుండే అభివృద్ధి చెందింది.మొదటి పునః పుష్పించే తరగతి గులాబీ మొక్కలు , యురోపియన్ తరహా ఆకర్షించే తత్వంతో , చిన్నవిగా, పొదలుగా ఉండి , వాటికి సరిపడునట్లుగా ఉండే పుష్ప కాండాన్నికలిగి ఉంటాయి. ఉదాహరణలు: 'జేమ్స్ వీచ్', 'రోజ్ డి రేస్చ్ట్', 'Comte డి చంబౌర్డ్'.

చైనా

రోసా చినేన్సిస్ , జాతికి చెందిన చైనా గులాబీలు అనేక వేల సంవత్సరాలుగా తూర్పు ఆసియాలో సాగుచేయబడి 1700 చివరిలో పశ్చిమ యూరోప్ ని చేరాయి. నేటి కాలంలోని చాలా సంకర గులాబీలకు అవి మాతృకలు, అవి పువ్వు రూపంలో మార్పు తీసుకు వచ్చాయి. పైన చెప్పబడిన యురోపెయన్ జాతులకంటే చైనా గులాబీలు తక్కువ వాసన కలిగి, చిరు కొమ్మలు కలిగిన చిన్న పూలు మరియు చలిని తట్టుకోలేని పొదలుగా ఉంటాయి.అయితే ఇవి ఇతర యురోపియన్ ప్రతి రూపాలవలె కాక వేసవి కాలం మరియు ఆకురాలు కాలాలలో మరల పుష్పించే ఆశ్చర్యకరమైన శక్తిని కలిగి ఉన్నాయి.అందువలన 1800 ల ప్రారంభంలోనే ఇవి సంకరీకరణకు అత్యంత ఆవశ్యకమైన మొక్కలుగా గుర్తించబడ్డాయి.విచ్చుకోంగానే వాడిపోయే ఇతర యురోపెయన్ గులాబీలవలె కాక, చైనా గులాబీలు వాటి "ఎండకు కమిలి పోని", లేదా తొందరగా వాడిపోని వైఖరికి పేరు పొందాయి. నేడు ప్రదర్సింపబడుతున్న గులాబీలు చైనా గులాబీ జాతికి రుణపడి ఉన్నాయి, తెరుచుకొన గానే విచ్చుకొనే సన్నని మొగ్గలను కూడా చైనా గులాబీలే తీసుకు వచ్చాయి. గ్రాహం స్టువర్ట్ థామస్, ప్రకారం ఆధునిక గులాబీ జాతులన్నీ చైనా గులాబీ జాతి పైనే ఆధారపడ్డాయి. సాంప్రదాయంగా చూస్తే నాలుగు "గుండీ చైనా" గులాబీలు ('స్లాటర్ క్రిమ్సన్ చైనా', 1792; 'పార్సన్' పింక్ చైనా', 1793; 'హుం బ్లుష్ టీ-సేన్టేడ్ చైనా', 1809; and 'పార్క్స్' ఎల్లో టీ -సెంటేడ్ చైనా', 1824)లు పద్దెనిమిదవ శతాబ్దం చివరి భాగంలో లేదా పందొమ్మిదవ శతాబ్దపు ప్రధమార్ధంలో యూరోప్ కి తీసుకు రాబడినాయి;టీలు కాక కనీసం నాలుగు లేదా అంతకంటే ఎక్కువ రకాల చైనా గులాబీలు దిగుమతి చేసుకొన బడ్డాయి. పాత తోట గులాబీలలో మరియు తరువాత ఆధునిక తోట గులాబీలలో ప్రథమంగా పునః పుష్పించే పూలను సృష్టించడానికి ఇది తోడ్పడింది.ఉదాహరణలు: 'ఓల్డ్ బ్లుష్ చైనా', 'ముటబిలిస్' (బట్టర్ ఫ్లయ్ రోజ్).

టీ

ఆసియాలో పొడవుగా పెద్దవిగా పెరిగి లేత పసుపు రంగు పూలు పూసే అసలైన "టీ-సేన్టేడ్ చైనాలు " (రోసా x ఒదోరత ) పురాతన సాగు చేయబడే రకాలు ఆర్. చినేన్ సిస్ తో ఆర్ . గిగాన్టీసంకరాన్ని ప్రతిబింబిస్తాయి. 1800 ప్రధమ భాగంలో బ్రీడెర్ లను ప్రవేశ పెట్టగానే వాటిని ముందుగా చైనాలతో తరువాత బోర్ బోన్స్ మరియు నోయ్సేటీలతో ఫ్రాన్స్లో సంకరీకరించారు.చైనీయుల బ్లాక్ టీ సువాసనను పోలిఉండే (ప్రతిసారీ కాకపోయినా), టీ గులాబీలు పునః పుష్పించే పువ్వులు.దీని రంగుల శ్రేణిలో చిత్రాల రంగులైన తెలుపు, గులాబీ రంగు(ఆ కాలంలో కొత్తది) మరియు పసుపు నుండి జల్దారు రంగు వరకు ఉంటాయి.బలహీనమైన కాండాల వలన విడిగా సాగుచేయబడే పూలు కొంచెం వేళ్ళాడుతూ మరియు తలలూపుతూ ఉంటాయి.అసలైన టీ పూవులలో లలో మొనదేలిన మొగ్గలు చుట్టుకున్న రీతిలో గుత్తగా వికసిస్తాయి, వీటి రేకల చివరలు వెనుకకి వంగి, రేక మొనదేలి ఉండేటట్లు చేస్తాయి: నేటి సాంప్రదాయ పూల దుకానా దారుల గులాబీల రూపాలకి టీ గులాబీలు లు ఆద్యులని చెప్పవచ్చు.గులాబీల చరిత్ర కారుడు బ్రెంట్ డికెర్సన్, ప్రకారం టీ గులాబీలు వాటి వర్గీకరణకు వృక్ష శాస్త్రంతో పాటు విక్రయానికి కూడా రుణపడి ఉన్నాయి; 19 వ శతాబ్దానికి చెందిన మొక్కల పెంపకందారులు వారికి కావలసిన లక్షణాలతో ఆసియాలో సాగుచేయబడే మొక్కలు లభిస్తే వాటిని "టీ" గులాబీలని, ఆ లక్షణాలు లేని వాటిని చైనా గులాబీలని అనేవారు. చైనా గులాబీల వలె టీలు కూడా చలి వాతావరణాన్ని తట్టుకోనలేవు.ఉదాహరణలు: 'లేడీ హిల్లిన్గ్దోన్', 'మామన్ కచేట్'.

బోర్బొన్

విల్లె డి బౌర్బోన్ (ఇప్పుడు రి యునియన్)నుంచి ఆవిర్భవించిన బోర్బొన్లు హిందూ మహా సముద్ర తీరంలోని మడగాస్కర్ ప్రాంతానివి.ద్వీపానికి కంచె వేయడానికి ఉపయోగించిన ఆటం డమస్క్ మరియు ఓల్డ్ బ్లుష్ చైనా గులాబీల సంకర ఫలితం ఇవి.ఊదా రంగు అద్దినట్లుందే కొమ్మలను, నునుపైన ఆకులను కలిగి కొంత వరకు పాకే ఈ పొద విపరీతంగా పూస్తుంది.ఇవి 1823 లో ఫ్రాన్స్ లో మొట్ట మొదట ప్రవేశ పెట్టబడ్డాయి. ఉదాహరణలు: 'లూఇస్ ఓడిఎర్ ', 'మ్మే. పిఎర్రె ఒగేర్', 'జేఫిరినే ద్రౌ హిన్'.

నోయ్సెట్టే

మొదటి నోయ్సేట్టే గులాబీ దక్షిణ కరోలినకు చెందిన వరి పెంపకందారు జాన్ చంప్నేయ్స్ చే సంకరీకరింప బడిన చిన్న మొక్క.బాగా పైకి పాకి గుత్తులుగా పూలు పూసే ఈ లేత గులాబీ వసంత ఋతువు నిండి ఆకురాలు కాలం వరకు పూస్తుంది, దీని మూలాలు చైనా గులాబీ పార్సొన్స్ పింక్ మరియు ఆటంలో పూసే మస్క్ గులాబీ (రోసా మోస్చట).చంప్నేయ్స్, తన మొక్కలను తన స్నేహితుడైన ఫిలిప్పే నోయ్సేట్టే కు పంపగా, అతను వానిని తన సోదరుడైన లూయిస్ కు పారిస్, కు పంపినపుడు ఆయన 1817 ప్రవేశపెట్టిన రకం 'బ్లుష్ నోయ్సేట్టే '. మొట్ట మొదట నోయ్సేట్టేస్ చిన్నవిగా విచ్చుకొని, చలికి తట్టుకాగల పైకి పాకే తీగలుగా ఉన్నాయి, తరువాతి కాలంలో టీ గులాబీ జన్యువుల ప్రభావంతో టీ నోయ్సేట్టే పెద్ద పూవులతో, చిన్న గుత్తులతో, చలికి కొంత తట్టుకోనగలిగి నదిగా మారింది.ఉదాహరణలు: 'బ్లుష్ నోయ్సేట్టే', 'మ్మే. అల్ఫ్రెడ్ కార్రిఎరే' (నోయ్సేట్టే), 'మరేచల్ నిఎల్' (టీ-నోయ్సేట్టే). (చూడుము నోయ్సేట్టే గులాబీలపై జర్మన్ వ్యాసాలు జర్మన్

హైబ్రిడ్ పెర్పెచ్యుఎల్

విక్టోరియన్ ఇంగ్లాండ్ గులాబీలలో ఆధిక్యత కలిగిన, హైబ్రిడ్ పెర్పెచ్యఎల్స్ ( హైబ్రిడేస్ రేమొంతన్త్స్ , 'రెబ్లూమింగ్ హైబ్రిడ్స్' గా పొరబడేవి) మొట్ట మొదట 1838 లో ఉద్భవించిన యురోపెయన్ వారసత్వ లక్షణాలు గల ఆసియన్ పునః పుష్పించే గులాబీ.పునఃపుష్పించడం అనేది తగ్గిపోయే లక్షణం కనుక, ఆసియన్/యురోపెయన్ సంకరముల మొదటి తరం గులాబీలు (హైబ్రిడ్ చైనాలు, హైబ్రిడ్ బోర్బోన్లు , హైబ్రిడ్ నోయ్సేట్టేలు ) ఖచ్చితంగా ఒక్కసారి మాత్రమే పుష్పించేవి , కానీ వాటిలో వాటిని, లేదా చైనా లతో లేదా టీ లతో సంకరీకరించినపుడు, వాటి తరువాతి తరం మొక్కలు ఒకసారి కంటే ఎక్కువ పుష్పించాయి.హైబ్రిడ్ పెర్పెచుయల్స్ అన్నిటి లక్షణాలను గ్రహించినవి, బోర్బోన్ ల , చైనాల, టీల, డమస్క్ల , గల్లికాల అన్ని లక్షణాలను మరియు కొంత వరకు నోయ్సేట్టేల , ఆల్బాల మరియు సెంటిఫోలియాల లక్షణాలను కూడా గ్రహించాయి. లేత టీ గులాబీలు చలి వాతావరణాన్ని తట్టుకోలేని పరిస్థితిలో, పెద్ద పువ్వులు గల హైబ్రిడ్ పెర్పెచ్యుయల్స్ కొత్త తరహా పోటీ ప్రదర్శనలకు అనువుగా, ఉత్తర యూరోప్ లోని తోట మరియు పూల దుకాణ దారులను ఆకర్షించాయి."పెర్ పెచ్యుయాల్" అనే పదం మరల మరల పుష్పించదాన్ని సూచించి నప్పటికీ, ఈ తరగతిలో చాలా రకాలు తక్కువ పునః పుష్పించేవి;వసంత ఋతువులో విపరీతంగా వికసిస్తాయి, వేసవి కాలంలో చెదురు మదురుగా పూస్తాయి, ఆకురాలు కాలంలో కొంచెం తక్కువగా లేదా మరల వేసవి వచ్చే వరకు అసలు పుష్పించకుండా కూడా ఉండవచ్చు.పరిమితమైన రంగుల వలన (తెలుపు,గులాబీ, ఎరుపు) మరియు ఖచ్చితమైన పునః పుష్పించే లక్షణం లేకపోవడం వలన, ఇవి వాటి వారసులైన హైబ్రిడ్ టీ లచే మరుగు పరచ బడ్డాయి.ఉదాహరణలు: 'ఫెర్డినాండ్ పిచార్డ్', 'రేఇనే డెస్ వయోలేట్టేస్', 'పాల్ నెయ్రోన్'.

హైబ్రిడ్ మస్క్

1896 లో పీటర్ లాంబెర్ట్ చే సంకరీకరింప బడిన 'అగ్లియా'ఆధారంగా 20 వ శతాబ్దపు ప్రధమ దశాబ్దాలలో బ్రిటిష్ గులాబీ పెంపకం దారు ఐన రెవ. జోసెఫ్ పెంబెర్టన్, ప్రథమంగా హైబ్రిడ్ మస్క్ జాతిని అభివృద్ధి పరచారు.ఈ గులాబీ నారు ఐన 'ట్రిఎర్' ను ఈ తరగతికి మూలంగా భావిస్తారు.వీటి మూలాలను గురించి సరిగా తెలియక పోవడం వలన వీటి జన్యువుల గురించి ఖచ్చితంగా చెప్పలేము.రోజ్ మల్టీఫ్లోర , ఒక మూలంగా గుర్తించినప్పటికీ ఆర్. మోస్చట (ది మస్క్ రోజ్) కూడా వారసత్వ క్రమంలో ఉంది, కానీ అది దాని పేరు సూచించినంత ముఖ్యమైనది కాదు. హైబ్రిడ్ మస్క్లు వ్యాధి నిరోధకత కలిగి, సాధారణంగా గుత్తులుగా పూసే పునః పుష్పించే గులాబీలు, ఘాటైన 'మస్క్'సువాసన వీటి లక్షణం. ఉదాహరణలలో 'బుఫ్ఫ్ బ్యూటీ' మరియు 'పెనెలోప్' ఉన్నాయి.

బెర్ముడా "రహస్య" గులాబీలు

బెర్ముడాలో ఒక శతాబ్ద కాలం పైగా కొన్ని డజన్ల 'కనుగొనబడిన' గులాబీలు పెంచబడుతున్నాయి. ఇవి ఎక్కువ వ్యాధి నిరోధకతను కలిగి ఉష్ణ, మరియు తేమ వాతావరణంలో గులాబీలకు సోకే నేమ టోడ్ వలన కలిగే నష్టం మరియు శిలీంద్ర వ్యాధులను తట్టుకొనగలిగి, ఆ వాతావరణంలో వికసించే శక్తిని కలిగి ఉండటం వలన ఉష్ణ మండల మరియు అర్ధ ఉష్ణ మండల ప్రాంతాలలో వీటికి ప్రాముఖ్యత ఉంది. ఈ గులాబీలలో ఎక్కువభాగం సాగునుండి విరమింపబడిన పాతతోట గులాబీలు, లేక వాటి భాగాలు. వాటికి సరైన చరిత్రాత్మక పేరు లేకపోవడం వలన "రహస్య గులాబీలు"అని అంటారు.వాటిని తిరిగి కనుగొన్న తోట యజమాని పేరే వాటికి పెట్టబడింది.

ఆర్. రుగోస జాతి నుంచి పుట్టిన ఈ బలమైన గులాబీలు అతి చల్లదనాన్నితట్టుకొనగలిగిన, అత్యంత వ్యాధి నిరోధకత కలిగినవి.మంచి వాసన కలిగి, పునః పుష్పించే ఈ గులాబీలు రెండు పువ్వుల అమరిక గలవి.ముడుతలు పడ్డ ఆకులు హైబ్రిడ్ రుగోస యొక్క ప్రత్యేక లక్షణం, కానీ కొన్ని సంకరాలలో ఈ లక్షణం ఉండదు.ఈ గులాబీలలో తరచూ పండ్లు వస్తాయి.ఉదాహరణలలో 'హంస' మరియు 'రోసేరీ డి ఎల్ హే'ఉన్నాయి.

వివిధ రకములు

ఇంకా కొన్ని జాతులు ఉన్నాయి ( స్కాట్స్, స్వీట్ బ్రిఎర్ వంటివి)మరియు కొన్ని పాకే తరగతికి చెందిన పాత గులాబీలు ( ఆయర్షిర్, పాకే చైనా, లేవిగెట, సెంపెర్విరేన్స్, బోర్సుల్ట్ ,పాకే టీ, మరియు పాకే బోర్బొన్ లు ఉన్నాయి.). పాకే మరియు పొదల రూపంలో ఉండే ఆ జాతులను ఒకే సమూహంలో చేరుస్తుంటారు.

ఆధునిక తోట గులాబీలు

ఆధునిక గులాబీల వర్గీకరణ అయోమయానికి గురిచేసేదిగా ఉంటుంది, ఎందుకంటే చాలా ఆధునిక గులాబీల మూలాలు పాత తోట గులాబీలలో ఉన్నాయి మరియు వాటి రూపం విభిన్నంగా ఉంటుంది.ఈ వర్గీకరణను పెరుగుదల మరియు పూసే లక్షణాలను బట్టి చేయడం జరుగుతుంది, "పెద్ద-పువ్వు మొక్క", "పునః పుష్పించే,పెద్ద పువ్వు మొక్క", "గుత్తులుగా-పూసేవి", "అక్రమ పునః పుష్పాలు", లేదా "నేల-తొడుగు-పునః పుష్పించనివి".ఈ క్రింది వానిలో బాగా ప్రసిద్ధి చెందిన మరియు ప్రజాదరణ పొందిన ఆధునిక తోట గులాబీల వర్గీకరణలు ఉన్నాయి.

హైబ్రిడ్ టీ

ఆధునిక గులాబీల చరిత్రలో అభిమాన గులాబీ అయిన హైబ్రిడ్ టీలు 1800 చివరిలో హైబ్రిడ్ పెర్పెచ్యుఅల్స్ ని టీగులాబీలతో సంకరపరచడం వలన ఏర్పడ్డాయి. 1867 లో సృష్టించ బడిన 'లా ఫ్రాన్స్,' కొత్త తరగతి గులాబీల చిహ్నంగా ప్రపంచవ్యాప్తంగా గుర్తించబడింది.హైబ్రిడ్ టీల లక్షణాలు రెండు మూలాల లక్షణాలకి మధ్యస్తంగా ఉంటాయి:టీల కంటే చలిని తట్టుకోనగాలవు కానీ హైబ్రిడ్ పెర్పెచ్యుయల్స్ అంతకాదు, హైబ్రిడ్ పెర్పెచుయల్స్ కంటే ఎక్కువసార్లు పుష్పిస్తాయి కానీ టీల కంటే తక్కువసార్లు. ఈ పూలు పెద్దవిగా, మధ్యలో ఉండే మొగ్గ కలిగి, మరియు ప్రతి పుష్పించే కొమ్మ చివరన ఒక వికసించిన పువ్వు ఉండేటట్లు ఉంటాయి.ఈ మొక్కలు నిటారుగా ఉండి ఎక్కువ ఆకులను కలిగి ఉండక పోవడం వలన నేడు దృశ్య చిత్రణ (ల్యాండ్ స్కేప్)కు అనువుగా ఉంది. 20 va శతాబ్దానికి చెందిన ఎక్కువ ప్రసిద్ధి పొందిన ఒకే తోట గులాబీగా హైబ్రిడ్ టీలు అవతరించాయి; కానీ ఇతర గులాబీ తరగతుల కంటే వాటి నిర్వహణ వ్యయం ఎక్కువ కావడం వలన పెంపకం దారులు మరియు దృశ్య చిత్రణ కారులలో వాటి పట్ల మక్కువ తగ్గి, తక్కువ నిర్వహణ వ్యయంతో కూడిన "దృశ్య చిత్రణ" గులాబీల వైపు మొగ్గు చూపారు.ఒక ప్రమాణమైన గులాబీగా పూల పరిశ్రమలో హైబ్రిడ్ టీ నిలిచి ఉంటుంది, ఏదేమైనా ఇప్పటికీ ప్రత్యేకసందర్భాలలో చిన్నతోటలలో దానివైపే మొగ్గ్గు చూపుతారు.ఉదాహరణలు: 'పీస్' (పసుపు), 'మిస్టర్ లింకన్ (ఎరుపు), 'Double డిలైట్' (ద్వి వర్ణం క్రీం మరియు ఎరుపు).

పెర్నేషియాన

ఫ్రెంచ్ పెంపకందారు జోసెఫ్ పెర్నేట్ -డుచెర్పాత ఆస్ట్రియన్ బ్రిఎర్ గులాబీ (రోసా ఫోఎటిడా ) జన్యువును తాను 1900 లో ప్రవేశ పెట్టిన 'Soleil d'Or' తో కలిపి మొదటి తరగతి పూవులను సృష్టించాడు.ఇది గులాబీ రంగులలో ఒక పూర్తి కొత్త శ్రేణిని సృష్టించింది: నిండు పసుపు రంగులు, అప్రికాట్, రాగి, నారింజ రంగు, ట్రూ స్కార్లెట్, ద్వివర్ణ పసుపు, ఊదా, బూడిద మరియు గోధుమరంగు కూడా ఇప్పుడు లభిస్తున్నాయి.ముందు ప్రత్యేక తరగతికి చెందినవిగా భావించినా, పెర్నేషియానలు లేదా హైబ్రిడ్ ఫోఎటిడాలు,అధికారకంగా హైబ్రిడ్ టీలతో 1930 లో కలిసి పోయాయి. 20 వ శతాబ్దంలో హైబ్రిడ్ టీ ప్రజాదరణ బాగా పెరగడానికి ఈ రంగుల శ్రేణి ఎంతో దోహదం చేసింది, కానీ ఈ రంగులు చాల ఖరీదైనవి:రోసా ఫోఎటిడా యొక్క వ్యాధులను ఆకర్షించేతత్వం, వాసన లేని పువ్వులు, మరియు కత్తిరింపులను తట్టుకోలేకపోవడం దాని తరువాతి తరాలకు ఆశ్రయం కల్పించాయి.

పోలియాంత

గ్రీకు భాషలో "పోలి" అనగా (చాలా)మరియు "యాన్తోస్"అనగా (puvvu), పోలియాంత అనగా "చాలా-పూల"గులాబీలు. రెండు తూర్పు ఆసియన్ జాతులైన (రోసా చినేన్సిస్ మరియు ఆర్. మల్టీఫ్లోర ) మధ్య సంకరం వలన పుట్టినదైన, పోలియాంతలు మొదటి సారిగా ఫ్రాన్సులో 1800 చివరి భాగంలో హైబ్రిడ్ టీలతో పాటు కనిపించాయి.ఇవి చిన్న మొక్కలు-కొన్ని కుదురుగా , మరికొన్ని వ్యాపించే స్వభావం కలిగినవిగా-చిన్న పువ్వులను (సగటున 1" వ్యాసం)కలిగి ఉండే పెద్ద రెమ్మలను కలిగి, అచ్చమైన గులాబీ రంగులైన తెలుపు, గులాబీ మరియు ఎరుపు రంగులలో ఉంటాయి.దీనికి విస్తారంగా పూసే పూలు దీని ఖ్యాతికి కారణంగా చెప్పవచ్చు. వసంత ఋతువు నుండి ఆకురాలు కాలందాకా రంగుల దృశ్యచిత్రణ చేసినట్టు ఈ పొద పూలతో కప్పబడి ఉంటుంది.పోలియాంతలు వాటి తక్కువ నిర్వహణ వ్యయానికి, రోగ -నిరోధకతల కారణంగా ఈ నాటికీ తోట గులాబీలుగా ప్రజాదరణ పొందుతున్నాయి.ఉదాహరణలు: "సెసిలె బృన్నెర్", "ది ఫైరీ", "రెడ్ ఫైరీ","పింక్ ఫైరీ".

ఫ్లోరిబండ

పోలియాన్తల ధారాళత మరియు హైబ్రిడ్ టీల పూల అందం, రంగుల శ్రేణి కొరకు ఈ రెండిటిని సంకర పరచిన పువ్వు విలువను గులాబీ ఉత్పత్తి దారులు గ్రహించారు.1909 లో మొదటి పోలి యాంత /హైబ్రిడ్ టీ ల సంకరమైన , 'గృస్స్ అన్ ఆచేన్,' సృష్టించ బడింది, దీని లక్షణాలు రెండు మూల తరగతుల లక్షణాలకు మధ్యస్తంగా ఉన్నాయి. ఫ్లోరిబండ, అనగా లాటిన్లో "చాలా -పూలు పూసేది", పెద్దది, మంచి ఆకారం కలిగిన పూలు పూసే, హైబ్రిడ్ టీల వంటి పెరుగుదల కలిగిన ఈ తరగతి, పోలి యాంత మరియు హైబ్రిడ్ టీల నుండి విభిన్నంగా ఒక కొత్త తరగతికి చెందినదిగా సృష్టించబడింది.ఫ్లోరిబండ నిటారైన మొక్కలుగా, సగటు హైబ్రిడ్ టీ కంటే చిన్నదిగా, గుబురుగా ఉంటుంది కానీ సగటు పోలియంత కంటే తక్కువ గుబురు మరియు మరియు పాకిఉండే స్వభావాన్ని కలిగి ఉంటుంది.సాధరణంగా ఈ పూలు హైబ్రిడ్ టీల కంటే చిన్నవిగా ఉంటాయి కానీ పెద్ద రెమ్మలతో పూయబడి తోటకు మంచి అందాన్నిస్తాయి.ఫ్లోరిబండలు, సామాన్యంగా టీలు దొరికే అన్ని రంగులలో లభిస్తాయి మరియు హైబ్రిడ్ టీ ల వలె విచ్చుకుంటాయి, కానీ గుత్తులుగా పూసే వాటి లక్షణం వలన కొన్ని సార్లు టీల కంటే భిన్నంగా ఉంటాయి.ఇప్పటికీ పబ్లిక్ పార్క్ ల వంటి ప్రదేశాలలో పరవడానికి వీటిని ఉపయోగిస్తారు.ఉదాహరణలు: 'డైన్టి మైడ్', 'ఐస్బర్గ్', 'టుస్కాన్ సన్'.

గ్రాండిఫ్లోర

గ్రాండి ఫ్లోర లు (లాటిన్లో "పెద్ద -పూలు పూసే) 1900 మధ్య కాలంలో హైబ్రిడ్ టీ లు మరియు ఫ్లోరి బండల మధ్య తిరిగి సంకరం వలన ఏర్పడిన తరగతి, ఇవి ఏ వర్గానికి చెందినవి కావు, 1954 లో ప్రవేశ పెట్టబడిన 'క్వీన్ ఎలిజబెత్' గులాబీ. హైబ్రిడ్ టీ లేదా ఫ్లోరిబండల కంటే గ్రాండి ఫ్లోరాలు పెద్ద మొక్కలు, హైబ్రిడ్ టీల రూపాన్ని కలిగి ఫ్లోరిబండల వలె మూడు నుండి ఐదు గుత్తులుగా పూస్తాయి. 1950 నుండి 1980 ల వరకు గ్రాండిఫ్లోరాలు కొంత ప్రజాదరణ పొందాయి కానీ నేడు హైబ్రిడ్ టీ లేదా ఫ్లోరిబండల కంటే తక్కువ ప్రజాదరణ కలిగి ఉన్నాయి.ఉదాహరణలు: 'క్వీన్ ఎలిజబెత్', 'కమంచే,' 'మోంటేజుమా'.

మిక్కిలి చిన్నవి

పాత తోట గులాబీ తరగతులన్నీ —గల్లికాస్, సెంటిఫోలియాస్, మొ— వాటి అతి చిన్న రూపాలలో లభిస్తాయి, ఇవి కూడా వాటి పెద్ద రూపాల వలె ఒకసారి మాత్రమే పుష్పిస్తాయి. వాటి ప్రామాణిక పరిమాణం గల రకాలతో వలె, అతి చిన్న తోట గులాబీలు పునః పుష్పించే ఆసియా జాతులతో, పునః పుష్పించే అతి చిన్న గులాబీల కొరకు సంకరీకరించ బడ్డాయి.6" నుండి 36" ఎత్తుతో, కొన్ని ఇంకా తక్కువగా 12"–24" ఎత్తు కలిగి చిన్న రెమ్మలతో, పునః పుష్పించే అతి చిన్న గులాబీలు లభిస్తున్నాయి. వికసించిన పూలు హైబ్రిడ్ టీ రంగులలో ఉంటాయి; చాలా రకాలు సంప్రదాయ హైబ్రిడ్ టీ పువ్వు రూపాన్ని కలిగి ఉంటాయి. పూల పరిశ్రమ వారు ఈ అతి చిన్న గులాబీలను ఎక్కువగా ఇండ్లలో పెంచుకోవడానికి అమ్ముతారు, కానీ ఈ మొక్కలు సమ శీతోష్ణ ప్రదేశాలలో పుట్టినవి కనుక సంవత్సరానికి కొంత కాలమైనా చల్లటి వాతావరణం ఉంటేనే బ్రతకగలవు.(ఉదాహరణలు: Petite de Hollande (అతి చిన్న సెంటీఫోలియా, ఒకసారి పుష్పించేది), Cupcake (ఆధునిక అతి చిన్న గులాబీలు, పునః -పుష్పించేవి).)

పాకేవి మరియు వ్యాపించేవి

ఆధునిక అతి చిన్న గులాబెలవలె, పైన చెప్పిన అన్ని తరగతుల గులాబీలు, ప్రాచీన మరియు ఆధునికమైనవి, పాకేవిగా ఉంటాయి, మొక్కల కాండాలు ఎక్కువ పొడవు పెరిగి సాధారణ ("గుబురు")మొక్కల కంటే నమ్యతను కలిగి ఉంటాయి.పాత తోట గులాబీలలో ఈ రకమైన పెరుగుదల సాధారణ లక్షణంగా ఉంటుంది;ఆధునిక గులాబీలలో ఉత్పరివర్తనాల వలన పాకే గులాబీలు ఏర్పడాయి.నిజానికి, 'క్లైంబింగ్ పీస్' ను "క్లైంబింగ్ హైబ్రిడ్ టీ," గా పిలిచే వారు, ఇది జన్యు పరంగా మామూలు మొక్కలను పోలి ఉన్నప్పటికీ 'పీస్' హైబ్రిడ్ టీ యొక్క కాండాలు పొడవుగా ఉండి, పాకేవిగా ఉంటాయి.చాలా వరకు పాకే గులాబీలు 8'–20' వరకు ఎక్కువ ఎత్తు కలిగిఉంటాయి మరియు పునః పుష్పించే లక్షణాలతో ఉంటాయి. వ్యాపించే గులాబీలు, సాంకేతికంగా వేరే తరగతికి చెందినప్పటికీ, తరచుగా పాకే గులాబీలతో ఏకమవుతాయి.పొడవైన కాండాలను కలిగి ఉన్నప్పటికీ ఇవి పాకే గులాబీలతో రెండు విధాలుగా విభేదిస్తాయి:పొడవైన ఆకారం (20'–30' పొడవు సాధారణం), మరియు ఒకేసారి పుష్పించడం. పాకే గులాబీలు మరియు వ్యాపించే గులాబీలు కూడా ఇవీ, క్లెమటిస్ లేదా విస్టేరియావలె నిజమైన తీగలు కావు. వాటి అంతట అవి ఆధారాన్ని అందుకొని వేల్లాడలేవు, మనమే పొదరిళ్ళకి లేక పెర్గోల ల కి వాటిని కట్టి పాకించ వలసి ఉంటుంది. ఉదాహరణలు: 'బ్లేజ్' (పునః పుష్పించే పాకేవి), 'అమెరికన్ పిల్లర్' (ఒకేసారి పుష్పించే వ్యాపించేవి).

ఇంగ్లీష్ / డేవిడ్ ఆస్టిన్

అధికారికంగా ఏ గులాబీ సంస్థచే గుర్తింప బడక పోయినా, వినియోగ దారులు మరియు చిల్లర వర్తకులు ఇంగ్లీష్ (ఆక డేవిడ్ ఆస్టిన్)గులాబీలను నిర్లక్ష్యం చేసారు. 1960 లలోఇంగ్లాండ్ లోని ష్రోప్షైర్ కి చెందిన డేవిడ్ ఆస్టిన్ పాత గులాబీలను ఆధునిక జాతులైన హైబ్రిడ్ టీ అమరియు ఫ్లోరి బండలతో కలిపి వీటిని వృద్ధి చేసారు.పాత తరహా గులాబీల ఆకారం, సువాసన లతో గల్లికా , ఆల్బా మరియు "డమస్క్" గులాబీల వంటివి, కొత్త జాతి గులాబీలను సృష్టించడం, కానీ ఇవి ఆధునిక పునః పుష్పించే లక్షణాలను మరియు ఆధునిక రంగుల శ్రేణిని కలిగి ఉండాలి.ఆస్టిన్ తన ప్రయత్నంలో చాలా వరకు సఫలీక్రుతమయ్యారు, ఆయన జాతి "ఇంగ్లీష్"గులాబీలు, నేడు వందల రకాలలో పెంచబడి వినియోగదారులకు అందుబాటులో ఉన్నాయి.డేవిడ్ ఆస్టిన్ గులాబీలు ఇప్పటికీ అభివృద్ధి చెందుతూ క్రమంగా కొత్త రకాలు విడుదల చేయబడుతున్నాయి.ఈ విధమైన గులాబీలను సృష్టించడంలో చలికి తట్టుకొన గలగటం మరియు వ్యాధి-నిరోధకత కలిగి ఉండటం అనే పాట తోట గులాబీల లక్షణాలను పరిగణనలోకి తీసుకోలేదు;అందువలన ఇంగ్లీష్ గులాబీలు ఆధునిక హైబ్రిడ్ టీలు మరియు ఫ్లోరి బండలు ఎదుర్కొనే అవే వ్యాధులకు లోనవుతాయి, మరియు చాలా వరకు USDA zone5 ఉత్తరపు చల్లదనాన్ని తట్టుకొనలేవు.ఉదాహరణలు: 'మేరీ రోజ్,' 'గ్రహం థామస్', 'టమొర'.

కెనడియన్ హార్డీ గులాబీలు

కెనడాలోని తీవ్రమైన చలి వంటి వాతావరణ పరిస్థితులకు మొర్దేన్ లోని మొర్దేన్ రీసెర్చి స్టేషన్ మరియు ఒట్టావా లోని ఎక్స్పెరిమెంటల్ ఫాం లలో అగ్రికల్చర్ కెనడా వారిచే అభివృద్ధి చేయబడింది.(పిమ్మట ల'అస్సోంప్షన్, క్యుబెక్ వారిచే). ఈ రెండు ముఖ్యమైన శ్రేణులు పార్క్ ల్యాండ్ శ్రేణి మరియు ఎక్సప్లోరర్ శ్రేణులు. ఈ కార్యక్రమాలు ఇప్పుడు వదిలి వేయ బడ్డాయి: మిగిలిన మొక్కలను కెనడియన్ ఆర్టిస్ట్ల శ్రేణుల ద్వారా వ్యక్తిగత పెంపకం దారులు తీసుకోవడం జరిగింది.కెనడియన్ జాతులను లేత గులాబీలను సంకరీకరించగా ఏర్పడిన ఈ మొక్కలు చలిని బాగా తట్టుకొన గలవు, కొన్ని -45C వరకు. విభిన్నమైన శ్రేణులు మరియు రంగులను సాధించారు.ఉదాహరణలు 'మొర్దేన్ బెల్లె', 'విన్నిపెగ్ పార్క్స్' మరియు 'కుత్బర్ట్ గ్రాంట్'.

ప్రఖ్యాత కెనడియన్ పెంపకం దార్లలో జార్జెస్ బుగ్నేట్ మరియు రాబర్ట్ ఏర్స్కిన్ ఉన్నారు.

దృశ్య చిత్రణ గులాబీలు

ఈ ఆధునిక జాతి గులాబీలను మందలుగా నాటడానికి అభివృద్ధి చేసారు.వీటన్నిటినీ పొద గులాబీలుగా పిలుస్తారు.20 శతాబ్దం చివరిలో సాంప్రదాయ హైబ్రిడ్ టీ మరియు ఫ్లోరిబండ గులాబీ జాతులు వాటికి అవసరమైన శ్రమ-మరియు రసాయనాల-తీవ్రత మరియు మొక్కలు అనేక వ్యాధులకు మరియు తెగుళ్ళకు లోనుకావడం వంటి వాటి వలన తోటల పెంపకందారులు మరియు దృశ్య చిత్రకారులు వాటి పట్ల ఆసక్తిని కోల్పోయారు.వినియోగదారుల కోరికలను తీర్చడం కొరకు దృశ్య చిత్రణ గులాబీలు అభివృద్ధి చేయబడ్డాయి, ఈ తోట గులాబీలకు రంగు, రూపం మరియు సువాసన ఉన్నా నిర్వహణ మరియు శ్రమ తక్కువ.చాలా వరకు దృశ్య చిత్రణ గులాబీలు క్రింది లక్షణాలను కలిగి ఉంటాయి:

• మంచి వ్యాధి నిరోధకత
• తక్కువ ఎత్తు పెరగడం, సామాన్యంగా 60 సెం. మీ.లోపు (24 ఇం)
• పునః పుష్పించడం
• వ్యాధి మరియు తెగులు నిరోధకత
• పీల్చుకోనివి, వాటి వేర్ల ద్వారా పెరుగుతాయి.

కొత్త దృశ్య చిత్రణ గులాబీలను : వేర్నేర్ నోఅక్ (జర్మనీ), మేఇది ల్యాండ్ రొసేస్(ఫ్రాన్స్), బూట్ & కో . (నెదర్లాండ్స్), మరియు విలియం రాడ్లేర్ (USA).

పూల తివాచీ గులాబీలు లేదా తివాచీ గులాబీలుగా వ్యవహరించే వీటితో దృశ్య చిత్రణ గులాబీలచిత్రం మారి పోయింది.వేర్నేర్ నోఅక్ చే 1990 లో ప్రవేశ పెట్టబడినపుడు ప్రపంచంలో అన్ని గులాబీ పరీక్షలకంటే కఠినమైన అల్ డచ్ల్యాండ్ రోజ్ టెస్టర్స్, జర్మనీ, వారిచే అత్యున్నత అవార్డు ఇవ్వబడింది. ఈ పరీక్షలో పాల్గొన్న 43 రకాలలో - మరియు సగటున అన్ని పరీక్షలలో , వ్యాధి నిరోధకతకు 200 సార్లు ఉత్తమంగా నిర్ణయింప బడింది, ఈ పరీక్షలో కృతార్ధమైన రకం ఇదొక్కటే,దీనితో పాటు ఒక గులాబీకి ఇచ్చిన అత్యధిక పాయింట్లు 85.5 పాయింట్లు 100 కి , వ్యాధి నిరోధకతకు 20 కి గాను 18.3 సాధించింది.ఇంతకూ ముందెప్పుడూ రాని అత్యుత్తమ దృశ్య చిత్రణ గులాబీ జాతిగా గుర్తించబడిన ఈ గులాబీలు ప్రపంచమంతటా దొరుకుతున్నాయి.

తివాచీ గులాబీలు

డేవిడ్ ఆస్టిన్, వలె ఇవి కూడా ఒక ప్రత్యేక జాతిగా ఏ అధికారక సంస్థచేతనూ అధికారికంగా గుర్తించ బడకపోయినా, వినియోగదారులు, దృశ్య చిత్రణ కారులు మరియు పరిశ్రమ తివాచీ గులాబీలను గుర్తించాయి. 1965 లో వేర్నేర్ నోఅక్ (జర్మనీ) వ్యాధి నిరోధకత కలిగిన గులాబీలను పెంచడం మొదలు పెట్టాడు.ఆయనకు గులాబీల పట్ల మక్కువ ఎక్కువ, కానీ చాల కాలంగా పెంపకం దారులను వ్యాధులు ఇబ్బంది పెట్టడం గమనించారు.1989 లో తన మొదటి పూల కార్పెట్ గులాబీ, ఫ్లవర్ కార్పెట్ పింక్ ని ప్రవేశపెట్టారు.వ్యాధి నిరోధకతను తట్టుకోవడంతో పాటు, మిగిలిన గులాబీల కంటే ఎక్కువ పుష్పించే కాలం ( 5–9 నెలలు వాతావరణం ఆధారంగా) అందం కోసం కత్తిరించనవసరం లేదు - పెద్ద కత్తెర లేదా ట్రాక్టర్ల ద్వారా కత్తిరించ వచ్చు ( 1/3 వ వంతు లేదా నేలతో సమానంగా) మరియు పచ్చని ఆకులతో ఉండగానే ఈ పనులన్నీ చేయవచ్చు.నిరంతర అభివృద్ధి మరియు బలమైన పెంపక కార్యక్రమం అనేక రంగులు లభించేటట్లు చేసాయి:తెలుపు, ఆపిల్ రంగు, ఎరుపు, పసుపు, బంగారం మరియు పగడం.ఈ కాలానికి పెంపకాన్ని ఆయన కుమారుడైన రెయిన్హార్డ్ నోఅక్ చేపట్టారు. 2007 లో తరువాతి తరం మొక్కలను ప్రవేశ పెట్టారు ఫ్లవర్ కార్పెట్ పింక్ సుప్రీం, స్కార్లెట్ మరియు అమ్బెర్ - మిగిలిన అన్ని లక్షణాలతో పాటు ఈ మొక్కలు 41C ల వేడిని కూడా భరిస్తాయి.

చక్కబెట్టుట

గులాబీలను కత్తిరించుట అనేది ఒక ఉద్యానవన కళగా భావించడం జరుగుతుంది,ఇది కత్తిరించ వలసిన గులాబీ జాతి, కత్తిరించడానికి గల కారణం, సంవత్సరంలో ఏ కాలం అనువైనది అనే వాటి మీద ఆధార పడి ఉంటుంది.

చాల వరకు పాత తోట గులాబీలు యురోపెయన్ సంతతికి (ఆల్బస్, డమస్క్లు, గల్లికాస్,మొ.) చెందిన సాలుకు ఒకసారి, వసంత ఋతువు చివరిలో లేదా వేసవి ప్రారంభంలో పూసే రెండు లేదా మూడు సంవత్సరాల కాండాలు. వీటిని చక్కబెట్టే పని చాలా కనిష్టంగా ఉంటుంది, దాదాపు మిగిలిన మొక్కలతో సాద్రుశ్యంగా ఉంటుంది. లిలక్ లేదా ఫోర్స్య్తియావంటివి. సాధారణంగా పాత, గట్టి బడిపోయిన కొమ్మలను కొత్త కొమ్మలకు స్థానం కల్పించడం కోసం కత్తిరించడం జరుగుతుంది.ఒక సంవత్సరం వయస్సు గల కొమ్మలను ఎప్పుడూ కత్తిరించకూడదు, అందువలన మరుసటి సంవత్సరం మొగ్గలు తొలగించ బడతాయి.పూలు వాదిపోగానే మొక్కను పైపైన కత్తిరించడం వలన, మొక్క పొడవూ మరియు వెడల్పూ తగ్గుతాయి.సాధారణంగా ఆధునిక సంకరముల కంటే, పాత తోట గులాబీలను చక్కబెట్టడం తక్కువ శ్రమతో మరియు క్రమ పద్ధతిలో ఉంటుంది.

ఆధునిక సంకరములు హైబ్రిడ్ టీలు, ఫ్లోరిబండలు, గ్రాండిఫ్లోరాలు, ఆధునిక అతి చిన్న మొక్కలు మరియు ఇంగ్లీష్ గులాబీలు, చైనా గులాబీలు (ఆర్. చినేన్సిస్ )సంక్లిష్టమైన జన్యు అమరిక కలిగి ఉన్నాయి. చైనా గులాబీలు ఎప్పుడూ పెరుగుతూ, ఎప్పుడూ పూస్తూ ఉండే ఉప ఉష్ణమండల ప్రాంతాలకు చెందినవి, ఇవి పెరిగే కాలంలో ఏ ప్రదేశంలో నైనా పూస్తాయి.వాటి తరువాతి తరం ఆధునిక గులాబీలు కూడా అవే అలవాట్లను కనబరుస్తాయి:పాత తోట గులాబీల వలె కాక ఈ సంకరములు ఆ కాలం లోని కొత్త కొమ్మలకు ఎప్పుడూ పూలు పూస్తాయి(మంచు పడనంత వరకు).కనుక వాటికి కత్తిరించడం చాలా అవసరం, దీనివలన మొక్కకు కొత్త బలం చేకూరి కొత్త పువ్వులు పూయడానికి వీలవుతుంది.

అంతేకాక, శీతాకాలంలో నాటబడిన ఆధునిక సంకరములకు ప్రపంచవ్యాప్తంగా వసంత ఋతువు ప్రారంభంలో "గట్టి" కత్తిరింపు(అన్ని కాండాల ఎత్తు 8"-12"కు తగ్గించడం) అవసరమవుతుంది. ఆధునిక సంకరములు వాటి చైనా గులాబి నేపధ్యం వలన, యురోపియన్ పాత తోట గులాబీల వలె చలిని తట్టుకొనలేవు, మరియు తక్కువ చలి కాలపు ఉష్ణోగ్రతలు వీటి కాండాలను ఎండబెట్టడం లేదా కాండాలను చంపడం చేస్తాయి.వసంత కాలంలో, వీటిని కత్తిరించకుండా వదిలేస్తే ఈ కాండాలు చెట్టు వేరు వరకు చనిపోయి, బలహీనమైన, క్రమఆకారం లేని మొక్కను తయారు చేస్తాయి.సంవత్సరీక "గట్టి" కత్తిరింపు హైబ్రిడ్ టీ లకు, ఫ్లోరిబండలకు మొ. వాటికి ప్రతి సంవత్సరం వసంత ఋతువులో జరుగుతుంది; చాలా తోటలలో ఈ కత్తిరింపు వసంత ఋతువు ప్రారంభంలో ఫోర్సితియ మొక్కలు వికసించడంతో పాటు జరుగుతుంది.కొమ్మలను మొగ్గ తొడిగిన ప్రాంతం నుండి 1/2"పై నుండి కత్తిరించాలి (ఆ కొమ్మపై ఆకు పెరిగిన గుర్తు నుండి).

పాత తోట గులాబీలకు మరియు ఆధునిక సంకరములకు కూడా, సంవత్సరంలో కాలంతో నిమిత్తం లేకుండా బలహీనమైన, పాడైపోయిన లేక వ్యాధి పెరుగుతున్న వాటిని పూర్తిగా కత్తిరించి వేయాలి. మొగ్గపై నుండి నలభై ఐదు డిగ్రీల కోణంలో ఏ గులాబీ కైనా, ఏ కత్తిరింపు అయినా జరగాలి.ఈ విధంగా చేయడం వలన కత్తిరింపు జరిగిన కాండం తొందరగా గట్టి పడటానికి దోహద పడటమే గాక, గాటు మీద ఏర్పడే వ్యాధి కారకమైన తేమను తగ్గిస్తుంది.

అన్ని సాధారణ గులాబీ కత్తిరింపులకు (అమర్పులకు పూల కత్తిరింపుతో సహా), పదునైన సెకాట్యూర్(చేతితో పట్టుకొనే, కొడవలి-బ్లేడు గల కత్తెర)ను వాడి 1/2"లేదా అంతకంటే తక్కువ వ్యాసం కలిగిన వాటికి ఉపయోగించ వచ్చు.1/2" కంటే ఎక్కువ మందం కలిగిన కాండాలను కత్తిరించడానికి పోల్ లోప్పెర్స్ లేదా చేతి రంపాలు బాగా పని చేస్తాయి;అటువంటి సందర్భాలలో సెకాట్యూర్ పాడవటం లేదా విరగటం జరుగుతుంది.

తలలు తుంచడం

పూలు వికసించే కాలం పూర్తైన తరువాత, ఏవైనా తుంచిన, రంగు వెలిసిన, ఎండిపోయిన, లేదా రంగు పోయిన పువ్వులను గులాబీ పొదల నుండి చేతితో ఏరివేసే సామాన్య ప్రక్రియే "తలలు తుంచడం". మొక్క తన శక్తినీ, వనరులనూ పండును తయారు చేయడానికి కాక, మొగ్గలను ఏర్పరచడానికీ, వికసించడానికీ వాడుకునేలా ప్రోత్సహించడమే ఈ" తలలు తుంచడం" యొక్క ఉద్దేశ్యం.వాడిపోయిన పూలు చూడటానికి బాగుండక, సౌందర్యానుభూతిని కలిగించంపుడు కూడా తలలు తుంచవచ్చు.గులాబీలు తలలు తుంచడానికి బాగా ప్రతిస్పందిస్తాయి.తలలు తుంచడం పువ్వు అడుగు భాగం నుండి కాక, కాండాన్నిమొదటి 5 ఆకుల వద్దకు వంచి చేయాలి.ఇది కొత్త కొమ్మలు మరియు పూలు తయారవడాన్ని ప్రోత్సహిస్తుంది.

వివిధ రకాల గులాబీలపై తలలు తుంచడం వివిధ రకాల ప్రభావాలను చూపుతుంది.నిరంతరం పూలు పూసే రకాలలో, అవి పాత తోట గులాబీ లైనా లేదా ఆధునిక సంకర రకములైనా, తలలు తుంచడం, గులాబీ మొక్కని కొత్త కొమ్మలు, ఆకులు, ఏర్పరుచుకొని వికసించేలా చేస్తుంది."ఒకసారి-వికసించే" రకాలలో( ఆ కాలంలో ఒకసారి మాత్రమే పూస్తాయి), మరల పుష్పించే కాలం వరకూ పూలు వికసించకపోయినా, తలలు తుంచడం మొక్కని బాగా పెరిగేటట్లు చేస్తుంది.

చాల గులాబీ తోటలలో, తలలు తుంచడం, మొక్క పెరుగుదలను తాజాగా ఉండేటట్లు చేసి, మొక్కని బలంగా, బాగా కనిపించేటట్లగా మరియు పూసేదిగా చేయడానికి ఉపయోగిస్తారు. గులాబీ పండ్లను ఇచ్చే గులాబీల శ్రేణి రోసా గ్లుకా లేక రోసా మొయెసీ-వంటి వాటి తలలు తుంచకూడదు.

చరిత్ర

అందానికీ మరియు ప్రతీకాత్మకమైన చరిత్రకు గులాబీ గుర్తించ బడుతుంది.పురాతన గ్రీకులు మరియు రోమన్లు గులాబీలను వారి ప్రేమ దేవతలైన ఆఫ్రొడైట్ మరియు వీనస్ ల గుర్తుగా భావించే వారు. రోమ్ లో రహస్య లేదా వ్యక్తిగత చర్చలు జరిగే గదుల ద్వారాల వద్ద నాటు గులాబీలను ఉంచేవారు.సబ్ రోసా , లేదా "అండర్ ది రోజ్", అనే మాటలకు రహస్యంగా ఉంచడం అనే అర్ధం రోమన్ల ఈ అభ్యాసం వలన ఏర్పడిందే.

ప్రారంభ క్రిస్టియన్లు గులాబీ ఐదు రేకలను క్రీస్తు యొక్క ఐదు గాయాలుగా గుర్తించే వారు. ఈ విధమైన వ్యాఖ్యానానికి తోడు వారి నాయకులు, రోమన్లతో మరియు విగ్రహారాధనతో దానికున్న సంబంధాల వలన దానిని ఉపయోగించ డానికి అనుమానించారు.క్రైస్తవ అమర వీరుల రక్తానికి చిహ్నంగా ఎర్ర గులాబీని గుర్తిస్తారు.కన్య మేరీకి గుర్తుగా కూడా తరువాత గులాబీలు స్వీకరించ బడ్డాయి.

చైనాలో నిరంతరం వికసించే గులాబీల ప్రవేశానంతరం 1800 లో గులాబీ సంస్కృతి యూరోప్ లో ప్రవేశించింది. పువ్వు ఆకారం, పరిమాణం, వాసన మరియు ముళ్ళు లేకుండా ఉండటం అనే లక్షణాల కొరకు అనేక వేల రకాల గులాబీలు ప్రస్తుతం అభివృద్ధి చేయబడ్డాయి.

గులాబీ ఇంగ్లాండ్ మరియు యునైటెడ్ స్టేట్స్ దేశాల జాతీయ పుష్పం, ఇంగ్లాండ్ రగ్బీ, మరియు రగ్బీ ఫుట్ బాల్ యూనియన్ల సంకేతంగా కూడా ఉంది. యార్క్ షైర్ మరియు లాంక్ షైర్ లకు ఇంగ్లాండ్లో (వరుసగా తెల్ల గులాబీ మరియు ఎర్ర గులాబీలు), అల్బెర్ట (అనే నాటు గులాబీ) కెనడాలో, మరియు ఇస్లామాబాద్ కాపిటల్ టెర్రిటరీకిపాకిస్తాన్లో రాజ్య పుష్పాలుగా ఉన్నాయి. యునైటెడ్ స్టేట్స్ లోని నాలుగు రాష్ట్రాలైన: ఐయోవా మరియు ఉత్తర డకోటా(ఆర్. అర్కన్సన), జార్జియా (ఆర్. లేవిగెట ), మరియు న్యూ యార్క్ రాష్ట్రాలకు రాష్ట్ర పుష్పంగా ఉంది, (రోసా సాధారణంగా). పోర్ట్లాండ్, ఒరెగాన్ కౌంట్లు "గులాబీల నగరం" గా ప్రసిద్ధి చెంది, ప్రతి సంవత్సరం గులాబీ ఉత్సవాలను నిర్వహిస్తాయి.

గులాబీ కిటికీ లను రూపకల్పన చేయడానికి గులాబీలు ఆధారంగా ఉన్నాయి, ఈ కిటికీలలో ఐదు లేక పది విభాగాలుంటాయి(గులాబీలోని ఐదు రేకలు మరియు రక్షక పత్రావళి)లేక వాటి గుణకాలు; ఎక్కువ భాగం గోతిక్ గులాబీ కిటికీలు చాల వివిరంగా ఉండి చక్రం లేదా ఇతర గుర్తులపై ఆధారపడినట్లుగా అనిపిస్తాయి.

ఎర్ర గులాబీ (సాధారణంగా చేతిలో పట్టుకున్నది) సామ్యవాదం లేక సాంఘిక ప్రజాస్వామ్యంలకు గుర్తు: బ్రిటిష్, ఐరిష్, ఫ్రెంచ్, స్పానిష్, పోర్చుగీసు, నార్వేజియన్, డానిష్, స్వీడిష్, ఫిన్నిష్, బ్రజిలియన్, డచ్ మరియు ఇతర యురోపియన్ శ్రామిక, సామ్యవాద లేక సాంఘిక ప్రజాస్వామ్య పార్టీ ల గుర్తుగా కూడా వాడబడుతుంది. మే 1968 లో పారిస్వీధులలో నిరసనకారులు ఎర్ర గులాబీని బాడ్జ్ గా ధరించడంతో ఇది ప్రారంభమైంది.తెల్ల గులాబీని రెండవ ప్రపంచ యుద్ధంలో అహింసా వ్యతిరేకులు జర్మనీలో ఉపయోగించారు.

ఎర్ర గులాబీపూల గుత్తి ప్రేమను తెలియ చేస్తుంది.చాలా దేశాలలో వెలంటైన్స్ డే బహుమతిగా ఇవ్వబడుతుంది.

సెయింట్ జార్జి డేనాడు కాటలోనియా లో ప్రజలు, ప్రత్యేకించి ప్రేమికులు నిండు ఎర్ర గులాబీలను బహుమతిగా అందచేస్తారు.యూరోప్ లోని బ్లాక్ మెడొన్న లలో ఒకరైన కన్య మొన్త్సేర్రాట్భక్తి గీతం ది విరోలై ఈ విధం గా ప్రారంభమవుతుంది. ఆ విధంగా ఎర్రగులాబీ కాటలోనియా అనధికారక చిహ్నంగా అంగీకరింప బడింది.

పరిమళం

నలగ గొట్టిన గులాబీ రేకలను ఆవిరి ద్వారా వేడి చేసి తీసిన ముఖ్యమైన నూనె ల నుండి తీసిన గులాబీ అత్తరు లేదా గులాబీ నూనెల నుండి గులాబీ పరిమళ ద్రవ్యాన్ని తయారు చేస్తారు.ఈ పధ్ధతి పర్షియాలో మొదలైంది ( రోజ్ అనే పదం కూడా పర్షియన్ దే) తరువాత అరేబియా మరియు భారత దేశంల కు వ్యాపించింది, కాని నేడు 70% నుండి 80% వరకు ఉత్పత్తి బల్గేరియా లోని కజాన్లుక్ దగ్గరలోని రోజ్ వ్యాలీలో జరుగుతోంది, కొంత ఉత్పత్తి ఇరాన్ లోని క్యమ్సర్ లోను మరియు జర్మనీలోను జరుగుతోంది. మక్కా లోని కాబాను ప్రతి సంవత్సరం క్యమ్సర్ నుండి తెచ్చిన ఇరానియన్పన్నీరు తో కడుగుతారు.బల్గేరియా, ఇరాన్ మరియు జర్మనీ లలో, డమస్క్ గులాబీలను (రోసా డమస్క్ఎన 'ట్రిగిన్తి పెటాల') వాడతారు. ఫ్రెంచ్ గులాబీ నూనె పరిశ్రమలో రోసా సెంటిఫోలియా వాడతారు.ఈ నూనె, లేత పసుపు లేదా గులాబీ-బూడిద రంగులలో ఉండి, మిగిలిన పలుచటి నూనెల నుండి వేరు చేయడానికి 'పూర్తి గులాబీ' నూనెగా కొన్ని సార్లు పిలువబడుతుంది.పువ్వుల నుండి తీసిన నూనె బరువు పూల బరువులో ఒకటి-మూడు వేల వంతు నుండి ఒకటి -ఆరువేల వంతు వరకు ఉంటుంది, ఉదాహరణకు, ఒక గ్రాము నూనె తయారు చేయడానికి సుమారు రెండువేల పూలు అవసరం అవుతాయి.

గులాబీ అత్తర్ లో ముఖ్యంగా ఉండేవి సువాసన నిచ్చే ఆల్కహాల్లు జేరన్ ఆయిల్ మరియు l-సిట్రోనేల్లోల్; మరియు గులాబీ కర్పూరం, వాసన లేని పారఫ్ఫిన్. β-దమస్కేనూన్ కూడా పరిమళంలో ముఖ్యంగా వాడబడుతుంది.

గులాబీ సాగులో ప్రముఖులు

అమెరికా యొక్క గులాబీ ముఖ్యపట్టణం

టైలర్, టెక్సాస్ను గులాబీ పరిశ్రమలో పెరుగుతున్న దాని పాత్ర కారణంగా "అమెరికా యొక్క గులాబీ ముఖ్య పట్టణం" అని పిలుస్తారు.దేశంలోని అతి పెద్ద గులాబీల మునిసిపల్ గార్డెన్తో పాటు వేల మంది వీక్షకులు వచ్చే టెక్సాస్ గులాబీల ఉత్సవంను ప్రతి సంవత్సరం అక్టోబరులో నిర్వహించడం దాని ప్రత్యేకత.

వ్యక్తులు

కొంత మంది గులాబీ సాగుదారులు ఈ రంగంలో వారి కృషి కారణంగా పేరు పొందారు.వారిలో :

• పీటర్ బెఅలేస్. ఈయన చారిత్రాత్మకమైన గులాబీలను పెంచి వాణిజ్య పరంగా అమ్మవచ్చని నిరూపించారు.
• డేవిడ్ ఆస్టిన్ ("ఇంగ్లీష్" గులాబీలు)
• జోస్ఎఫినె డి బెయుహర్నిస్
• గ్రిఫ్ఫిత్ బక్, అయోవా రాష్ట్ర విశ్వవిద్యాలయంలో ఉద్యానవనశాఖ అధ్యాపకుడిగా 1948 నుండి 1985 మధ్య కాలంలో 90 గులాబీ రకాలను సంకర పరిచారు. బక్ గులాబీలు వ్యాధి నిరోధకతకు మరియు చలిని తట్టు కోవడానికి ప్రసిద్ధి చెందాయి.బక్ గులాబీలు వ్యాధి నిరోధకతకు, చలిని తట్టుకోవడానికి పేరు పొందాయి.
• కనార్డ్-ప్లే కో. (నక్షత్ర గులాబీలు)
• జూల్స్ గ్రవేరే ఔక్ష్
• మేఇల్లాండ్ ఫ్యామిలీ
• నోఅక్ రోసేన్ (పూల తివాచీ గులాబీలు)
• జీన్ పెర్నేట్, పెఅరే
• జోసెఫ్ పెర్నేట్-దుచేర్
• సుజుకి సేఇజో
• మతిఅస్ తంతు (ఫ్లోరిబండ రోజ్)

ఆధారము: వికీపీడియా

చామంతి

జాతులు

చామంతి ఒక అందమైన పువ్వు. పుష్పించే మొక్కలలోని క్రిసాంథిమం (Chrysanthemum) ప్రజాతికి చెందిన సుమారు 30 జాతుల మొక్కలు. ఇవి ముఖ్యంగా ఆసియా ఖండానికి చెందినవి. చామంతి శీతాకాలంలో పూస్తుంది. సాగులో ఉన్న చామంతి రకాలను నక్షత్ర చామంతి (చిన్నపూలు), పట్నం చామంతి (మధ్యస్థపూలు), పెద్దసైజు పూలు గలవిగా విభజించవచ్చు.

• క్రిసాన్తిమం ఆఫ్రొడైట్
• క్రిసాన్తిమం అర్క్టికం
• క్రిసాన్తిమం అర్గ్యరోఫ్య్ల్లుం
• క్రిసాన్తిమం అరిసనేన్స్
• క్రిసాన్తిమం బొరెఅలె
• క్రిసాన్తిమం చల్చిన్గోలికం
• క్రిసాన్తిమం చనేటి
• క్రిసాన్తిమం సినేరరియా ఎఫొలిఉమ్
• క్రిసాన్తిమం కరోనరియం
• క్రిసాన్తిమం క్రాస్సుం
• క్రిసాన్తిమం గ్లబ్రియాస్సులుం
• క్రిసాన్తిమం హైపర్గ్య్రుం
• క్రిసాన్తిమం ఇండికాం
• క్రిసాన్తిమం జపోనేన్స్
• క్రిసాన్తిమం జపోనిచం
• క్రిసాన్తిమం లవండుల్ ఇఫొలిఉమ్
• క్రిసాన్తిమం మవీ
• క్రిసాన్తిమం మక్షి మొవిచ్శీ
• క్రిసాన్తిమం మొన్గోలిచం
• క్రిసాన్తిమం మోరి ఫోలియం
• క్రిసాన్తిమం మొరీ
• క్రిసాన్తిమం ఒకిఎన్స్
• క్రిసాన్తిమం ఒరెఅస్త్రుమ్
• క్రిసాన్తిమం ఒర్నతుం
• క్రిసాన్తిమం పసిఫికం
• క్రిసాన్తిమం పోతెంట్ ఇల్లొఇదెస్
• క్రిసాన్తిమం సేగేతుం
• క్రిసాన్తిమం శివోగీకు
• క్రిసాన్తిమం సినుఅతుమ్
• క్రిసాన్తిమం వేస్తితుం
• క్రిసాన్తిమం వీరిచీ
• క్రిసాన్తిమం యోషిణగంతుం
• క్రిసాన్తిమం శవద్స్కీ

రకాలు

• పసుపు పూల రకాలు: ఎల్లో గోల్డ్, రాయచూర్, సిల్పర్ (హైదరాబాద్ పరిసర ప్రాంతాల్లో సాగుచేసే రకాలు)
• తెలుపు పూల రకాలు: రత్లామ్ సెలక్షన్, బగ్గి, ఐ.ఐ.హెచ్. ఆర్ 6.
• ఎరుపు పూల రకాలు: రెడ్‌గోల్డ్, కో2

సాగుచేయు విధానం

వాతావరణం, నాటే సమయం 
చామంతి మొక్కలు పగటి సమయంలో శాఖీయంగా మాత్రమే పెరుగుతాయి. పగటి సమయం తక్కువగా ఉండి రాత్రి సమయం ఎక్కువగా ఉంటే చామంతిలో పూత బాగా ఏర్పడుతుంది. అందుకోసం జూన్, జూలై మాసాలలో మొక్కలను నాటినట్టయితే నవంబర్, డిసెంబర్ మాసాలలో పూస్తాయి.

నేలలు

తేలికపాటి నేలలు అనుకూలం. ఉదజని సూచిక 6.57 మధ్య ఉండాలి. మురుగునీటి పారుదల సరిగా లేకపోతే మొక్కలు చనిపోతాయి.

ప్రవర్థకం

పిలకలు, కొమ్మ కత్తిరింపుల ద్వారా ప్రవర్ధకం చేస్తారు. పూలకోతలు అయిన తర్వాత ఫిబ్రవరి. మార్చినెలలలో మొక్కల నుంచి పిలకలను కత్తిరించి నారుమడిలో నాటుకోవాలి. మొక్కలను కొమ్మ కత్తిరింపుల ద్వారా ప్రవర్ధకం చేసుకుంటే మొక్కలు ఆరోగ్యంగా ఉండి పూల నాణ్యత బాగుంటుంది. వేర్లు తొడిగిన పిలకలను జూన్, జూలై నెలలలో నాటుకోవాలి.

నాటడం - ఎరువులు

మొక్కలను 20-30 సెం.మీ ఎడంగా నాటుకోవాలి. ఎకరాకు 55 వేల నుండి 60 వేల మొక్కలు అవసరమవుతాయి. నాటడానికి ముందు ఎకరాకు పది టన్నుల పశువుల ఎరువు, 60 నుండి 80 కిలోల నత్రజని, 30 నుండి 40 కిలోల భాస్వరం, 60 నుండి 80 కిలోల పొటాష్ వేసుకోవాలి.

నీటి యాజమాన్యం

నాటిన మొదటి నెలలో వారానికి రెండు నుండి మూడు సార్లు, అటుతర్వాత వారానికి ఒక తడి ఇవ్వాలి.

ఊతమివ్వటం

చామంతి మొక్కలు వంగిపోకుండా వెదురు కర్రతో ఊతమివ్వడం మంచిది.

దిగుబడి

నారు నాటిన తర్వాత సుమారు నెలరోజులకు చామంతి మొక్కల తలలు త్రుంచివేయడం వల్ల పక్క కొమ్మలు ఏర్పడి అధిక పూల దిగుబడి పొందవచ్చు. ఒక్కొక్క మొక్క నుండి 75 నుండి 120 పూలను పొందవచ్చు.

తలలు తుంచడం

నారు నాటిన నాలుగు వారాల తర్వాత చామంతి మొక్కల తలలను తుంచివేయాలి. ఈ విధంగా చేయడం వల్ల నిలువు పెరుగుదల ఆగి, పక్క కొమ్మలు ఎక్కువగా వస్తాయి. దీనివల్ల పూల దిగుబడి అధికంగా వస్తుంది. పంట కూడా కొంత ఆలస్యంగా వస్తుంది.

హార్మోన్ల వాడకం

వంద పి.పి.యం (100 మి.గ్రా. లను లీటరు నీటిలో) నాఫ్తలిన్ ఎసిటిక్ ఆవ్లూన్ని మొగ్గ దశకంటె ముందుగా పిచికారి చేస్తే పూతను కొంత ఆలస్యం చేయవచ్చు. వంద నుండి 150 పి.పి.యం జిబ్బరిలిక్ ఆవ్లూన్ని పిచికారి చేస్తే 15 నుండి 20 రోజులలో త్వరగా పూతకొస్తుంది.

పూలకోత

జూన్, జూలైలో నాటిన మొక్కలు డిసెంబర్, జనవరి వరకు పూతపూసి కోతకొస్తాయి. ఒక పంట కాలంలో దాదాపు 10 నుండి 15 సార్లు పూలు కోయవచ్చు. ఎకరాకు 5 నుండి 8 టన్నుల దిగుబడి వస్తుంది.

సస్యరక్షణ

చామంతి పంటకు ముఖ్యంగా పచ్చపురుగు, ముడత, ఆకు తొలుచు పురుగు ఎక్కువగా నష్టం కలగచేస్తాయి.

పచ్చపురుగు: ఈ గొంగళి పురుగులు ఆకులను తినివేయడమే కాక పువ్వును కూడా పాడుచేస్తాయి. నివారణకు మలాథియాన్ 5 శాతం పొడి 8 కిలోలను గాని లేక క్వినాల్‌ఫాస్ పొడి 8 కిలోలు ఎకరం విస్తీర్ణంలో చల్లుకోవాలి. లేదా ఎండోసల్ఫాన్ 2 మి.లీ. లీటరు నీటికి కలిపి పిచికారి చేసుకుని నివారించవచ్చు.

త్రిప్పు: ఇవి గుంపులు గుంపులుగా చేరి రసాన్ని పీల్చివేయడం వల్ల ఆకులు ముడుతలు పడి ఉండిపోతాయి. పూలు కూడా వాడిపోతాయి. నివారణకు డైమిధోయేట్ 1.5 మి.లీ. లేక కార్బరిల్ 50 శాతం పొడిని 3 గ్రా. లీటరు నీటికి కలిపి పిచికారి చేయాలి.

తెగుళ్లు: నల్లటి లోతైన గుండ్రటి మచ్చలు ఆకులపై ఏర్పడటం వల్ల ఆకులు ఎండి వడలిపోతాయి. నివారణకు మంకోజెబ్ 3 గ్రా. లీటరు నీటిలో కలిపి పిచికారి చేయాలి.

ఆధారము: వికీపీడియా

తులిప్

అందమైన పువ్వులతో అలరించే తులిప్ మొక్కలు తులిప అనే దుంప జాతికి చెందినవి. ఇందులో మొత్తం 109 రకాలు ఉన్నాయి. ఇవి లిలియేసి  కుటుంబానికి చెందినవి. వీటి మూలాలు దక్షిణ ఐరోపా, ఉత్తర ఆఫ్రికా, ఆసియాలోని అనతోలియా, ఇరాన్, పశ్చిమ, ఈశాన్య చైనాలో విస్తరించాయి. పామిర్, హింద్ కుష్ పర్వత ప్రాంతాలు, కజకిస్తాన్లోని గడ్డి మైదానాలు ఈ జాతిలోని భిన్నత్వానికి కేంద్రంగా నిలుస్తాయి. సాధారణ, సంకరణ తులిప్ లను తోటల్లో పెంచుతున్నారు. వీటిని పూలకుండీల్లో అమర్చుకుంటారు. అలంకరణకు కూడా వీటిని ఉపయోగిస్తారు. తులిప జేస్నెరియానా నుంచి వచ్చిన సంకరణ జాతులనే ఎక్కువగా పెంచుతున్నారు.

వివరణ

ఈ జాతి మొక్కల మూలం దుంపే. ఇవి నిత్యం దుపంతోనే ఉంటాయి. మొక్క మూలానికి చివర్లో ఈ చిన్న దుంపులు పుట్టుకొస్తాయి. కొన్ని చోట్ల వీటికి వేర్లు ఉండవు. మరికొన్ని చోట్ల వేర్లు ఉంటాయి. వీటిలో కొన్ని జాతులు పొట్టిగా ఉంటాయి. మరికొన్ని జాతులు పొడవుగా ఎదుగుతాయి. 10 నుంచి 70 సెంటీమీటర్లు(4-27 అంగుళాలు)ఎదుగుతాయి. ఇవి మంచుకురిసే చలికాలంలో కూడా బాగా ఎదుగుతాయి. ఈ మొక్కలకు సాధారణంగా 2 నుంచి 6 ఆకులు ఉంటాయి. కొన్ని జాతుల్లో 12 ఆకులు వరకు ఉంటాయి. ఆకులు కాండానికి అతికించిన పొడవైన పట్టీలా కనిపిస్తాయి. ఆకుపచ్చ రంగులోని ఆకులు కాండానికి అటొకటి, ఇటొకటి ఉంటాయి. ఆకులు మందంగా ఉంటాయి. పొడుగ్గా, సన్నగా ఉంటాయి. పెద్ద పెద్ద పువ్వులు కాండానికే పూస్తాయి, సాధారణంగా మొటికేలని కలిగి ఉండవు. కాండానికి ఆకులు ఉండవు. కొన్నింటికి తక్కువ ఆకులు ఉంటాయి. కొన్ని మొక్కల్లో ఆకుల మధ్య ఖాళీ ఎక్కువగా ఉంటుంది. కొన్నింటికి ఖాళీ బాగా తక్కువగా ఉంటుంది. చాలా మటుకు ఒక కాండానికి ఒక పువ్వే పూస్తుంది. కొన్ని జాతుల మొక్కల్లో నాలుగు పువ్వుల వరకు పూస్తాయి. అందంగా, ఆకర్షణీయంగా, గిన్నె ఆకారంలో ఉండే ఈ పువ్వులకు సాధారణంగా మూడు రేకులు ఉంటాయి. తొడిమ కూడా మూడు భాగాలుగా చీలి ఉంటుంది. వీటిని టేపల్స్ అని పిలుస్తారు. ఎందుకంటే ఇది పువ్వు రెక్కలతో కలిసిపోయి ఉంటుంది. కొన్నింటికి తొడిమ ఆరుభాగాలుగా చీలి ఉంటాయి. మూలం దగ్గర వీటి ఆనవాళ్లు స్పష్టంగా కనిపిస్తాయి. ఈ పువ్వుల లోపల కాండానికి దగ్గరా ఉండే మధ్యభాగం ఆరు చిన్న చిన్న భాగాలుగా విభజించబడుతుంది. వీటిపై పుప్పొడి ఉంటుంది. అండాలు మూడు గదులుగా విభజించబడి ఉంటాయి. వీటి పండ్లు గొట్టం ఆకారంలో ఉంటాయి.కొన్ని అండాకారంలోనూ, మరికొన్ని గోళాకారంలోనూ ఉంటాయి. అందులో ఉండే విత్తనాలు గుండ్రంగా రెండు వరుసల్లో ఉంటాయి.  లేత కాఫీ రంగు లేదా ముదురు కాఫీ రంగులో ఉండే విత్తనాలు ఒక్కో గదిలోనూ రెండు వరుసలుగా ఉంటాయి. సన్నని విత్తనాలుపై పోషకపదార్ధాల పొర ఉంటుంది. మిగతా విత్తనాలకు ఇటువంటి పొర ఉండదు.

పేరు యొక్క ఉద్భవం

తులిప్స్ కి నెదర్లాండ్స్ తో అనుబంధం ఉన్నా,వ్యాపార సంబంధమైన సేద్యం మాత్రం ఓట్టోమన్ రాజ్యం లో మొదలైనది. తులిప్ ని ఇరాన్, టర్కీ దేశాల్లో లాల్ (ఈ పేరు షర్షియన్ నుంచి వచ్చింది) అని పిలుస్తారు. ఆఫ్రికా, ఆసియా, ఐరోపాల్లోని చాలా దేశాల్లో ఈ తులిప్ ను అనాదిగా పండిస్తున్నారు. తులిప్ అనే పదం మొదట్లో అంగ్లంలోనే కనిపించేది. తులిప , తులిప్యాంట్ అనే రూపాల్లో ఉండేధి. ఆ తర్వాత ఫ్రెంచ్ భాషలో తులిపే గా ప్రవేశించింది. మొదట్లో తులిపాన్ అనేవారు.. అదికాస్తా తులిపి గా మారిపోయింది. అలాగే ఆధునిక లాటిన్లో తులిప అని పిలుస్తున్నారు. ఒట్టోమన్ టర్కిష్ లో తులబింద్ (‘‘ముస్లిన్‘‘ లేదా ‘‘గాజి‘‘)అంటున్నారు. నిజానికి ఇది పర్షియన్ భాషకు చెందిన దులబడ్ (‘‘తురబన్‘‘)నుంచి వచ్చింది.

సేద్యం

తులిప్స్ సహజంగా కొండ ప్రాంతాల్లో సమశీతోష్ణ వాతావరణంలో పెరుగుతాయి.వీటికి చల్లని వాతావరణం కావాలి. ఇవి చల్లని వసంతకాలాల్లోనూ,వేసవి ఆరంభ సమయాల్లోనూ బాగా పెరుగుతాయి. వేడిమి ప్రాంతాల్లో ఈ మొక్కలు వసంతకాలంలో కొత్త కళను సంతరించుకుంటాయి. సహజంగా వీటికి బాగా నీటి సదుపాయం ఉన్న నేలలు అనుకూలం. వేసవి మరియు వర్షాకాలం చివరలో 10 నుంచి 20 (4 నుంచి 8 అంగుళాలు) సెంటీమీటర్లు లోతులో నాటుతారు. చల్లని వాతావరణంలేని ప్రాంతాల్లో ఈ మొక్కల్ని 9 అంగుళాలు లోతులో నాటుతారు.12 inches (300 mm) దీనివల్ల వీటికి ఎండ వేడిమి నుండి సంరక్షణ లభిస్తుంది. అంతే కాకుండా ఈ మొక్కలు చిన్న చిన్న కొత్త దుంపల్ని తయారు చేయకుండా, ఒకే ఒక పెద్ద దుంపని తయారుచేస్తాయి. దీని వల్ల వేడిమి ప్రాంతాల్లో ఈ మొక్కలు కొన్ని సంవత్సరాల పాటు జీవించగలుగుతాయి. కాని ఇది దుంప నిర్వీర్యమై, మొక్క చనిపోవడాన్ని మాత్రం అడ్డుకోలేదు.

విస్తరణ

తులిప్ అంకురం, మొలకలు, కణాల ద్వారా వ్యాప్తి చెందుతుంది. అంకురం, కణాల ద్వారా జరిగే వ్యాప్తిలో సంపర్కం ఉండదు. తల్లి మొక్క నుంచి జన్యుపరమైన క్లోనింగ్ చేసి వీటిని సృష్టిస్తారు. అంటే ఇది ఈ మొక్కల పెంపకంతో ఏకస్వరూపతను తీసుకొస్తుంది. విత్తనాలు తయారీ అయ్యే మొక్క చాలా విభిన్నంగా ఉంటుంది. విత్తనాలు ఈ జాతులు, వాటి ఉపజాతులు విస్తరించడంలో బాగా ఉపయోగపడతాయి. సంకరణ రకాలను తయాను చేయడానికి ఈ విత్తనాలే కీలకం. చాలా వరకు తుల్పి జాతి మొక్కలు ఒకదానితో మరొకటి ఫలదీకరణం చెందుతాయి. ఫలితంగా తులిప్ లో కొత్త ఉపజాతులు పుట్టుకొస్తాయి. తుల్పి మొక్కల సంకర ఫలదీకణం కారణంగా సంకరణ జాతులు ఏర్పడతాయి. సాధారణంగా ఈ తులిప్ ని సాగు చేసే రైతులంతా సంకరణ రకాలనే వాడతారు. వీటి నుంచి వచ్చే విత్తనాలు వాటి మాతృవర్గానికి భిన్నంగా ఉంటాయి.

తులిప్ ను సాగు చేసేవారు అంకురాలనే వాడతారు. ఫలితంగా నాణ్యమైన మొక్కలు తయారవుతాయి. ఇవి ఒక ఏడాదిలోనే పువ్వులు పూస్తాయి. విత్తనాల నుంచి వచ్చే మొక్కలు పువ్వులు పూయడానికి సాధారణంగా ఐదు నుంచి ఎనిమిదేళ్లు పడుతుంది. వీటిని వ్యాపారపరంగా పండించేవాళ్లు, వేసవి చివర్లో దుంపల్ని ఎండబెడతారు. వాటిని పరిమాణం అధారంగా వర్గీకరిస్తారు. పెద్ద దుంపల నుంచి మొక్కలు త్వరగా ఎదిగి పువ్వులు పుస్తాయి, కనుక వీటిని అమ్మేస్తారు. చిన్న దుంపల్ని తిరిగి భూమిలో పాతుతారు. వాణిజ్యపరంగా మొక్కల అమ్మకాల్లో హాలెండ్ దే పైచేయి. ఈ దేశంలో ఏటా 3 మిలియన్ల దుంపలను ఉత్పత్తి చేస్తారు.

పశ్చిమ ఐరోపాలో తులిప్స్

వాయువ్య ఐరోపాకు ఈ తులిప్ లను మొదటగా తెచ్చింది ఎవరో ఇప్పటికీ స్పష్టంగా తెలియదు. చాలా మంది చెప్పే కథ ప్రకారం అయితే 1554లో ఫెర్డినాండ్1 రాయబారిగా ఓగ్రీ ఘీసలానీ ది బుష్ బెక్కా ఒట్టోమన్ సామ్రాజ్య సుల్తాన్ సులేమాన్ ది మాగ్నిఫిషియంట్ వద్దకి వెళ్ళాడు. బెక్కా లేఖల్లో తాను కొన్ని అద్భుతమైన మొక్కలు చూశానని, దుంపజాతికి చెందిన ఈ మొక్కల పువ్వులు అతడిని బాగా ఆకర్షించాయి అని, టర్కిష్ లో వాటిని లాలి అంటారని రాసుకున్నాడు. అతడిని ఆకట్టుకున్న మరో విషయం ఈ పువ్వులు చలికాలం మధ్యలో కూడా పూయడం. నిజానికి ఆ కాలం పువ్వులు పూయడానికి ఏ మాత్రం అనుకూలమైంది కాదు.(బుష్ బెక్కా, క్యూటిడి.ఇన్ బ్లన్ట్, 7 చూడండి) దీంతో వాటికి బాగా ప్రాచుర్యం దక్కింది. ఫలితంగా ఒట్టోమన్ సామ్రాజ్య ప్రాబల్యం పెరిగింది. నల్ల ఒట్టోమన్ సామ్రాజ్యం సుసంపన్నంగా ఉన్న కాలాన్ని తులిప్ యుగం అంటారు. టర్కిష్ లో అయితే లాలి దేవరి అని అంటారు. ఆధునిక పర్షియన్ సాహిత్యం ఈ అందమైన పువ్వుల పై ప్రత్యేక దృష్టి సారించింది. ఈ మధ్యకాలంలో వచ్చిన సిమిన్ బిహబాహని పద్యాల్లో కూడా తులిప్ ప్రస్థావన ఉంది. 13వ శతాబ్దం నుంచి ఇప్పటి వరకు షర్షియన్ కవులకు తులిప్ ఓ ప్రధాన అంశంగానే ఉంది. ముషర్రిఫ్ డి దిన్ సాదీ అనే కవి గులిస్తాన్ లో ఓ కవిత రాశాడు. తోట అందాల్ని వర్ణిస్తూ రాసిన ఆ కవితలో చల్లటి గాలి చేసే సడిని పక్షుల పాటతో పోల్చాడు. పండిన పళ్లను, కనువిందు చేస్తున్న తులిప్ పువ్వులి వర్ణించాడు. అతడి కవిత సారాంశం ఆ తులిప్ తోట భూలోక స్వర్గమని చెబుతోంది.

1959లో కాన్ రెడ్ గిసానిర్, జర్మనీకి చెందిన ఆగ్స్ బర్గ్ నగరంలోని బవరియా ఎస్టేట్లో కౌన్సిలర్ హెర్ వర్ట్ తోటల్లోని తులిప్స్ గురించి వర్ణించాడు. తులిప్ దుంపలను సాధరణంగా జూన్ నెలలో తవ్వి బయటకు తీస్తారు. వాటిని సెప్టెంబర్లో తిరిగి పాతిపెడతారు. ఇదే జీవనచక్రం మళ్లీ, మళ్లీ జరగుతుంది. ఐరోపాలో తొలినాళ్లలో కనిపించిన తులిప్స్ కృత్రిమంగా ఉండేవని బుష్ బిక్యు అభిప్రాయడ్డాడు. ఐరోపాలో ఇవి ఎప్పుడు అగుడుపెట్టాయన్న విషయం పై సందిగ్ఢత ఉంది. బుష్ బిక్యు చెప్పిన ప్రకారమైతే 1558 మార్చిలోనే తులిప్ దుంపల్ని తెచ్చి పాతారు. కానీ గిసానీర్ మాత్రం 1959లో ఈ ప్రక్రియ జరిగిందని చెబుతున్నాడు.

వియన్నాలోని ఇంపిరియల్ బొటానికల్ గార్డెన్ లో ఈ తులిప్స్ ను తొలిసారిగా 1573లో కార్లోస్ క్లూసియస్ నాటించాడు. ఆ తర్వాత ఆయన లిదియన్ విశ్వవిద్యాలయం కొత్తగా స్థాపించిన హార్టుస్ బొటానికస్ కి డైరెక్టర్ గా నియమితులైయ్యారు. అక్కడ కూడా ఆయన తలిప్ దుంపల్ని నాటించారు. అక్కడ ఆయన 1593 చివర్లో తులిప్ దుంపలను నాటించాడు. 1594లో తులిప్ నెదర్లాండ్ లో అధికారికంగా ప్రవేశించింది. కాని ఈ పువ్వుల్ని అంత్ వెర్ప్, ఆమ్స్టర్ డామ్ లోని కొన్ని వ్యక్తిగత తోటల్లో అంతకు పూర్వం రెండు మూడు శతాబ్దాల నుంచి పెంచుతున్నారనటానికి ఆధారాలు ఉన్నాయి. లిదియన్ లోనే తులిప్ విత్తనాల వెర్రి బాగా పెరిగింది. తులిప్ తోటలు పెంచడం ఓ పెద్ద వ్యాపార పరిశ్రమగా రూపొందింది.

తులిప్ గురించి లొపో వాజ్ ది సమపయో కూడా కొన్ని వివరాలు ఇచ్చారు. ఈయన భారతదేశంలో పోర్చుగీస్ గవర్నర్ గా పని చేశారు. ఆయన అవమానకర రీతిలో పదవిని కొల్పోవడంతో పోర్చుగీసుకి వచ్చేశారు. వచ్చేటప్పుడు శ్రీలంక నుంచి తులిప్ దుంపల్ని తీసుకొచ్చారని ఓ కథ ప్రచారంలో ఉంది. కాని ఇది ఓ కట్టుకథే. ఎందుకంటే శ్రీలంకలో తులిప్స్ లేవు. సమపయో ప్రయాణించిన నౌక శ్రీలంక మీదగా వచ్చే అవకాశం కూడా లేదు.

ఈ పువ్వులు యూరప్ లోకి ఎలా ప్రవేశించాయన్న కథలు పెద్ద సంఖ్యలో ప్రచారంలోకి వచ్చాయి. వీటికి విపరీతమైన ఆదరణ ఉండేది. పదహారో శతాబ్దం చివర్లోనే తులిప్ దుంపలు యూరొప్ లో ప్రవేశించాయంటూ జరిగిన భారీ ప్రచారానికి చార్లెస్ ది లిఎక్లుజ్(క్లూసియస్) బాధ్యుడు. తులిప్ గురించి రాసిన తొలి వ్యక్తి ఆయనే. అవి 1592లో రాశాడు. రంగు రంగుల తులిప్ లను గుర్తించి ఆయన అంతకు ముందే రాయడం మొదలెట్టాడు. వాటి అందాలు ఆయన్ని విస్మయపరిచాయి. అది తొందరగానే మిగతావాళ్లకు పాకేసింది. లిదియన్ విశ్వవిద్యాలయం వైద్యవిభాగంలో పని చేసేటప్పుడు క్లూసియస్ కళాశాలలో విద్యార్థుల బోధన తోటతో పాటు తన వ్యక్తిగత తోటలో కూడా తులిప్ దుంపల్ని నాటించాడు. 1596లో క్లూసియస్ తన తోటలోని తులిప్ ల దొంగతనాలతో ఇబ్బంది పడ్డాడు. ఒక్కసారైతే ఏకంగా 100 దుంపల్ని ఎత్తుకుపోయారు.

1634 -1637 మధ్య ఈ ఫువ్వులను చూడాలన్న ఉత్సాహం వెర్రిగా మారిపోయింది. ఇప్పుడు దాన్నే మనం తులిప్ వెర్రి అంటున్నాం. అప్పట్లోనే తులిప్ దుంపలను డబ్బుకు అమ్ముకునే పద్ధతి మొదలైంది. కత్తిరించిన తులిప్ పువ్వులను అమర్చుకునేందుకు పింగాణితో తులిపిరర్ అని పిలిచే ప్రత్యేక పాత్రలు తయారు చేసేవారు. పూలగుత్తిని పాత్రల్లో పెట్టుకోవడం 19వ శతాబ్దం వరకు అరుదైన విషయమే. మొదట్లో తులిప్ లను మాత్రమే పాత్రల్లో పెట్టేవారు. ఈ సంప్రదాయం డచ్ లో నిలకడగా ఉంది. అది డచ్ జీవన చిత్రంగా మారింది. నెదర్లాండ్ కి తులిప్ లతో ఇప్పటికీ విడదీయలేని అనుబంధం ఉంది. డచ్ తులిప్ అన్న పదం అక్కడి వ్యవసాయ క్షేత్రాల్లో తరచుగా వినిపించే పదం. తులిప్ ఉత్సవాలు కూడా చేస్తారు. నెదర్లాండ్, స్పాల్ డింగ్(ఇంగ్లాండ్), ఉత్తర అమెరికాల్లో ప్రతియేటా మే నెలలో ఈ ఉత్సవాలు జరుపుతారు. దీంతో బాటు తులిప్ లు పూచే సమయంలో ఉత్సవాలు జరుగుతాయి. హాలెండ్, మిచిగాన్, స్కాగిట్ లోయ(వాషింగ్టన్) వేడుకలు నిర్వహిస్తారు. తులిప్ ఉత్సవాలు మేలో అరెంజ్ నగరం, పిల్లా, లోవాలో జరుగుతాయి. కెనడా రాజధాని అట్టావాలో అయితే మూడు వారాల పాటు కెనెడియన్ తులిప్ వేడుకలు నిర్వహిస్తారు. ఆస్ట్రేలియాలో కూడా ఇవి బాగా ప్రసిద్ధి చెందాయి. దక్షిణార్థగోళంలో సెప్టెంబర్, అక్టోబర్ నెలల్లో చాలా చోట్ల వసంతకాలం. అప్పుడే చాలా తులిప్ పుష్ప వేడుకలు జరుగుతాయి. ప్రపంచంలోనే అతి పెద్ద, శాశ్వత తులిప్ ప్రదర్శన నెదర్లాండ్ లోని క్యుకినోఫ్ లో జరుగుతుంది. అయితే ఇక్కడికి సామన్య ప్రజలను ప్రత్యేక సమయాల్లో మాత్రమే అనుమతిస్తారు.

అమెరికాలో తులిప్స్

అమెరికాలో తొలిసారిగా ఈ పువ్వులు స్ప్రింగ్ పాండ్ సమీపంలోని లెన్ అండ్ సలీమ్ లోని మా ఆఫ్ ది ఫే ఎస్టేట్లో దర్శనమిచ్చాయి. లెన్ కి చెందిన ప్రముఖ భూస్వామి రిచర్డ్ సుల్లేవాన్ ఫే, పేరొందిన రైతు, వ్యాపారి కూడా. 1847 నుంచి 1865 మధ్య కాలంలో లెన్ లో కొంత భూమిని అక్రమించాడు. ప్రస్తుతం అదే ఫే ఎస్టేట్. ప్రస్తుతం ఆ ప్రాంతంలో సింహాల శిబిరం, వాల్ మార్ట్ లు ఉన్నాయి.500 acres (2.0 km2) ఈ ఎస్టేట్ డెనవర్ రోడ్డు వరకు విస్తరించింది. ఫే ప్రపంచంలోని చాలా ప్రాంతాల నుంచి మొక్కలు తెప్పించి, ఖాళీ పచ్చిక బయళ్లలో పాతించేవాడు. ఇక్కడి విదేశీ మొక్కల్ని తిలకించాలన్న ఉత్సాహంతో ప్రజలు అటువైపుగా వచ్చేవారు.

వ్యాధులు

హానికారకమైన బూజు వల్ల, తులిప్ మొక్కల్లో ఎక్కువగా బూజు తెగులు కనిపిస్తుంది. దీనివల్ల కణాలు చనిపోతాయి. మొక్క కుళ్లిపోతుంది. కొన్ని రకాల బ్యాక్టీరీయాల కారణంగా మొక్క కుళ్లిపోతుంది. దీని వల్ల స్కెలిరోటియం రోల్ఫిసీ దెబ్బతింటుంది. ఫలితంగా మొక్క వివరణమైపోతుంది. దుంప పురుగులు కూడా మొక్క కుళ్లిపోయేలా చేస్తాయి. నీలం మోల్డ్, నల్ల మోల్డ్ వల్ల కూడా మొక్కలు పాడైపోతాయి మరియు గుజ్జులా మారి కుళ్లిపోతాయి.

డచ్ తులిప్ వెర్రి కారణంగా రకరకాల రంగుల తులిప్ రకాలు ఉద్భవించాయి. అవి చాలా అకర్షణీయంగా ఉంటాయి. అయితే అందంతో పాటు సున్నితత్వాన్ని సంతరించుకున్నాయి. తులిప్ బ్రేకింగ్ పాట్ వైరస్ వల్ల సులభంగా తెగుళ్లు వచ్చేస్తాయి.మైజుస్ పెర్ సికా అనే పచ్చపురుగుల ద్వారా మొసకా వైరస్ సంక్రమిస్తుంది. పెర్ సికాలు మొదటగా యూరోపిన్ తోటల్లో 17వ శతాబ్దంలో బయటపడ్డాయి. ఈ వైరస్ వల్ల అద్భతమైన రంగుల్లో పువ్వులు పూయడం మొదలుపెట్టాయి. కానీ వాటివల్ల మొక్కలు బలహీనపడి నెమ్మది నెమ్మదిగా చనిపోయేవి. ప్రస్తుతం ఈ వైరస్ ను తులిప్ తోటల నుంచి పూర్తిగా తరిమికొట్టారు. మొజాయిక్ వైరస్ సోకిన తులిప్ లను ‘‘బ్రోకెన్ తులిప్స్‘‘ అంటారు. దీనివల్ల కొన్ని సందర్భాల్లో మాత్రమే రంగులు మారతాయి. కానీ ఇప్పటికీ ఈ వైరస్ తులిప్ లను వెంటాడుతోంది.

కొంతమంది చారిత్రక పెంపకందార్ల దగ్గర కొన్ని ప్రత్యేక రంగుల్లో పువ్వులు పూసే మొక్కలు ఉన్నాయి. కొన్ని కొత్తరకాల్లో కూడా విభిన్న రంగుల్లో పువ్వులు పూస్తున్నాయి. దీని ఫలితంగా తులిప్ పువ్వుల వర్ణంలో సహజసిద్ధమైన మార్పు సంభవించింది.

వర్గీకరణ

ఫలపుష్ప అధ్యయన శాస్త్రం మొక్కల పరిమాణం, పువ్వుల బాహ్యరూపం ఆధారంగా తులిప్ లను 15 రకాలుగా విభజిస్తుంది.

• మొదటి వర్గం: సింగిల్ ఎర్లి - కప్పు ఆకారంలో ఒకే ఒక పువ్వు ఉంటుంది. ఎనిమిది సెంటీమీటర్లు(౩ అంగుళాలు)లోపే ఉంటుంది. అవి ఏడాది మధ్య కాలం తొలి రోజుల్లో వికసిస్తాయి. 15 నుంచి 45 సెంటీమీటర్ల పొడవు ఉంటాయి.
• రెండో వర్గం: డబుల్ ఎర్లి - పూర్తిగా రెండు పువ్వులు ఉంటాయి. గిన్నె ఆకారంలో 8 సెంటీమీటర్లు(3 అంగుళాలు) మొక్కలు సాధారణంగా 30 - 40 సెంటీమీటర్లు ఎదుగుతాయి.
• మూడో వర్గం: ట్రంప్ - ఒక్కటే, కప్పు ఆకారంలో ఉండే పువ్వులు 6 సెంటీమీటర్లు వెడల్పు పెరుగుతాయి. మొక్క 35 నుంచి 60 సెంటీమీటర్లు పొడవు ఎదుగుతాయి. సంవత్సరం మధ్యకాలం నుంచి చివర వరకు పూస్తాయి.
• నాలుగో వర్గం: డార్విన్ సంకరణ - ఒక్క పువ్వే పూస్తుంది. కోడిగుడ్డు ఆకారంలో ఉంటుంది. 8 సెంటీమీటర్ల వెడల్పు పెరుగుతుంది. మొక్క 50 - 70 సెంటీమీటర్లు వరకు పెరుగుతుంది. సంవత్సరం మధ్య కాలం నుంచి చివరి వరకు పూస్తాయి. ఈ వర్గం, డార్విన్ పాత తులిప్ లతో కలగలిసి అయోమయాన్ని సృష్టించే అవకాశం లేదు. అవి మొదట ఒకటి ఆ తర్వాత ఎక్కువ పూవ్వులు పూసేవి.
• ఐదో వర్గం: సింగిల్ లేట్ - కప్పు లేదా గుండ్రని ఆకారంలో ఉంటాయి పువ్వులు. ఇవి 8 సెంటీమీటర్ల వరకు ఎదుగుతాయి. మొక్కలు 45 - 75 సెంటీమీటర్ల పొడవు ఎదుగుతాయి. ఏడాది చివర్లో పూస్తాయి.
• ఆరో వర్గం: లిల్లీ - ఫ్లవరింగ్
• ఏడో వర్గం:ఫ్రింజ్ డ్(క్రిస్ పా)
• ఎనిమిదో వర్గం: విరిడిఫ్లోరా
• తొమ్మిదో వర్గం: రిమ్ బ్రాండెట్
• పదోవర్గం:పారెట్
• డివిజన్ 11 : డబుల్ లేట్
• పన్నెండో వర్గం: కఫ్ మేనియానా
• పదమూడో వర్గం: ఫోస్ట్రియానా
• పద్నాలుగో వర్గం: గిరిగీ
• పదిహేనో వర్గం: స్పిసిస్(బొటానికల్)
• పదహారో వర్గం: మల్టిఫ్లవరింగ్ - ఇది అధికారిక విభజన కాదు. ఈ తులిప్ లు మొదటి 15 వర్గాలకు చెందినవే. కానీ తరచూ మిగతా వాటికంటే వేరుగా కనిపిస్తాయి. ఎందుకంటే ఒకే దుంపకు ఎక్కువ మొక్కలు వస్తాయి.

అవి పూసే సమయాన్ని బట్టి కూడా వాటి వర్గీకరణ జరుగుతుంది.

• త్వరిత పూత: సింగిల్ ఎర్లి తులిప్, డబుల్ ఎర్లి తులిప్, గిరిగీ తులిప్, కఫ్ మేనియానా తులిప్, ఫోస్ట్రియానా తులిప్, స్పిసిస్ తులిప్
• మధ్య పూత: డార్విన్ సంకరణ తులిప్స్, ట్రంప్ తులిప్స్, పారెట్ తులిప్స్
• చివరి పూత: సింగిల్ లేట్ తులిప్స్, డబుల్ లేట్ తులిప్స్, విరిడిఫ్లోరా తులిప్స్, లిల్లి-ఫ్లవరింగ్ తులిప్స్, ప్రింజ్ డ్ టులిప్స్, రిమ్ బ్రాడెంట్ తులిప్స్

ఎన్నికైన జాతులు

• తులిపా అక్యుమినాటా (కొమ్మున్న తులిప్)
• తులిపా అజినిన్సిస్ (కన్నున్న తులిప్)
• తులిపా అలెప్పిన్సిస్ (అలెప్పో తులిప్)
• తులిపా అర్మెనా
• తులిపా అచెరియానా
• తులిపా బటలినీ
• తులిపా బకెరి
• తులిపా బైఫ్లోరా
• తులిపా బోర్స్ జోవీ
• తులిపా బట్కోవీ
• తులిపా కరినటా
• తులిపా సెల్సియానా
• తులిపా క్లుసియానా (ఆడ తులిప్)
• తులిపా క్రెటికా
• తులిపా సైప్రియా
• తులిపా డాసిస్టమోన్
• తులిపా దిదియరి
• తులిపా దుబియా
• తులిపా ఎడ్యులిస్
• తులిపా ఫెర్గానికా
• తులిపా జెస్నెరియానా
• తులిపా గౌలిమ్యి
• తులిపా గ్రెయిగీ
• తులిపా గ్రెన్జియోలెన్సిస్
• తులిపా హెటెరోఫిల్లా
• తులిపా హూగియానా
• తులిపా హ్యుమిలిస్
• తులిపా హంగారికా
• తులిపా ఇలియన్సిస్
• తులిపా ఇంజెన్స్
• తులిపా జులియా
• తులిపా కాఫ్ మాన్నియానా (వాటర్ లిల్లీ తులిప్)
• తులిపా కోల్పకోవ్స్ కియానా
• తులిపా కొరొల్ కొవీ రీగెల్
• తులిపా కుర్దికా
• తులిపా కుష్ కెన్సిస్
• తులిపా లనాటా
• తులిపా లాటిఫోలియా
• తులిపా లెహ్ మాన్నియానా
• తులిపా లినిఫోలియా (బొఖారా తులిపా)
• తులిపా మార్జొలెట్టీ
• తులిపా మారిటానియా
• తులిపా మిషెలియానా
• తులిపా మంగోలికా
• తులిపా మంటానా
• తులిపా ఆర్ఫనిడియా (ఆరెంజ్ వైల్డ్ తులిప్)
• తులిపా ఆస్ట్రోవ్ స్కియానా
• తులిపా ప్లాటిస్టిగ్మా
• తులిపా పాలిక్రోమా
• తులిపా ప్రేకాక్స్
• తులిపా ప్రేస్టాన్స్
• తులిపా ప్రైములినా
• తులిపా పుల్చెల్లా
• తులిపా రెట్రోఫ్లెక్సా
• తులిపా రోడోపియా
• తులిపా సాక్సటిలిస్
• తులిపా షారోనెన్సిస్
• తులిపా స్ప్లెండెన్స్
• తులిపా స్ప్రెంగెరీ బేకర్
• తులిపా స్టాప్ఫీ
• తులిపా సబ్ ప్రేస్టాన్స్
• తులిపా సిల్వెస్ట్రిస్ (వైల్డ్ తులిప్)
• తులిపా సిస్టోలా
• తులిపా తాయిహాంగ్షనికా
• తులిపా తార్దా
• తులిపా టెట్రాఫిల్లా
• తులిపా షింగనికా
• తులిపా ట్యూబర్జెనియానా
• తులిపా తుర్కెస్తానికా
• తులిపా ఉందులాటిఫోలియా
• తులిపా ఉరుమియన్సిస్
• తులిపా ఉరుమఫ్ఫీ
• తులిపా వయోలాషియా
• తులిపా విట్టాల్లి

ఆధారము: వికీపీడియా

నర్సరీ నాటే మొక్కల సరఫరాదారుల వివరాలు

సాయి క్రిష్ణ నర్సరీ
మంధలపల్లి గ్రామం, దమ్మపేట మండలం
ఖమ్మం జిల్లా - 507306, తెలంగాణ

సంప్రదించు వ్యక్తులు: శ్రీ. పి.క్రిష్ణయ్య,
మొబైల్ నెంబర్: 09849468816 / 09866723422

శ్రీ. పి.హరి నాయుడు,
మొబైల్ నెంబర్: 09542178814

నాణ్యమైన ఒకటి నుండి నాలుగు సంవత్సరములు వయస్సు కలిగిన మామిడి, సపోటా, జామ, టేకు మరియు ఇతర పండ్ల మొక్కలు సరఫరాచేయబడును.

ఆధారము: పోర్టల్ విషయ రచన భాగస్వామ్యులు

కనకాంబరం

సాంప్రదాయకంగా సాగుచేయబడుతున్న పూల మొక్కల్లో కనకాంబరం ముఖ్యమైనది. కనకాంబరం 30-90 సెం.మీ. ఎత్తు పెరుగుతుంది. దక్షిణ భారతదేశంలో కనకాంబరాన్ని వాణిజ్యపరంగా సాగు చేసున్నారు. ఇది ఉష్ణమండలపు పంట. వాతావరణంలో హెచ్చు తగులను బాగా తట్టుకొంటుంది. 30 డిగ్రీల సెల్సియస్ ఉష్ణోగ్రత అనుకూలం.

నేలలు

అన్ని రకాల నేలల్లో సాగుచేయవచ్చు. సారవంతమైన ఒండ్రునేలలు అనుకూలం. క్లార గుణం గల నేలలు అనుకూలం కావు.

ప్రవర్ధనం

విత్తనం, కొమ్మ కత్తిరింపుల ద్వారా ప్రవర్ధనం చేస్తారు. ఎకరాకు సుమారు 2 కిలోల విత్తనం అవసరం.

నాటడం

విత్తనాన్ని మే జూన్ నెలల్లో విత్తి, ఆగస్టు – సెప్టెంబరు మాసాల్లో నాటుకోవాలి. ప్రతి మొక్కకు 30 సెం.మీ. ఎడంలో ఉండేలా నాటుకోవాలి.

రకాలు

దీనిలో ప్రత్యేకించి రకాలు లేవు కానీ ప్రాంతీయంగా వివిధ రంగుల్లో పుష్పించే రకాలు (ఆరంజి, ఎరుపు, గులాబీ, పసుపు)కలవు.

ఎరువులు

• ఎకరాకు 10 టన్నుల పశువుల ఎరువుతో బాటు 14 కిలోల నత్రజని, 24 క్రిలోల భాస్వరం, 24 కిలోల పొటాష్ నిచ్చే ఎరువులను దుక్మిలో వేసి దున్నాలి.
• అటు పిమ్మట 15-20 కిలోల నత్రజనిని ఇచ్చే ఎరువును 2 దఫాలుగా నాటిన మూడు నెలలకు, 8-9 నెలల వ్యవధిలో వేసుకోవాలి.

నీటి యాజమాన్యం

కనకాంబరం నీటి ఎద్దడిని తట్టుకొంటుంది. అయినప్పటికీ వాణిజ్య సరళిలో సాగుచేస్తే అవసరాన్ని బట్టి10-15 మీ. వ్యవధిలో నీటి తడులు ఇవ్వాలి. డ్రిప్ పద్ధతి ద్వారా నీటి యాజమాన్యం చేయవచ్చు.

పూత

మొక్కలు నాటిన 2-3 నెలల తర్వాత పూత ప్రారంభమై సంవత్సరం పొడవునా పుష్పిస్తాయి.

తెగుళ్ళు

• కనకాంబరంలో ఎండు తెగులు ముఖ్యమైనది. ఎండు తెగులు ఆశించిన మొక్క ఆకుల అంచులు, పసుపు రంగుకు మారతాయి. వేర్లు, మొక్క కాండం మొదలు కుళ్ళటం వలన మొక్క ఆకస్మికంగా చనిపోతుంది. కాండాన్ని చీల్చి చూస్తే లోపల గోధుమ రంగుకు మారి ఉంటుంది.
• దీని నివారణకు పరిశుద్ధమైన సాగు పద్ధతులను పాటించాలి. మరుగు నీరు తీసివేయాలి. నిమటోడుల నివారణకు సోలరైజేషన్ చేయాలి.
• భూమిలో వేపచెక్క ప్యూరడాన్ గుళికలు వేయాలి. భూమిని లీటరు నీటికి 2 గ్రా. బినోమిల్ లేదా 3 గ్రా. మాంకోజెబ్ కలిపిన ద్రావణంతో తడపాలి. నారు మొక్కలను 2 గ్రా. బినోమిల్ లేదా 1 గ్రా. కార్చండిజమ్ మందు ద్రావణంలో మంచి నాటుకోవాలి.

ఆధారం : పాడిపంటలు మాస పత్రిక

మల్లె

సువాసన గుబాళించి, చూడగానే అందరిని ఆకర్షించే పూల మొక్కల్లో మల్లె ఎంతో ప్రసిద్ధి చెందింది. మహిళలకు ఎంతో ఇష్టమైన ఈ మల్లెలో బొడ్డు మల్లె, దొంతర మల్లె, విడమల్లె అనే ప్రధానమైన రకాలు ఉన్నాయి. సాధారణంగా మల్లె మొక్కలను నాటిన 6 నెలల తర్వాత పూత ప్రారంభమయ్యి, మొక్క పెరిగే కొద్ది పూత కూడా ఎక్కువై దిగుబడులు కూడా పెరుగుతాయి. ఈ మల్లెపూలను అలంకరణకే కాక జాస్మిన్ ఆయిల్ను ఉత్పత్తి చేయడానికి వాడటంతో వీటికి డిమాండ్ బాగా ఏర్పడింది.

అనువైన నేలలు

మల్లె బహువార్షిక పంట కావున తేలికపాటి నేలలు, మరుగు నీరు ఇంకే స్వభావం ఉన్న నేలలు, ఎర్ర గరప నేలలు ఎంచుకుని మొక్కలు నాటుకోవాలి. నల్ల బంక నేలల్లో శాఖీయ పెరుగుదల బాగానే ఉంటుంది. కానీ పూల దిగుబడి అంతగా రాదు. చౌడు నేలలు, నీరు ఎక్కువగా నిల్వ ఉండే నేలలు మల్లె సాగుకు పనికిరావు.

నాటే సమయం

మల్లె సాగును జూన్ - డిసెంబర్ వరకు ఎప్పుడైనా మనం చేపట్టవచ్చు. నాటేటప్పుడు చల్లని వాతావరణం ఉండేలాగా అనగా సాయంత్రం పూట నాటడం వలన మొక్క బాగా అతుక్కుని నిలదొక్కుకుంటాయి.

మొక్కల మధ్య దూరం

వరుసల మధ్య, మొక్కల మధ్య 1.25-2.00 మీటర్ల దూరం ఉండేలాగా అంటు మొక్కలను నాటుకుంటే అధిక దిగుబడులు పొందవచ్చు.

ఎరువుల యాజమాన్యం

మల్లె సాగులో ప్రతి మొక్కకి 10 కిలోల బాగా చివికిన పశువుల ఎరువు, 70-120 గ్రా. నత్రజని, 100-120 గ్రా. భాస్వరం నిచ్చే ఎరువులను మొదటి దఫాగా కొమ్మ కత్తిరింపులు చేపట్టిన వెంటనే వేయాలి.

నీటి యాజమాన్యం

మనం మల్లెను సాగుచేసే నేల స్వభావాన్ని అక్కడి వాతావరణ పరిస్థితులను బట్టి 7-10 రోజులకు ఒక తడిని ఇచ్చినట్లయితే సకాలంలో మరలా అవసరమైతే ఇంకొక తడిని ఇవ్వాలి.

సస్యరక్షణ

మొగ్గ తొలిచే పురుగు : ఈ పురుగు మల్లెకు తీవ్ర నష్టాన్ని కలుగచేస్తుంది. ఈ పురుగులు మొగ్గలోకి రంధ్రం చేసి పూభాగాలను పూర్తిగా తినివేస్తాయి. ఈ పరుగు లార్వా పువ్వు మొగ్గలోకి చొచ్చుకునిపోయి, పూలు, ఆకులను గూడుగా కట్టి తినేస్తాయి. అంతేకాక కొమ్మలను కూడా గూడుగా చేసి హాని కలిగిస్తాయి. నష్టం తీవ్రస్థాయిలో ఉన్నప్పుడు మొగ్గలన్నింటినీ ఒక దగ్గరికి చేర్చి ముడుచుకుపోయేట్లు చేస్తుంది. మొగ్గలపై రంధ్రాలు కన్పిస్తాయి. ఆశించిన పూ మొగ్గలు రాలిపోతాయి.

దీని నివారణకు మలాథియాన్ 1.5 ఎం.ఎల్ లేదా డైమిధోయేట్ 2 మి.లీ. లీటరు నీటికి కలిపి మొక్క బాగా తడిచేలాగా పిచికారీ చేసి ఈ పురుగు నష్టాన్ని తగ్గించుకోవచ్చు.

నల్లి : ఈ పురుగు పొడి వాతావరణంలో ఎక్కువ ప్రభావం చూపుతుంది. ఈ పరుగులు ఆకుల అడుగు భాగాన చేరి రసం పీల్చి, ఆకులను పసుపు రంగులోకి మారుస్తాయి. దీని నివారణకు గంధకపు పొడిని ఎకరాకు 8-10 కిలోల చొప్పున చల్లాలి.

తెగుళ్ళు:

ఆకుమచ్చ తెగులు : ఈ వ్యాధి సోకిన మొక్కలపై గోధుమ ఎరుపు రంగులో గుండ్రని మచ్చలు ఏర్పడుతాయి. అంతేకాకుండా ఆకులు చివరి భాగం పైకి ముడుచుకుని గిడసబారుతాయి. ఆకులతో పాటు కొమ్మలపై కూడా ఈ వ్యాధి సోకుతుంది. ఈ తెగులు నివారణకి బెన్లెట్ 2 గ్రా. లేదా దైథేన్ ఎం.-45 1 గ్రా. లేదా బావిస్టిన్ 1 గ్రా. లీటరు నీటిలో కలిపి పిచికారీ చేయాలి.

ఆకు ఎండు తెగులు: ఈ తెగులు లక్షణాలు చూసినట్లయితే మొదట ఆకులు పసుపు రంగుకు మారి, కొమ్మలు ఎండి చనిపోతాయి. మొక్క పీక్రి చూస్తే, వేర్లు నలుపు రంగుకు మారిపోతాయి. ఈ తెగులు నివారణకు కాపర్ ఆక్సీక్లోరైడ్ 3 గ్రా. లీటరు నీటికి లేదా బావిస్టిన్ ఒక గ్రాము లీటరు నీటికి కలిపి మొక్క మొదట్లో పోయాలి. మొక్క మొదలులో వేరు పూర్తిగా తడిచేలా మందు ద్రావణం పోయాలి.

ఫిల్లోడి : ఈ తెగులు సోకితే తెలుపు పూలకు బదులు ఆకుపచ్చ రంగులో పూలు వస్తాయి. దీనివల్ల పూల దిగుబడి, నాణ్యత పూర్తిగా తగ్గిపోతుంది. దీని నివారణకు టెట్రాసైక్లిన్ హైడ్రోక్లోరైడ్ 1 గ్రా. నాలుగు లీటర్ల నీటికి కలిపి పిచికారీ చేయాలి.

దిగుబడి

మొక్కలు నాటిన 6 నెలల తర్వాత పూత ప్రారంభమయ్యే మొక్క పెరిగే కొద్ది దిగుబడి అధికమవుతుంది. ఎకరానికి సుమారు 3-4 టన్నుల దిగుబడి వస్తుంది. పూల దిగుబడిని పెంచుటకు లీటరు నీటికి 2.5 గ్రా. జింక్ సల్ఫేట్, 5 గ్రా. మెగ్నిషియం సల్ఫేట్ లాంటి సూక్ష్మధాతువులను కలిపి రెండు లేదా మూడు దఫాలుగా పిచికారీ చేస్తే అధిక దిగుబడులు పొందవచ్చు.

ఆధారం : పాడిపంటలు మాస పత్రిక

చైనా ఆస్టర్

శీతాకాలంలో ఆకర్షణీయమైన వివిధ వర్ణాలతో లభించే పూలను పూజా కార్యక్రమానికి, కాడ  పూలను బొకేలలో, మొక్కలను ఉద్యాన వనాలలో పూల మళ్ళలో పెంచడానికి ఉపయోగించవచ్చు. చైనా ఆస్టర్ ని తెలంగాణ, ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రాలలోని వివిధ ప్రాంతాలలో సాగు చేస్తున్నారు.

వాతావరణం

ఈ పూల మొక్కల పెరుగుదలకు మరియు నాణ్యమైన పూల ఉత్పత్తికి చల్లని వాతావరణం, మంచి సూర్యరశ్మి లభించాలి. 20 – 30^o ఉష్ణోగ్రత అవసరం.

నేలలు

నాణ్యమైన అధిక పూల దిగుబడికి నీరు బాగా యింకి పోయే లోతైన ఎర్ర గరప నేలలు అనుకూలం. నేల ఉదజని సూచిన 6.0 నుండి 7.0 మధ్య ఉండాలి.

రకాలు

కామిని, శశాంక్, పూర్ణిమ, అర్క ఆద్య, అర్క అర్చన, వయోలెట్ కుషన్ రకాలు ఉన్నాయి.

ప్రవర్ధనం

దీనిని విత్తనం ద్వారా ప్రవర్ధనం చేస్తారు. ఒక ఎకరా పొలంలో సాగు చేయడానికి ఒక కిలో విత్తనం సరిపోతుంది. తాజా విత్తనం ఉపయోగిస్తే మొలక శాతం బాగా ఉంటుంది.

నారు పెంచడం

సెప్టెంబర్ మాసంలో విత్తనాలని ఎత్తు నారుమడుల మీద వరుసలలో పలచగా విత్తుకోవాలి. విత్తనాల్ని దగ్గర, దగ్గరగా విత్తుకోవడం వలన నారుకుళ్ళ తెగులు వచ్చే అవకాశం ఉంటుంది.

నేల తయారీ

నేలని 3 - 4 సార్లు దుక్కి దున్ని ఆఖరి దుక్కికి ముందు ఎకరానికి 10 టన్నుల బాగా చివికిన పశువుల ఎరువు వేసుకొని కలియదున్నాలి. తరువాత నేలని 30 సెంటిమీటర్ల దూరంలో బోదెలు తయారు చేసుకోవాలి.

నాటే విధానం మరియు సమయం

25 నుండి 30 రోజుల వయస్సు 3 - 4 ఆకులు కలిగిన ఆరోగ్యవంతమైన, బలమైన నారు మొక్కల్ని నాటుకోవడానికి ఎంచుకోవాలి. బోదెల మీద 30 సెంటీమీటర్లు ఒక మొక్క ఉండే విధంగా నాటుకోవాలి. నారు మొక్కల్ని ఉదయం లేదా సాయంత్రం వేళల్లో నాటుకుంటే బాగా నాటుకుంటాయి. నాటిన వెంటనే పలుచగా నీరు పెట్టాలి.

ఎరువులు

నత్రజని మరియు భాస్వరం ఎరువులు చాలా ముఖ్యం. నత్రజని లోపిస్తే మొక్కలు పొట్టిగా ఉండి, చిన్న పరిమాణంలో ఉన్న పూలను పూస్తాయి. భాస్వరం లోపిస్తే ఆలస్యంగా పూస్తాయి. ఎకరాకు 36 కిలోల నత్రజని, 48 కిలోల భాస్వరం, 24 కిలోల పొటాషియం ఇచ్చే ఎరువులను ఆఖరి దుక్కికి ముందు బాగా చివికిన పశువుల ఎరువుతో పాటు వేసుకోవాలి. తరువాత 36 కిలోల నత్రజనిని మొక్కలు నాటిన 40 రోజులకి వేసుకోవాలి.

నీటి యాజమాన్యం

వాతావరణ పరిస్థితులు, నేల స్వభావాన్ని బట్టి నీటి తదులు ఇవ్వాలి. 5 - 6 రోజులకు ఒకసారి తప్పకుండ నీటిని అందించాలి. మొక్కల వేరు పైనే (పీచు వేరు వ్యవస్థ) ఉంటాయి. కాబట్టి పంట పూర్తి కాలం పాటు నేల పై పోరల్లో అవనరమైన తేమ ఉండే విధంగా చూసుకోవాలి.

కలుపు నియంత్రణ

పంట పూర్తి కాలంలో 2 నుండి 3 సార్లు చేతితో కలుపును తీసివేయాలి.

రెమ్మలు గిల్లివేత

నాటిన 30 రోజుల తరువాత మొక్కల కాండ కొన భాగాన్ని త్రుంచి వేయాలి. దీని వలన ప్రక్క కొమ్మలు ఎక్కువ నంఖ్యలో వచ్చి పూల దిగుబడి పెరుగుతుంది.

మట్టిని ఎగడ్రోయడం

పూల బరువుకి మొక్కలు ప్రక్కలకి వంగ్ పోవడం జరుగుతుంది. మట్టిని మొక్కల మొదళ్ళలో ఎగద్రోలడం చేయాలి.

పూల కోత

మొక్కలు నాటిన 70 నుండి 80 రోజులకి పూలు పూస్తాయి. పూలను కాడలతో కోసినట్లయితే కట్ ప్లవర్ గా, విడిగా కోసినట్లయితే అలంకారానికి మరియు పూజా కార్యక్రమాలకి ఉపయోగించవచ్చు ఎకరానికి 6 - 7 టన్నుల పూల దిగుబడిని పొందవచ్చు

సస్యరక్షణ

మొగ్గ తొలిచే పురుగు: లార్వాలు పూ మొగ్గలను ఆశించి లోపలి భాగాలని, పూర్తిగా వికసించిన పూలను ఆశించి పూరేకులను తింటాయి. దీని నివారణకు 3 గ్రా. కార్పరిల్ లీటరు నీటికి కలిపి విచికారి చేసుకోవాలి.

వేరుకుళ్ళ తెగులు: తేమతో కూడిన వెచ్చని వాతావరణం, మురుగు నీరు వలన వస్తుంది. కాండం మరియు వేరు నల్లబడి, ఆకులు పండు బారుతాయి. మొక్కలు అకస్మాత్తు చనిపోతాయి. డైథెన్యం-45 లీటరు నీటికి 2 గ్రా. చోప్పన కలిపిన ద్రావణంతో మొక్కల మొదళ్ళ దగ్గర తడిపి నివారించుకోవచ్చు.

ఇతర వివరములకు సంప్రదించవలసిన ఫోన్ నెం.834145934

లిల్లీ (నేల సంపంగ)

ఒక వరున పూరెక్కలు అంటే సింగిల్ లిల్లీ అంటారు. వీటిని విడి పూలుగా, పూల దండల తయారీలో సుగంధ నూనె తయారీలో వినియోగిస్తారు. ఈ నూనె సుగంధ పరిమళాల తయారీలో ఉపయోగ పడుతుంది. రెండు వరుసల పూ రెక్కలు ఉన్న రకాలను డబుల్ లిల్లీ లేక రజనిగంధ అని వ్యవహరిస్తారు. డబుల్ రకానికి దేశీయంగానే కాకుండా ఇతర దేశాల ఎగుమతికి గిరాకి కలదు. వీటిని పుష్పాల అలంకరణలో వినియోగిస్తారు. ఈ పూల నుండి 0.1% తైలాన్ని తీయవచ్చు.

నేల తయారీ

లిల్లీ సాగుకు అన్ని రకాల నేలలు అనుకూలమే అయినప్పటికీ అడుగున్నర లోతు ఉండి మురుగు నీరు ఇంకే ఒండ్రు నేలలు లేక తేలికపాటి నేలలు అనుకూలం. నల్ల నేలలు, బరువు నేలలలో నీరు ఇంకే స్వభావం తక్కువ అయినందున పెరుగుదల మందగించి, ఆకులు పండుబారే అవకాశం ఉంది.

పొలాన్ని అడుగున్నర లోతు వరకు దుక్కి చేసి 10 - 15 టన్నుల పశువుల ఎరువు ఆఖరు దుక్కిలో వేసి, దున్ని భూమిని చదును చేసి, మళ్ళు తయారు చేసుకోవాలి. లిల్లీ దుంపలను చదును చేసిన మళ్ళలో నాటుకున్న దిగుబడి పెరుగుదల ఎక్కువ. అదే బోదెలు తయారు చేసి నాటితే పెరుగుదల, పూల దిగుబడి బాగా తగ్గే అవకాశం ఉంది. దుంపలను నాటుటకు ముందు, మళ్ళ చేసుకున్న తరువాత పెండిమిథాలిన్ 5 మి.లీ. లేదా ఆక్సీఫ్లోరోఫిన్ 23.5% ద్రావకం 1 లీటరు నీటికి 1.0 మి.లీ. చొప్పన కలిపి, ఏదో ఒక దానిని పాలంలో తేమ ఉన్నప్పడు భూమి తడిచే విధంగా పిచికారి చేసి కలుపు మొక్కలను నివారించవచ్చు.

రకాలు - ఎన్నిక

పూ రెక్కల సంఖ్య లేక వరుసలను బట్టి సింగల్ లేక డబుల్ బట్టి రైతులు సింగిల్ లేక డబుల్ రకాలను ఎంచుకోవచ్చు

సింగల్ రకాలలో

రజత్ రేఖ, షారింగర్, కోల్కత్తా సింగిల్, హైదరాబాద్ సింగిల్, పూలే రజని, ప్రజ్వల్, పూణే సింగిల్, సిక్కిం సెలక్షన్ ముఖ్యమైనవి. వీటిలో మనకు హైదరాబాద్ సింగిల్, షారింగర్, కలకత్తా సింగిల్, ప్రజ్వల్ రకాలు అనుకూలం.

డబుల్ రకాలలో కలకత్తా డబుల్, హైదరాబాద్ డబుల్, సువాసిని, వైభవ్ రకాలు బాగా అనుకూలం.

దుంపలు ద్వారానే ప్రవర్ధనం

లిల్లీని దుంపల ద్వారానే ప్రవర్ధనం చేయాలి. మంచి నాణ్యవంతమైన దుంపలను భూమి నుండి త్రవ్వి తీసిన తరువాత రెండు నెలలు నీడ పట్టన ఆరబెట్టాలి. 2.5 - 3.0 సెం.మీ. వ్యాసం గల దుంపలను ఎంచుకోవాలి. ఒక్క దుంపను నాటుకుంటే మంచి నాణ్యమైన పూల కాడలు వస్తాయి. అంతే కాకుండా 2 - 3 పిల్ల దుంపలను నాటితే దిగుబడి పెరిగే అవకాశం ఉంది కానీ నాటుటకు ఎక్కువ దుంపలు అవసరమవుతాయి. దుంపలు నాటుటకు ముందు రాగి ధాతు శీలీంధ్రనాశినితో పాటు అంతర్వాహిక పురుగు మందుతో ఒక గంట శుద్ధి చేసి నాటుకోవాలి.

దుంపలను ఎంత లోతులో నాటాలని చాలా మంది రైతులకు సందేహాలున్నాయి.

ఎప్పుడు నాటాలి ఎంత దూరంలో నాటాలి

వర్షాకాలానికి ముందు, చలికాలం తరువాత అనుకూలం. ఎందుకంటే దుంప నాటిన 60  రోజులు పెరుగుదల, 90 - 100 రోజులకు పూత వచ్చి సంవత్సరం పొడవునా పూలు వస్తాయి.

లిల్లీ దుంపలను అధిక సాంద్రతలో నాటి మంచి దిగుబడులు పొందవచ్చు. సింగిల్ లీల్లీ రకాలను మొక్కలకు సాళ్ళకు మధ్య 15 - 20 సెం.మీ. డబుల్ రకాలకు 20 - 25 సెం.మీ. దూరంలో నాటుకోవాలి. ఒక హెక్టారు పొలంలో నాటుటకు లక్ష నుంచి రెండున్నర లక్షల దుంపలు అవసరమవుతాయి. ఈ దుంపలను రైతులు ఇండియన్ ఇనిస్టిట్యూట్ ఆఫ్ హార్టికల్చర్ రీసెర్చ్ బెంగళూరు లేక ఫ్లోరికల్చర్ రీసెర్చ్ ఇనిస్టిట్యూట్, రాజేంద్రనగర్ లేదా లాల్ బాగ్ నర్సరీ, బెంగళూరు నుంచి పొందవచ్చు.

ఎరువులు – నీటితడులు

పొలం తయారీ చరువాత ఆఖరి దుక్కిలో 50 కిలోల భాన్వరం, 70 కిలోల పొటాషియం, 100 కిలోల నత్రజని ఎరువులను ఒక హెక్టారు పాలంలో వెదజల్లాలి. 100 కిలోల నత్రజని ఎరువును దుంప నాటిన 60, 90, 120 రోజులకు మూడు దఫాలుగా పైపాటుగా వేయాలి.

నేలలోని తేమ లిల్లీ శాఖీయ, దుంప దశలను బాగా ప్రభావితం చేస్తుంది. అందువలన దుంప నాటిన తరువాత, అన్ని దుంపలు మొలకెత్తే వరకు రెండవ సారి తడి ఇవ్వకూడదు. మొలకెత్తని దుంపలు కుళ్ళిపోయే అవకాశం ఎక్కువ. అదే మొక్కలు పూత దశలో నీరు ఎక్కువైతే ఆకులు పండుబారి, వెనకకు వంగి పూత కాడలు వాడినట్లు, పూలు విడవడవు. అందువలన రైతులు దుంప దగ్గర మట్టి నమునాను పరిశీలించాలి. మట్టి ముద్ద అయితే నీరు ఇవ్వనవసరం లేదు అదే మట్టి పొడిగా ఉంటె నీరు ఇవ్వాలి. వేసవిలో ఎక్కువగా, శీతాకాలంలో తక్కువగా నీటి తడులు ఇవ్వాలి. నేలలో బాగా తేమ తగ్గి పూల నాణ్యత, నిలువ శాతం బాగా తగ్గుతుంది.

పూల కోత

దుంప మొలక వచ్చిన 100 - 115 రోజులకు పూలు కోతకు వస్తాయి. సింగిల్ రకాలలో క్రింది వరుసలోని కొద్దిగా విచ్చుకొన్న పూలను కోయాలి.

ఇతర వివరములకు సంప్రదించవలసిన ఫోన్ నెం. 8374449066