బ్యాంకు ఖాతాల్లో సత్వర నగదు బదిలీకి ఉపయోగపడే విధానాల్లో నెఫ్ట్, ఆర్టీజీఎస్ అని రెండు ఉన్నాయి. నేషనల్ ఎలక్ట్రానిక్ ఫండ్ ట్రాన్స్ఫర్కి నెఫ్ట్, రియల్ టైమ్ గ్రాస్ సెటిల్మెంట్కి ఆర్టీజీఎస్ సంక్షిప్త రూపాలు. బ్యాంకులో ఈ సేవలు వినియోగించుకోవాలంటే.. నిర్దేశిత ఫారం నింపాల్సి ఉంటుంది. లబ్ధిదారు పేరు, బ్యాంకు.. శాఖ పేరు, ఖాతా నంబరు, ఇండియన్ ఫైనాన్షియల్ సిస్టమ్ కోడ్ (ఐఎఫ్ఎస్సీ) మొదలైన వివరాలు రాసి.. చెక్కు ఇవ్వాల్సి ఉంటుంది. ఇలా కాకుండా ఆన్లైన్లో సైతం ఈ విధానాల ద్వారా మనీ ట్రాన్స్ఫర్ చేయొచ్చు.
ఆర్టీజీఎస్ విధానం కింద ట్రాన్స్ఫర్ చేయాలంటే కనీసం రూ. 2 లక్షలు బదిలీ చేయాల్సి ఉంటుంది. బ్యాంకులను బట్టి గరిష్ట మొత్తం ఆధారపడి ఉంటుంది. అదే నెఫ్ట్ విధానంలోనైతే ఒక్క రూపాయైనా ట్రాన్స్ఫర్ చేయొచ్చు.
ఇక చార్జీల విషయానికొస్తే.. నెఫ్ట్ విధానంలో బదిలీ చేసిన మొత్తాన్ని బట్టి రూ. 5-25 దాకా చార్జీలు ఉంటాయి. ఆర్టీజీఎస్కి సంబంధించి రూ. 2-5 లక్షల దాకా ట్రాన్స్ఫర్కి రూ. 25, రూ. 5 లక్షలకు మించిన మొత్తంపై రూ. 50 మేర చార్జీలు చెల్లించాల్సి ఉంటుంది.
మిగతా విధానాలతో పోలిస్తే నగదు బదిలీ వేగంగా జరగడం నెఫ్ట్, ఆర్టీజీఎస్ ప్రత్యేకత. నెఫ్ట్లో సుమారు ప్రతి గంటకోసారి క్లియరెన్స్ ఉంటుంది. అంటే బదిలీ చేసిన నగదు.. అవతలి వారి ఖాతాలో సుమారు గంట తర్వాతకల్లా ప్రతిఫలిస్తుంది. క్లియరెన్స్ సమయాన్ని బట్టి కొన్ని సార్లు నిమిషాల వ్యవధిలో కూడా పూర్తికావొచ్చు. ఆర్టీజీఎస్లో అప్పటికప్పుడు లావాదేవీ పూర్తవుతుంది. సాధారణంగా సోమవారం నుంచి శుక్రవారం దాకా ఉదయం 9 నుంచి సాయంత్రం ఏడు వరకు, శనివారాల్లో ఉదయం 9 గం. నుంచి మధ్యాహ్నం 1 గం. దాకా చాలా మటుకు బ్యాంకులు ఈ సర్వీసును అందిస్తున్నాయి. ఈ వేళలు దాటిన తర్వాత చేసే లావాదేవీలు మర్నాడు పూర్తవుతాయి. ఒకవేళ ఏదైనా కారణం చేత లావాదేవీ విఫలమైతే .. డెబిట్ చేసిన డబ్బును బ్యాంకు మళ్లీ మన ఖాతాలోకి బదిలీ చేస్తుంది.
ఆధారము: సాక్షి
పండంటి కాపురానికి పన్నెండు సూత్రాలు పాటించాలని పెద్దలంటూ ఉంటారు. ఒక సినిమా కూడా వచ్చింది. అలాగే బ్యాంక్ లావాదేవీలు సురక్షితంగా ఉండాలంటే 12 సూత్రాలను పాటించాలన్నది నిపుణుల సూచన. బ్యాంక్ లావాదేవీల విషయంలో గతానికి, ఇప్పటికీ పోలికే లేదు. గత పదేళ్లలో బ్యాంక్ లావాదేవీల స్వరూపం సమూలంగా మారిపోయింది. కానీ ఆ స్థాయిలో జాగ్రత్తలు మాత్రం పెరగలేదు. చిన్ని చిన్ని జాగ్రత్తలతో పెద్దపెద్ద మోసాల నుంచి కూడా తప్పించుకోవచ్చు. డబ్బులు పోయాక లబోదిబోమంటే లాభమేముంది? అందుకే బ్యాంక్ లావాదేవీల్లో, ఆన్ లైన్ ద్వారా క్రెడిట్, డెబిట్ కార్డులను ఉపయోగించడంలో తీసుకోవాల్సిన జాగ్రత్తలపై తగు సూచనలివీ...
1.సీవీవీ నంబర్ చెరిపేయండి
చాలా మంది కార్డుదారులు చేసే సాధారణమైన తప్పు సీవీవీ (కార్డ్ వెరిఫికేషన్ వేల్యూ) నంబర్ ను పట్టించుకోకపోవడం. ప్రతీ డెబిట్/క్రెడిట్ కార్డు వెనక మూడంకెల సీవీవీ నంబర్ ఒకటి ఉంటుంది. ఇది చాలా కీలకమైన సమాచారం. ఇది మీకు మాత్రమే తెలిసుండాలి. డెబిట్/క్రెడిట్ కార్డ్ తీసుకోగానే ముందు చేయాల్సిన పని... దీనిని చెరిపేయడం. ఈ మూడంకెల నంబర్ ను గుర్తుపెట్టుకోవడం కానీ, లేదా గుర్తుగా వేరే చోట రాసుకోవటంగానీ చేయాలి. దీంతో ఇతరులకు మీ సీవీవీ నంబర్ తెలిసే అవకాశం లేదు. మీరు ఈ నంబర్ ను మర్చిపోతే దీనిని తిరిగి పొందే అవకాశం లేదనే విషయాన్ని మాత్రం మరవకండి.
2.ఎవరైనా సీవీవీ నంబర్ అడిగితే...
మీ సీవీవీ నంబర్, ఎక్స్ పైరీ డేట్ ఏమిటని బ్యాంక్ వాళ్లు అసలు అడగరు. ఒకవేళ వాళ్లు వెరిఫికేషన్ కోసం.. కార్డ్ నంబర్, స్టార్ట్ డేట్, మీ పుట్టిన తేదీ వివరాలను మాత్రమే అడుగుతారు. అలా కాకుండా సీవీవీ నంబర్ ను గానీ, ఎక్స్ పైరీ డేట్ ను గానీ అడిగినట్లయితే అది ఫ్రాడ్ కేసుగా గుర్తించాలి. సీవీవీ నంబర్ ను, కార్డ్ ఎక్స్ పైరీ డేట్ ను ఫోన్ లో ఎవరికీ చెప్పడం కానీ, ఇ-మెయిల్ చేయడం కానీ ఎప్పుడూ చేయకండి.
3.మీ వాలెట్ కు బీమా ధీమా
వన్ అసిస్ట్, సీపీపీ ఇండియా వంటి సంస్థలు వాలెట్ బీమా సౌకర్యాన్నందిస్తున్నాయి. మోసాలు, దొంగతనాల నుంచి మీ వాలెట్ ను ఈ బీమా కవర్ చేస్తుంది.
4.ఇంటర్నెట్ బ్యాంకింగ్ పాస్ వర్డ్
సీవీవీ తర్వాత మీరు జాగ్రత్త పడవలసిన మరో ముఖ్య విషయం ఇంటర్నెట్ బ్యాంకింగ్ పాస్ వర్డ్. ఎవరైనా తేలిగ్గా ఊహించేలా మీ పాస్ వర్డ్ ఉండకూడదు. అలాగని మీరు కూడా మర్చిపోయేంత కష్టంగా కూడా ఉండకూడదు. మీ పుట్టిన రోజు, మీ నిక్ నేమ్, మీకు ఇష్టమైన వాళ్ల పేర్లు అసలే పెట్టుకోకూడదు. ఈ పాస్ వర్డ్ లో క్యాపిటల్ లెటర్స్, నంబర్లు, స్పెషల్ క్యారెక్టర్లు తప్పనిసరిగా ఉండేలా చూసుకోవాలి. ఇది వీలైనంత పొడవుగా ఉంటే మంచిది.
పాస్ వర్డ్ లో ఎక్కువ అక్షరాలుంటే ఇతరులు సులభంగా ఊహించలేరు, అంతేకాకుండా మీరు టైప్ చేసేటప్పుడు వేరే వాళ్లెవరైనా గమనించినా, పట్టుకోలేరు. ఇక ఈ పాస్ వర్డ్ ను ఫోన్ లో గానీ, ఈ మెయిల్ లో గానీ సేవ్ చేసుకోకూడదు. ఒక వేళ సేవ్ చేసుకోవలసిన పరిస్థితి వస్తే పాస్ వర్డ్ ను ఉన్నదున్నట్లుగా కాకుండా మీకు అర్థమయ్యేలా ఏదైనా కోడ్ భాషలో సేవ్ చేసుకోవడం ఉత్తమం. వేరే ఎవరైనా ఈ కోడ్ ను చూసినా దానిని డీకోడ్ చేయడం కష్టమవుతుంది.
5.ఎస్ ఎం ఎస్ అలర్ట్ సౌకర్యం
మీ బ్యాంక్ అకౌంట్ కు సంబంధించి ప్రతీ లావాదేవీకి ఎస్ ఎంఎస్ అలర్ట్ సౌకర్యం ఉండేలా చూసుకోండి. చిన్న మొత్తానికి సంబంధించిన లావాదేవీ జరిగినా మిమ్మల్ని అలర్ట్ చేసే ఈ ఎస్ ఎంఎస్ సౌకర్యం వల్ల పెద్ద పెద్ద మోసాల బారిన పడకుండా ఉండొచ్చు.
6.పిన్ నంబర్... జాగ్రత్త
మనలో చాలా మంది రెస్టారెంట్ కు వెళ్లినప్పుడు, లేదా, పెట్రోల్ బంక్ లో ఇంధనం నింపుకున్నప్పుడు పిన్ నంబర్ ను నోటితే చెప్పేస్తాం. ఇలా ఎన్నడూ చేయకండి. ఇలా చెప్పడం వల్ల 99 శాతం కేసుల్లో ఎలాంటి నష్టం ఉండదు. కానీ, మీ పిన్ నంబర్ తెలుసుకున్నవాళ్లకు మీ సీవీవీ నంబర్, ఎక్స్ పైరీ డేట్ కూడా తెలిసిందనుకోండి. అంతర్జాతీయ వెబ్ సైట్లలో మీ కార్డు పేరుతో కొనుగోళ్లు చేసుకోవచ్చు. ఈ ఇంటర్నేషనల్ వెబ్ సైట్లకు వన్ టైమ్ పాస్ వర్డ్ (భారత్ లో వెబ్ సైట్లకు ఇది తప్పనిసరి) అవసరం లేదు. అందుకని మీ పిన్ నంబర్ ను మీరే పంచ్ చేస్తే బెటర్.
7.అందుబాటులో కస్టమర్ కేర్ నంబర్లు
మీ క్రెడిట్ కార్డ్/డెబిట్ కార్డ్ కు సంబంధించి కస్టమర్ కేర్ నంబర్లను మీ ఫోన్ లో తప్పనిసరిగా సేవ్ చేసుకోండి. ఏదైనా ఫ్రాడ్ జరిగిందని మీరు గుర్తిస్తే, వెంటనే ఈ నంబర్లకు ఫోన్ చేసి, వారిని అలర్ట్ చేయవచ్చు.
8.ఇతరులు చూడకుండా ఏటీఎం పిన్ ను వాడండి
ఏటీఎంల్లో డెబిట్/క్రెడిట్ కార్డులను ఉపయోగించేటప్పుడు అప్రమత్తంగా ఉండండి. మీరు పిన్ నంబర్ ఎంటర్ చేసేటప్పుడు దానిని కవర్ చేస్తూ చేయి ఉంచడం మంచిదే. చాలా మంది పిన్ తెలిస్తే ఏముంది? కార్డ్ మన దగ్గరే ఉంటుందిలే అన్న ధీమాతో ఈ విషయంలో నిర్లక్ష్యంగా ఉంటారు. పిన్ నంబర్, సీవీవీ నంబర్, ఎక్స్ పైరీ డేట్ కూడా తెలిశాయనుకోండి. ఇంటర్నేషనల్ వెబ్ సైట్ల ద్వారా కొనుగోళ్లు చేయవచ్చు.
9.సోషల్ సైట్లలో ఎక్కువ వివరాలు వద్దు
సోషల్ నెట్ వర్కింగ్ సైట్లలో చాలా మంది తమ డేటాను ఇస్తుంటారు. తమ పాన్ నంబర్, బ్యాంక్ అకౌంట్, పుట్టిన తేదీ.. తదితర విషయాలు పొందుపరుస్తారు. వినియోగదారుల ఫిర్యాదుల వెబ్ సైట్లలో ఇలాంటివి ఎక్కువగా కనబడతాయి. ఇలాంటి వ్యక్తిగత వివరాలను వెల్లడి చేయకండి.
10.సైబర్ కేఫ్ లలో ఆన్ లైన్ లావాదేవీలు వద్దు
సైబర్ కేఫ్ లు, ఇతరుల పీసీలలో, బ్యాంకింగ్, లేదా ఆన్ లైన్ లావాదేవీలు జరపకండి. సైబర్ కేఫ్ లలో గానీ, ఇతరుల పీసీల్లో గానీ ఎలాంటి సాఫ్ట్ వేర్ ఇన్ స్టాల్ చేశారో మనకు తెలియదు కదా. కీ లాగర్స్ వంటి ప్రోగ్రామ్ ల ద్వారా మీరు టైప్ చేసిన కీల ద్వారా కావలసిన సమాచారాన్ని సేకరించే అవకాశాలుంటాయి. కొన్ని వైరస్ లు, ట్రోజన్ లు మీ ముఖ్యమైన సమాచారాన్ని లాగేసే అవకాశాలూ ఉంటాయి.
11.ఈ మెయిల్ లింక్స్ ను క్లిక్ చేయకండి
మీ ఈ మెయిల్ కు వచ్చే బ్యాంక్, క్రెడిట్ కార్డ్ వెబ్ సైట్ ల లింక్స్ ను క్లిక్ చేయకండి. బహుశా అవి ఫ్రాడ్ వెబ్ సైట్స్ కావచ్చు. బ్యాంక్ వెబ్ సైట్ లను స్వయంగా అడ్రస్ బార్ లో టైప్ చేసి కానీ, ముందే స్టోర్ చేసుకున్న వెబ్-అడ్రస్ ద్వారా.. బుక్ మార్క్ ద్వారా ఓపెన్ చేయడం ఉత్తమం.
12.ఫైర్ వాల్ కొనసాగించండి
ఇంటర్నెట్ స్పీడ్ పెంచడానికి చాలా మంది ఫైర్ వాల్ ను ఆపేస్తారు. బ్యాంకింగ్ లావాదేవీలు జరిపేటప్పుడు ఇలా ఎప్పుడూ చేయకండి. ఫైర్ వాల్ మంచి సెక్యూరిటీగా పనిచేస్తుంది. ఇంటర్నెట్ నుంచి మీరేదైనా డౌన్ లోడ్ చేసుకుంటే, దాంతో పాటు వైరస్ లు కూడా వస్తాయి. ఇక మీ కంప్యూటర్లో మంచి యాంటీ వైరస్ ను ఇన్ స్టాల్ చేసుకోండి.
13.మొబైల్ యాంటీ వైరస్
మొబైల్ ఫోన్ ద్వారా మీరు బ్యాంకింగ్ లావాదేవీలు నిర్వహిస్తున్నట్లయితే, మొబైల్ యాంటీ వైరస్ ను ఇన్ స్టాల్ చేసుకుంటే మంచిది.
బ్రౌజర్ లో పాస్ వర్డ్ లు సేవ్ చేసుకోవద్దు యూజర్ నేమ్, పాస్ వర్డ్ లతో ఏదైనా వెబ్ సైట్ లో లాగిన్ అయితే బ్రౌజర్లు పాస్ వర్డ్ ను సేవ్ చేయాలా అని అడుగుతాయ్. మీరు ఓకే అంటే పాస్ వర్డ్ అవసరం లేకుండానే ఆ తర్వాత ఆ వెబ్ సైట్ లు ఓపెన్ అవుతుంటాయి. ఇలా బ్రౌజర్ ద్వారా పాస్ వర్డ్ లను ఎప్పుడూ సేవ్ చేసుకోకండి.
14.వర్చువల్ కీ బోర్డ్ ను వాడండి
మీకు వీలైతే వర్చువల్ కీ బోర్డ్ ను వాడండి. స్పై వేర్ వంటి ప్రోగ్రామ్ ల ద్వారా మీరు వాడే కీల ద్వారా కీలకమైన సమాచారాన్ని కాజేస్తాయి. వర్చువల్ కీ బోర్డ్ వాడితే ఇలాంటి ముప్పు తగ్గుతుంది.
15.రెగ్యులర్ గా కార్డ్ స్వైప్ చేయకపోతే, దానిని ఇంట్లోనే ఉంచేయండి.
క్రెడిట్ కార్డ్ ఉన్నవాళ్లు డెబిట్ కార్డ్ ను తక్కువగా ఉపయోగిస్తారు. ఆన్ లైన్ లోగానీ, మాల్స్ లో గానీ క్రెడిట్ కార్డ్ ను ఎక్కువగా ఉపయోగించేటట్లయితే, డెబిట్ కార్డ్ ను ఇంట్లోనే ఉంచేయడం ఉత్తమం.
ఆధారము: సాక్షి
చివరిసారిగా మార్పు చేయబడిన : 5/28/2020