అంగవైకల్యం గల స్త్రీ యొక్క ఆరోగ్య సమస్య ఆ వైకల్యం వొక్కటి మాత్రమేననీ, ఏ యితర ఆరోగ్య పరీక్షలు ఆమెకు అవసరం లేదనీ చాలా మంది అనుకుంటారు. కాని అది నిజం కాదు. మీరు ఆరోగ్యంగా వున్నట్లుగా మీరు భావించుతున్నప్పటికీ ప్రతి రెండు మూడు సంవత్సరాలకు ఒకసారి ఆరోగ్యకార్యకర్తచే ఆరోగ్య పరీక్షలు చేయించుకోవటం వలన, ఆరోగ్య సమస్యలను ప్రారంభదశలోనే గుర్తించి, తగిన చికిత్స చేయించుకోవటం చాలా ముఖ్యమైన విషయం.
వికలాంగ స్త్రీలు ఆరోగ్య పరీక్షలు చేయించుకోవటం అనేది చాలా అరుదైన విషయం. మీరు ఆరోగ్య పరీక్షలు జరిపించుకోవటానికి యిష్టపడకపోవచ్చు. ఎందుకంటే మీ శరీరాన్ని గురించి మీరు సిగ్గుపడవచ్చు. లేక మీ శరీరాన్ని ఎవరైనా స్పృశించటం మీకిష్టం లేకపోవచ్చు. లేక మీరు అప్పటికే ఎన్నో ఆరోగ్య పరీక్షలూ, శస్త్ర చికిత్సలూచేయించుకొని వుండటం వలన మరలా వేరొక ఆరోగ్య కార్యకర్తను చూడటం మీకు యిష్టం కాకపోవచ్చు.
కాని క్రమబద్ధమైన ఆరోగ్య పరీక్షలు స్త్రీలు అందరికీ ఎంత ముఖ్యమో వికలాంగ స్త్రీలకు కూడా అంతే ముఖ్యం. ఆ పరీక్షల గురించి యీ పుస్తకం నుండి, యింకా యితర ఆరోగ్య సంబంధమైన పుస్తకాల నుంచి వీలైనంతగా తెలుసుకోండి, నేర్చుకోండి. అపుడు మీరు మీ సొసైటీలోని ఆరోగ్య కార్యకర్తలను అడగండి - హాస్పటల్ డైరెక్టర్సునూ, ఆరోగ్యశాఖకు సంబంధించిన మంత్రులను, ఎంపీలను, ఎమ్మెల్సీలను, ఎమ్మెల్యేలను మీకు (అంగవైకల్యంతో బాధపడే స్త్రీలకు) అటువంటి సేవలను అందుబాటులోకి తీసుకురమ్మని మీ హక్కుగా కోరండి.
ఈ అధ్యాయంలో రొమ్ముల పరీక్షలు, గర్భాశయ పరీక్షల గురించి వివరించబడింది. ఏ స్త్రీ అయినా ఆరోగ్యంగా వుండటం కోసం యీ రెండు పరీక్షలు చాలా ముఖ్యమైనవి.
క్రమబద్దమైన ఆరోగ్య పరీక్షల వలన తెలిసే విషయాలు
క్రమబద్ధమైన ఆరోగ్య పరీక్షలవలన అనేక ఆరోగ్య సమస్యలను కనుక్కోగలుగుతాము. ఒక వ్యక్తి జబ్బు పడవచ్చు. కాని అది చాలా తీవ్రరూపం దాల్చి చికిత్స చేసి తగ్గించటానికి వీలుకాని స్థితికి వచ్చే వరకూ, ఆ విషయాన్ని గుర్తించక పోవటం జరగవచ్చు. కొన్ని కొన్ని సమయాలలో ప్రాథమిక దశలోనే కనుగొనబడినందువలన మేలు కలిగే కొన్ని ఆరోగ్య సమస్యలు - రక్తహీనత, క్షయ, హెచ్.ఐ.వి / ఎయిడ్స్, మలేరియా, కాన్సర్, అధిక రక్తపోటు, నులిపురుగులు, అన్నపు ప్రేవులలోని యితర పరాన్న జీవులు, చక్కెర వ్యాధి, మరియు లైంగిక సంబంధకారణంగా వచ్చే వ్యాధులు - ఏ ఫ్రీకైనా అంగవైకల్యం వున్నా లేకున్నా పైన చెప్పబడిన ఆరోగ్య సమస్యలు రావచ్చు.
ఆరోగ్య పరీక్షలను కమ్యూనిటీ వద్దకు తీసుకురావడం జింబాబ్వేలోని తన కమ్యూనిటీలోని చాలా మంది వికలాంగ స్త్రీలు రొమ్ము గర్భాశయ పరీక్షలనెన్నడూ చేయించుకోలేదన్న విషయాన్ని లిజ్జీలాంగ్షా అనే ఆమె గుర్తించింది. అటువంటి పరీక్షలను జరిపే ఆస్పత్రులు చాలా దూరంగాను, చాలా ఖర్చుతో కూడుకొన్నవీ కావటం కారణంగా వికలాంగ స్త్రీలకు ఆ ఆస్పత్రులకు వెళ్లటం అసాధ్యమైన విషయం కాని ఆ పరీక్షలు చేయించుకోవటం ఎంత ముఖ్యమో ఆమెకు తెలుసు. ఎందుకంటే పరీక్షలు చేయించుకోవటం సులభమైన విషయం కానందువలన చాలా మంది వారి సమస్యను చాలా లేటుగా తెలుసుకోవటం వలన మరియు కాన్సర్ కారణంగా చాలా మంది చనిపోతూ వున్నారు. వికలాంగురాలైన లిజి, తోటి వికలాంగ స్త్రీలతో ఒక బృందాన్ని ఏర్పాటు చేసింది. వారందరు కలిసి కాన్సర్ గురించి, యితర ఆరోగ్య సమస్యల గురించి, ఆరోగ్య పరీక్షల వలన తొలిదశలోనే రోగ నిర్ధారణ జరగటం వలన స్త్రీలకు జరిగే మేలును తెలుసుకోగలిగిన మేరకు తెలుసుకున్నారు. వికలాంగ స్త్రీలు ఎదుర్కొనే ఆరోగ్య సమస్యల గురించి ఆరోగ్య మంత్రిత్వ శాఖలోని ఒక ప్రతినిధికి నచ్చజెప్పతారు. దూర ప్రాంతాలలో వున్న ఆసుపత్రులకు వెళ్ళటానికీ, ఆ వైద్య సేవలకు మూల్యం చెల్లించటానికీ వికలాంగ స్త్రీలు ఎదుర్కొనే కష్ట నష్టాలను వివరించారు. అందుకు ఆ ప్రతినిధి వారి తెలివికి చాలా సంతోషించి, నెలకొకసారి, కాన్సర్ స్క్రీనింగు, కుటుంబ నియంత్రణ సేవలను వికలాంగ స్త్రీలకు అందించటానికి ఉచిత సంచార వైద్యశాలను ప్రభుత్వంతో ఏర్పాటు చేయించారు. |
స్త్రీలు క్రమబద్ధంగా, తప్పనిసరిగా చేయించుకోవాల్సిన ఆరోగ్య పరీక్షలలో రెండు ముఖ్యమైన పరీక్షలు - 1. రొమ్ము పరీక్షలు. 2) గర్భాశయ పరీక్షలు - స్త్రీలకు సాధారణంగా సోకే రెండు కాన్సర్లు - 1. రొమ్ములో 2. గర్భాశయంలో ఈ పరీక్షలు తొందరగా (తొలిదశలో) రోగనిర్ధారణకు, చికిత్స చేయడానికి వుపకరిస్తాయి.
రొమ్ము మరియు పెల్విక్ పరీక్షలకోసం సంసిద్ధమయ్యే విధానము
ఏం చేయబోతున్నారో ముందుగా అడిగి తెలుసుకోవటం వలన, మీరు రొమ్ము, పెల్విన్ పరీక్షలకు ంసిద్దులు కాగలరు. పరీక్ష సంబంధమైన ప్రతి దశను మీకు వివరించమని ఆరోగ్యకార్యకర్తను అడగండి దేహాలుంటే అడిగి తీర్చుకోండి. వికలాంగ స్త్రీ అయిన మీకు పరీక్షా సమయంలో ఎన్నో అవసరాలు వుండి వుండవచ్చు. వీలైతే ఒక స్నేహితురాలినిగాని, కుటుంబ సభ్యురాలిని గాని పూర్తిగా మీతో వుండగల్లిన వారిని మీ వెంట తీసుకుని వెళ్లండి. పరీక్ష చేయటానికి ముందుగా ఆరోగ్య కార్యకర్తతో మీకు కావలసిన ప్రత్యేక అవసరాల గురించి తెలియజేయండి. అపుడు ఆమె మీకు అనుకూలంగానూ, సులభంగానూ వుండే విధంగా పరీక్షలను చేస్తుంది.
మీకు వినికిడి శక్తిలోపం వున్నటైతే -
మీ వెంట సంజ్ఞా (సంకేత) భాష తెలిసిన ఒక స్నేహితురాలిని తీసుకు వెళ్ళండి. అపుడు ఆమె ఆరోగ్యకార్యకర్తతో మీ తరఫున మాట్లాడగలదు.
మీరు అంధులుగాని, సరిగా చూడలేనిలోపం గలవారైతే -
మీ వెంట వివరంగా వర్ణించి చెప్పగల ఒక స్నేహితురాలిని తీసుకు వెళ్లండి. అపుడు ఆమె ఆ జరుగుతున్న పరీక్ష గురించి వివరంగా మీకు చెప్పగలదు.
మీరు నడకలోపం కలవారైనా, నడవలేనివారైనా అయినటైతే -
మీరు ఆరోగ్య కేంద్రంలోనికి గాని, క్లినిక్లోనికి గాని ప్రవేశించే విధానం గురించి ముందుగానే ఆలోచించి పెట్టుకోవాలి. వెంట ఒక స్నేహితురాలిని కూడా తీసుకుని వెళ్ళండి.
మీకు అర్థం చేసుకొనే శక్తిలోగాని, నేర్చుకొనే విషయంలోగాని లోపం వున్నట్లయితే – ఆ పరీక్షల వలన మీకు భయం, అసౌకర్యం కలిగినటైతే -
మీరు విశ్వసించే ఒక వ్యక్తిని ఆ సమయంలో మీతో వుండుటకు తీసుకొని వెళ్ళండి.
కుటుంబ సభ్యులు, సంరక్షకులు నేర్చుకోవటం, అర్థం చేసుకోవటానికి కష్టపడే వైకల్యం గలవారికి సహాయం చేయగలరు.
ఆరోగ్య కార్యకర్తలు చేయగల సహాయం:
క్రమబద్ధమైన రొమ్ము పరీక్షలు చేయించుకోవటం, మీకు రొమ్ము కాన్సర్ లక్షణాలు లేవని రూఢిగా తెలుసుకోవటానికి ఒక మంచి పద్ధతి. అనేక మంది స్త్రీలు తమ రొమ్ములలో చిన్న చిన్న గడ్డలు వంటి వాటిని కలిగి వుంటారు. ఈ గడ్డలు స్త్రీ బహిష్ణు సమయాలలో తరచు వాటి ఆకారం, సైజులలో పరిణతి చెందుతూ వుంటాయి. ఈ గడ్డలు బహిష్టు ప్రారంభం కావటానికి ముందు చాలా మృదువుగా మారతాయి. కొన్ని కొన్ని సమయాలలో కానీ తరచూ మాత్రం కాదు. యీ గడ్డలు రొమ్ము కాన్సర్ లక్షణాలు కాగలవు. చికిత్స లేకుంటే మరణానికి దారితీసే యీ రొమ్ము కాన్సర్ చాలా మంది స్త్రీలకు వస్తుంది. క్రమబద్ధమైన రొమ్ము పరీక్షలు చేయించుకోవటం వలన కాన్సర్ను చికిత్స చేసి తగ్గించగల తొలి దశలోనే గుర్తించటానికి వీలు అవుతుంది.
శిక్షణ పొందిన ఆరోగ్య కార్యకర్త మీ గర్భాశయ పరీక్షలు జరిపిన ప్రతి ఒక్కసారీ మీ రొమ్ము పరీక్షలను కూడా జరపాలి. ఆరోగ్య కార్యక్షర యీ ఆదాయంలో వివరించబడిన పరీకా విధానాన్ని అనుసరించాలి.
ప్రతి ఒక సంవత్సరానికి లేదా రెండు సంవత్సరాలకు ఆరోగ్యకార్యకర్త మీ రొమ్ము పరీక్షలను చేసూ వున్నప్పటికీ, మీరు కూడా తరచూ మీ రొమ్ములను పరీక్షించుకోగలరు.
ఈ పరీక్షను మీ అంతట మీరు చేసుకోలేకపోయినట్లయితే, మీకు నమ్మకం గల వ్యక్తి ఎవరైనా ఆ పనిని మీకోసం చేయగలరు. ప్రతిసారీ ఒకే వ్యక్తి ఈ పరీక్షలు జరపటం వలన మార్పు ఏమైనా వుంటే ఆ వ్యక్తి గ్రహించటానికి వీలవుతుంది.
నెలకొకసారి మీ బహిషు సమయంలో మీ రొమ్ములను పరీక్షించుకోవటానికి ప్రయత్నించండి. వీలైతే ప్రతినెలా ఒక రోజు మీ నెలసరి రక్తస్రావం ప్రారంభమయిన తర్వాత 7వ రోజున మీ రొమ్ములను పరీక్షించుకోండి. మీరిలా క్రమబద్ధంగా రొమ్ములను పరీక్షించుకోవటం వలన సాధారణంగా మీ రొమ్ములు ఎలా వుంటాయి. మరియు ఏదైనా మార్పులు జరిగి వుంటే ఎలా వున్నాయి అన్న విషయాన్ని మీరు తెలుసుకోగల్లుతారు. మీకు విశ్రాంతి తీసుకోగల అవకాశం కల్గినపుడు కూడా మీ రొమ్ములను బాగా పరీక్షించుకోండి.
ప్రతి నెలా రొమ్ము పరీక్షలు జరిపిన అనంతరం వాటి పరిస్థితి గుర్తుంచుకోవటం కోసం మీరు ఒక బొమ్మను గీయండి. రొమ్ములాగ ఒక పెద్ద వృత్తాన్ని గీయండి. అందులో రొమ్ము మొనలాగా ఒక చిన్న వృత్తాన్ని గీయండి. రొమ్ములో గడ్డ వున్నట్టుగా మీకు తెలిస్తే, మీరు గీసిన బొమ్మలో ఆ ప్రదేశాన్ని గుర్తించండి.
రొమ్ములో గడ్డ వున్నటైతే... రొమ్ములో వున్నగడ్డ మృదువుగా రబ్బరులా వుండి, మీరు చేతితో కదిపితే చర్మం క్రింద కదులుతూ వుంటే, దాని గురించి చింతించనవసరం లేదు. కాని ప్రతి నెలా దానిని చెక్ చేసుకొంటూ వుండాలి. కాని రొమ్ములో గడ్డ గట్టిగా, సరైన ఆకృతి లేకుండా, నొప్పిని కలిగించకుండా లేక సైజు పెరుగుతూ వుంటే దానిని కనిపెడుతూనే వుండాలి. ముఖ్యంగా ఆ గడ్డ ఒకే రొమ్ములో వుండి, మీరు కదిపినా కదలకుండా వున్నట్లయితే - తర్వాత బహిష్ణు సమయంలో కూడా ఆగడ్డ అలాగే వుంటే ఒక ఆరోగ్య కార్యకర్తను కలవండి. ఇది కాన్సర్ లక్షణం కావచ్చు - రొమ్ము మొనల నుండి రక్తం లేక చీముకారుతూంటే వైద్య సహాయం తీసుకోవాలి. రొమ్ములోని గడ్డ మొత్తగా గాని, సరైన ఆకారం లేకుండా వున్నాగాని ఒక అనుభవజ్ఞుడైన ఆరోగ్య కార్యకర్తతో పరీక్ష చేయించుకోండి. మీ బహిషు ఆగిపోయిన తర్వాత కూడా మీరు క్రమబద్ధమైన రొమ్ము పరీక్షలను చేయించుకుంటూనే వుండండి. |
మీ వక్షోజాలను పరీక్షించుకొనే ఒక విధానం
మీ రోణములను (వక్షోజాలను) పరీక్షించుకొనే విధము: మీ వక్షోజాలను అద్దంలో చూచుకోండి. మీ చేతులను పైకి ఎత్తండి. వక్షోజాల ఆకారంలో ఏమైనా మార్పు వచ్చిందేమో గమనించండి. చర్మంలోను చనుమొనలలోను వాపుగాని, ఏదైనా మార్పుగాని వచ్చిందేమో చూచుకొనండి. తర్వాత మీ చేతులను మీ ప్రక్కన వుంచుకొని మరలా మీ వక్షోజాలను చూచుకోండి. మీరు పడుకొని, వీలైతే ఒక చేతిని మీ తల వెనక వుంచండి. మీ చేతి వ్రేళ్లను సమముగా (చదునుగా) పెట్టి మీ రొమ్మును ఒత్తుతో గడ్డలున్నాయేమో తెల్సుకోండి. రెండవ రొమ్మును పరీక్షించటం కోసం చేతులను మార్చండి. మీ రొమ్ములోని ప్రతిభాగాన్ని ఒత్తి పరీక్ష చేసుకొనేలా నిశ్చయంగా తెలుసుకోండి. ప్రతి నెలా యిదే విధంగా పరీక్షించుకోండి. |
జననాంగ పరీక్ష వలన యీ క్రింది విషయాలు తెలుస్తాయి.
మీరు అవిటితనం వలన కుంటుతూ నడుసూన్నా చేతికర్ర, క్రెచస్, చక్రాల కుర్చీలను వాడుతూవున్నా...
మీకు అంగవైకల్యం వుంటే ఒక స్థానం నుంచి వేరొక స్థానానికి ఎలా కదిలి వెళ్లాలన్న విషయం మీకు బాగా తెలుసు. ఆరోగ్య కార్యకర్త లేక స్నేహితురాలి యొక్క సహాయాన్ని తీసుకోండి. జననాంగ పరీక్ష మొదలు కాక ముందే మీరు చక్కగా సురక్షితంగా, సౌకర్యంగా వున్న విషయాన్ని ధృవపరుచుకోండి.
పరీక్షకు ముందుగా వీలైనంత ఎక్కువగా మలమూత్రాలను విసర్జించండి. జననాంగ పరీక్ష వలన కండరాలు వదులుగా అయి మలమూత్రాలను బయటికి నెట్టుతాయి. మూత్ర విసర్జన 860 అమర్చబడిన గొట్టం (కేథెటర్)ను మీరు నిత్యం వేసుకొని వుంటే, దానిని మీరు తొలగించనవసరం లేదు. అది మీ సెల్విక్ పరీక్షకు ఏమాత్రం అవరోధం కాదు - మూత్రపు సంచీ మీ కాలుకు కట్టబడి వుంటే దానిని తీసి మీ ప్రక్కనగాని, పొట్టమీదగాని వుంచుకోండి. అయితే ఆ గొట్టం వంగకుండా, నీరు చక్కగా పారేలా శ్రద్ధ వహించండి.
పెల్విక్ పరీక్ష చేయటంలో
ఆరోగ్య కార్యకర్తలకు సూచనలు
చాలా క్లినిక్సులోనూ, ఆసుపత్రులలోనూ పరీక్షించే బల్లలు ఎత్తుగా, గట్టిగా వుంటాయి. అవిటితనంతో బాధపడే స్త్రీలకు వాటిపైకి ఎక్కటం కష్టమవుతుంది.
నేలకు దగ్గరగా అంటే ఎత్తు తక్కువగా వున్న బల్లలైతే వికలాంగ స్త్రీలకు సౌకర్యంగా వుంటాయి. కాని యీ స్త్రీ జననాంగ పరీక్ష (పెల్విక్ ఎగ్హామ్)ప్రత్యేకమైన బల్లలు అవసరం లేదు. ఆరోగ్య కార్యకర్త యీ పరీక్షను శుభ్రమైన నేల మీద పరవబడిన శుభ్రమైన బట్టమీద కూడా జరపవచ్చు.
ఎవరినైనా నేల మీద పరీక్షించేటపుడు స్పెక్యులమ్ను ఫ్రీ యోనిలో పెట్టేటపుడు దాని పిడిని పైకి పెట్టండి. లేకుంటే దానిని తెరవటం కష్టమవుతుంది. త్స్రీ యోక్క పిరదల కింద మడిచిన బడితే, స్పెక్యులమ్ నేలకు తగలకుండా ఉంటుంది.
చాలా మంది ప్రిలు స్పెక్యులమ్ను మొదటిసారి చూసినపుడు భయపడతారు దానిని లోపల పెట్టినపుడు వారికి గాయం కలుగుతుందేమోనని. అంతకు ముందెన్నడూ పెల్విక్ పరీక్షను సైక్కలమ్ను తిరగా బోర్గా చేయించుకోని స్త్రీని మీరు పరీక్ష చేయబోయేటపుడు, మీరు పెద్ద సైజు స్పెక్యులమ్ను రెండు వైపులా వాడవచ్చు.
వాడబోతున్నా సరే, ఆమెకు చిన్న స్పెకులమ్ను చూపించండి. ఆమె స్నేహపూర్వకంగా రెడీ అయిన విషయాన్ని నిర్ధారించుకొన్న తర్వాతనే ఆమెను మృదువుగా తాకండి. మీరేం చేయబోతున్నారో ఆమెకు వివరిస్తూనే వుండండి. పరీక్షించటం పూర్తికాగానే, ఆ పరీక్షను మీరు సులభతరంగా నిర్వర్తించేందుకు సహకరించినందుకు ఆమెకు కృతజ్ఞతలు తెలపండి.
పెల్విక్ పరీక్షను సులభతరంగా జరపటం కోసం సలహాలు, సూచనలను చూడండి.
అధిక రక్తపోటు, విపరీతమైన తలపోటులను నివారించుటకు జాగ్రత్తలు తీసుకోవాలి.
వెన్నెముకకు గాయం తగిలిన వ్యక్తులకు యీ సమస్య కలగటం సాధారణమైన విషయం.
ఏ విషయంగానైనా కలిగిన బాధ, అసౌకర్యాలకు శరీరం చూపే ప్రతిస్పందనే యీ జబ్బు అంతేకాని ఆ గాయం వల్ల మాత్రం కాదు.
ఫ్రీ పెల్విక్ పరీక్ష సమయంలో వచ్చే (డిస్రిప్లెక్సియో) ఆకస్మిక రక్తపోటు, తలపోటు రావటానికి కారణాలు :
ముఖ్యమైన విషయం: వెన్నెముక దెబ్బతిన్న స్త్రీని మీరు పరీక్షించుతున్నట్లయితే ఆమె యొక్క లక్షణాలను గుర్తించి పరీక్షను ఆపండి. డిస్ప్లెక్సియా (Dysreflexia) సత్వర చికిత్స చేయవలసిన జబ్బు. అధిక రక్తపోటు కారణంగా మెదడులోని నరములు చిట్టి రక్తస్రావం కలుగుతుంది. ఈ జబ్బు (డిస్ప్లెక్సియా) గల వ్యక్తులను ఒంటరిగా విడవ కూడదు.
పెల్విక్ పరీక్ష - భంగిమలు
మీ కాళ్లను సులువుగా విడదీయలేకపోతే మీరు పెల్విక్ పరీక్ష చేయించుకోలేరని అనుకోవద్దు. మీ శరీరానికి అనువైన వివిధ భంగిమల గురించి ఆరోగ్యకార్యకర్తతో మాట్లాడండి. చాలా మంది వికలాంగ స్త్రీల కోసం యిక్కడ కొన్ని భంగిమలు యివ్వబడ్డాయి.
ఒకవేళ మీకు గట్టిపడిన లేదా బిగుతు కండరాలు వున్నటైతే
పరీక్ష చేసే సమయంలో కండరాలు హఠాత్తుగా బిగిసి, గట్టిపడిపోవటం జరుగవచ్చు. వెన్నెముక గాయం లేదా మెదడుకు సంబంధించిన పక్షవాతం గల స్త్రీలలో ముఖ్యంగా ఈ విధంగా జరుగుతూ వుంటుంది. హఠాత్తుగా కండరాలు సంకోచించటం, బిగువవటం అన్నది ఇటువంటి పరిస్థితులలో జరుగుతూ వుంటుంది.
ఒకవేళ మీకు బిగుతు కండరాలు వున్నటైతే, ఆరోగ్యకార్యకర్తను నెమ్మదిగా పరీక్ష చెయ్యమని చెప్పండి. అపుడు మీకు కాస్త విశ్రాంతికి సమయం దొరుకుతుంది. ఒకవేళ పరీక్ష జరిపే సమయంలో మీకు కండరాలు బిగిసి గట్టిబడడం జరిగినటైతే ఆరోగ్య , కార్యకర్తతో మీ కండరాలు విశ్రాంతి పొందేవరకు, లేదా మెత్తగా అయ్యేవరకు ఆపమని బ్రా-- చెప్పాలి. బిగిసిన కండరాలను నేరుగా రుద్దటం గాని, తోయటం గాని చేయకూడదు. అలా చేయటం వలన పరిస్థితి మరింత దిగజారుతుంది. తిరిగి మామూలు స్థితికి వచ్చేవరకు మీతో వున్న స్నేహితురాలు నొప్పితో వున్న చోటును మృదువుగా పట్టుకోవటం లేదా సపోర్టుగా వుండటం చేయవచ్చు, తిరిగి మామూలు స్థితికి వచ్చేవరకు.
మీరు సరైన స్థితిలో వుండటం కోసం కండరాలను బిగించవలసి రాకుండా, ముందుగానే చుట్టగా చుట్టిన సౌకర్యంగా, విశ్రాంతిగా వుండే విధమైన భంగిమను చూసుకోవటం చేసినటైతే పరీక్షసులువుగా కొట్టి జరుగుతుంది. పరీక్ష చేసే సమయంలో మీ శరీరాన్ని పట్టి వుంచటంలో సహాయపడమని మీ వాడండి స్నేహితురాలినో, కుటుంబ సభ్యురాలినో అడగండి. ఇది సాధ్యం కాని పరిస్థితి అయినటైతే, దళసరి దుప్పటినిగాని, రగును గాని చుట్టగా చుట్టి మీ మోకాళ్ళ అడుగువైపున సపోర్టుగా పెట్టుకోండి.
ముఖ్యం: బిగిసిన కండరాలను రుద్దటంలేదా మర్ధన చేయటం చేయకూడదు. అందువల్ల కండరాలు మరింత బిగిసిపోతాయి.
తోసే లేదా నెట్టే వ్యాయామం మెదడుకు సంబంధించిన పక్షవాతం లేదా బిగిసే కండరాలు గల స్త్రీలు, తమ కండరాలకు విశ్రాంతిని ఇవ్వటంలో చాలా కష్టపడవలసి వుంటుంది. పెల్విక్ కండరాలకు విశ్రాంతినివ్వటం కోసం తోసే లేదా నెట్టే వ్యాయామాన్ని చెయ్యవచ్చు. ప్రథమంగా, మలవిసర్జన చేయటానికి ప్రయత్నిస్తున్న విధంగా క్రిందికి తోయటానికి ప్రయత్నించండి. కొందరు స్త్రీలైతే తాము యోని ద్వారా గ్రుడు పెడుతున్నట్లు వూహించుకుంటారు. మీరు తోయటం ప్రారంభించిన కొంచెం సమయం తర్వాత బాగా శ్వాసను లోపలకు తీసుకోవటానికి ప్రయత్నించండి. మీరు పరీక్షకు ముందు ఈ వ్యాయామాన్ని ప్రయత్నం చేయండి. పరీక్షా సమయంలో, అంటే ఆరోగ్య కార్యకర్త వేలును గాని, పరికరాన్ని గాని యోనిలోనికి పెట్టక ముందు కూడా ఈ వ్యాయామాన్ని చేయవచ్చు ఒకసారి ఆరోగ్య కార్యకర్త మిమ్మల్ని పరీక్షించటం ప్రారంభించాక మీరు తోయటం ఆపటం వలన పొత్తికడుపులోని కండరాలకు విశ్రాంతిని ఇవ్వవచ్చు. కండరాలు బిగుతుగా వున్నటైతే ఆరోగ్య కార్యకర్త మీ లోపలి పరిస్థితిని తెలుసుకోలేకపోవటం జరుగుతుంది. |
రోగ లక్షణాలను తెలిపే పద్ధతులను తెలుసుకొన్నటైతే, స్త్రీలందరూ వారి ఆరోగ్యం గురించి మంచి జాగ్రత్తలను తీసుకోగలుతారు. ఉదాహరణకు మీరు గాని, మీకు నమ్మకమున్న వ్యక్తిగాని రొమ్ము కాన్సర్కు సంబంధించిన లక్షణాలను చెక్ చేసే వివరాలను తెలిపే పేజీలను చదివి ఆచరించవచ్చు.
మీరుగాని, మీ కుటుంబ సభ్యులుగాని, సంరక్షకులుగాని యింటిలోనే జరిపించగల యితర పరీక్షలు కూడా వున్నాయి. కాని కొన్ని పరీక్షలు క్లినిక్లో గాని, ఆసుపత్రిలో గాని ఆరోగ్య కార్యకర్తతోనే మంచిగా జరపబడగలవు.
మిమ్మల్ని మీరు పరీక్షించుకోవటం, వివిధ రకాల జబ్బులు లక్షణాలను గురించి తెలుసుకోవటం లేదా క్లినిక్లలో చేయబడిన పరీక్షల గురించి యింకా వివరంగా తెలుసుకోవటం కోసం మీరు ఒక సాధారణ ఆరోగ్య మార్గదర్శి పుస్తకాన్ని వుపయోగించవచ్చు. ఈ క్రింద యివ్వబడిన జాబితాలోని పుస్తకాలలోని సమాచారాన్ని కూడా తెలుసుకోవచ్చు. మనకు డాక్టర్ లేని చోట, వైద్యుడు లేని చోట. ఈ పుస్తకాలు హైదరాబాద్ బుక్ ట్రస్ట్ దగ్గర లభ్యమవుతాయి.
ఇంటి దగ్గర జరపగల పరీక్షలు
క్లినిక్లో లేక ఆసుపత్రులలో జరిపే పరీక్షలు
వికలాంగ స్త్రీలు చేయగల పనులు
ఆరోగ్య కార్యకర్తను కలిసినపుడు రొమ్ము జననాంగ పరీక్షలు చేయమని అడుగుతూ వుండాలి. ఇంకా మీరు ఒక బృందంగా ఏర్పడి యీ పుస్తకం మరియూ యితర ఆరోగ్య గ్రంథాల నుంచీ - స్త్రీలు తప్పనిసరిగా చేయించుకోవలసిన పరీక్షల గురించి వీలైనంత ఎక్కువ సమాచారాన్ని సేకరించాలి. అపుడు మీ ప్రాంతీయ ఆరోగ్య కార్యకర్తను, యింకా ఆసుపత్రుల డైరెక్టర్లనూ కలిసి యీ పరీక్షలను మీకు అందుబాటులో వుండేలా చేయమని అడగండి. ఈ పరీక్షలు వికలాంగ స్త్రీలకు ఎంత ముఖ్యమైనదో ఒక బృందంగా వెళ్లి ఆరోగ్య శాఖామాత్యులకు విన్నవించగలరు.
ఆరోగ్యపుస్తకాల గురించి వ్యక్తులు అతి తేలికగా అర్థం చేసుకోవాలి స్త్రీల ఆరోగ్య రక్షణ గురించి ఎక్కువగా తెలుసుకోవటం కోసం 1997వ సంవత్సరంలో అనేక మంది స్త్రీలు ఒక ఫ్రీల బృందాన్ని ప్రారంభించారు. ఆ బృందం పేరు పూపుల్ ఫస్ట్ లివర్ఫూల్ వారు ఒక స్త్రీల ఆరోగ్య కేంద్రం (క్లినిక్)ను ఏర్పాటు చేసి ఆరోగ్య పరీక్షలకు సంబంధించిన విషయాలతో ఎన్నో పుస్తకాలను ప్రచురింప చేసి ఆరోగ్య పరీక్షల గురించి సులభంగా అర్థమయ్యేలా చేశారు. ఈ పుస్తకాల గురించి యింకా ఎక్కువ తెలుసుకోవటం కోసం చూడండి |
లైంగికత, సంతానోత్పత్తి శక్తుల గురించి తెలుసుకోవటం ఇండియాలోని ఒకానొక బీద కమ్యూనిటీలో క్రాంతి మరియు సబల అనే ఇద్దరు స్త్రీలు ఆరోగ్య కార్యకర్తలుగా వున్నారు. అక్కడ అనేకమంది స్త్రీలు - అంగవైకల్యం కలవారు, లేనివారు కూడా ఆరోగ్యపరమైన ఎటువంటి సంరక్షణనూ పొందలేకపోతున్నారు. ఈ కార్యకర్తలిద్దరు ఆ స్త్రీలకు వారి శరీరాలను ఎలా పరీక్షించుకోవాలో, అర్థం చేసుకోవాలో బోధించారు. యోని నుండి కలిగే అసహజమైన స్రావము (డిశ్చార్జి) వంటి సమస్యలపై దృష్టిని సారించి, సంతానోత్పత్తి లైంగికత గురించి వారితో చర్చించి అవగాహనను కలిగించారు - ఇటువంటి సమస్యలకు స్త్రీలు తమకు తామే, అధిక వనరులు అవసరం లేకుండా పరిష్కారాలను కనుగొనే మార్గాలపై దృష్టిని కేంద్రీకరించారు. |
కుటుంబ సభ్యులు, సంరక్షకులు చేయగల్లినవి
వికలాంగ స్త్రీల స్నేహితులు కుటుంబ సభ్యులు స్త్రీలకు క్రమబద్దమైన ఆరోగ్య పరీక్షలెంత ముఖ్యమో వారికి చెప్పి సహాయం చేయాలి. ఆరోగ్య పరీక్ష ఏ విధంగా జరిగిందో, దాని ఫలితం తెలుసుకోవటం ఎంత ముఖ్యమో వారికి అర్థమయ్యేలా చెప్పటం నేర్చుకోవాలి. ఆరోగ్య పరీక్షల గురించి వికలాంగ స్త్రీలకు ఎంత వరకూ తెలుసునో, ఆరోగ్య కార్యకర్తలు ఆ పరీక్షలను తమ అవసరాలకు తగినట్లుగా ఎలా నిర్వహించేవారో వారి మాటలలో తెలుసుకోవాలి.
ఆసుపత్రులలో, క్లినిక్లలో వికలాంగ స్త్రీలకు ఆరోగ్య పరీక్షలు చేయించుకొనలేకుండా గల అడ్డంకులను గురించి, ఆ అడ్డంకులను దాటి సులభంగా ఆ వైద్య పరీక్షలను చేయించుకోవటానికి వారు ఏమీ చేయగలరో కూడా వారితో మాట్లాడాలి.
వికలాంగురాలైన మీ కుమార్తె, బాలిక దశ నుండి స్త్రీగా శారీరకంగా మారే సమయంలో, ఆమెకు ఆరోగ్య పరీక్షల గురించి ఆందోళన చెందకుండా సహాయ పడాలి. మీరూ, మీ కూతురూ కలిసి కృషి చేసినట్లయితే క్లినిక్లూ, ఆసుపత్రులూ మీరు వెళ్లేటందుకు అనుకూలంగానూ, కార్యకర్తలు మంచి వారై వుండేటట్లుగాను, ప్రయాణ సౌకర్యం లభించేటటూ మార్చగలరు.
ఆరోగ్య కార్యకర్తల పాత్ర
ఏ పరీక్ష చేయటానికైనా ముందుగా ఆరోగ్య కార్యకర్తలు ఆమెతో మాట్లాడాలి. ఏం జరగబోతున్నదో ఆమెకు వివరంగా చెప్పాలి. ఆమె వేసే ప్రశ్నలకు సమాధానం యివ్వాలి. పరీక్ష జరుగుతూ వుండగా కూడా ఆమె ప్రశ్నించవచ్చని తెలపాలి.
ఆరోగ్య పరీక్షలు - పెల్విక్ పరీక్ష రొమ్ము పరీక్షలతో సహాచేయించుకోవటం స్త్రీలందరికీ ఎంత ముఖ్యమో వికలాంగ స్త్రీలకు అర్థమయ్యేలా చెప్పాలి. ఈ పరీక్షలెందుకు అవసరం అన్న విషయాన్ని బాగా వివరించి చెప్పాలి. కాళ్లు, చేతులు కదపటం కష్టం అయిన వికలాంగ స్త్రీలు కూడా, యీ పరీక్షలను చేయించుకోగలరన్న విషయాన్ని వివరించి చెప్పాలి. ఈ పరీక్షలు చేయటానికి అనుగుణమైన ఎన్నో పద్ధతులను, భంగిమలనూ వికలాంగ స్త్రీ కార్యకర్తలు కనుగొన్నారన్న విషయాన్ని ఆమెకు వివరించాలి. వికలాంగ స్త్రీ తన శరీరం యితరులకన్నా మంచిగానే వుందన్న విషయాన్ని అర్థం చేసుకోవటం ముఖ్యమన్నది కార్యకర్తలు గుర్తుంచుకోవాలి. కనుక, ఆమె ఎంత వరకూ కదలగలదో, వేరే వారి సహాయం ఆమెకు ఎంత వరకూ అవసరమో అడిగి తెలుసుకోవాలి.
తమ స్వంత శరీరాన్నే తాము తాకకూడదనీ, ఎవరికీ ఏమీ చెప్పరాదనీ వారికి పెద్దవారు చెప్పి వుంటారు. అందుచేత స్త్రీలు రొమ్ము పరీక్ష చేసుకోవటానికి, తమ కడుపులో అసాధారణమైన నొప్పి ఏదో వస్తున్నదనే విషయాన్ని ఎవరికైనా తెలియజేయటానికి యిబ్బందిగా భావిస్తారు. లైంగిక సమస్యలను గాని జననాంగముల విషయమై గాని మాట్లాడటానికి కొన్ని కొన్నిసార్లు చాలా యిబ్బంది పడతారు. అటువంటపుడు జననాంగం నుండి డిశ్చార్జి అవటం గురించి చెప్పటం వారికి చాలా కష్టమైన విషయం. సమాజంలోని ఆరోగ్య కార్యకర్తలు అటువంటి స్త్రీలను ప్రోత్సహించటం కోసం వారిని స్పృశిస్తూ, వారికి గల ఏ రకమైన సమస్య గురించి అయినా మాట్లాడుతూ వుండాలి. అపుడు వారు ఫ్రీగా, సుఖంగా వుంటారు.
ఆమెకు సహాయకారిగా ఆ రూమ్లో వేరొకరు వున్నప్పటికీ ఆమె ఆరోగ్య సమస్యల గురించి నేరుగా ఆమెనే అడిగి తెలుసుకోండి. ఆమెకు మీతో మాట్లాడటం కష్టంగా వున్నప్పటికీ, మీరు యితరులందరితో ఎలా మాట్లాడతారో అలాగే మాట్లాడండి.
ఒక అంధురాలిని, లేదా సరిగా చూడలేని స్త్రీని మీరు పరీక్షించేటపుడు
ఒక అంధురాలికి తనకు అపరిచితమైన ప్రదేశానికి వెళ్లి చికిత్స చేయించుకోవాలంటే గాభరా కలుగుతుంది. ఎక్కడకు వెళ్లాలి, ఏమి వుంటాయి, మొదలైన విషయాలు ఆమెకు తెలియవు. ఒక్కొక్కసారి అంధ స్త్రీలను తరచుగా మోటుగా చూస్తారు వారి చుటూ జేరి. ఇది మర్యాద కాదు, మీరు ఒక అంధ ఫ్రీకి దారి చూపించేటపుడు ఆమె చేతిని మీరు పట్టుకోవద్దు. ఎందుకంటే చాలా మంది అంధస్త్రీలు తమ దారిని చూడటం కోసం తమ చేతులపై ఆధారపడతారు. కనుక వారి చేయిని మీరు పట్టుకొనే బదులు, మీ చేతిని వారు పట్టుకొనేలా చూడండి.
ఏ వస్తువులు ఎక్కడ వున్నాయో, మీ రెక్కడికి వెళ్తున్నారో ఆమెకు చెప్పండి. అపుడు ఆమె తనంతతాను అక్కడ ఎలా తిరగాలో తెలుసుకొంటుంది. అలాగే పరీక్షను కూడా సౌఖ్యవంతంగా జరిపించుకుంటుంది.
మీరు ఒక బధిరురాలైన స్త్రీని, లేదా సరిగా వినగల్లటం రాని స్త్రీని పరీక్షించేటపుడు
ఒక చెవిటి స్త్రీ ఎక్కడో వున్న క్లినిక్కు వెళ్లాలంటే చాలా భంగపడవచ్చు. ఎందుకంటే అక్కడ గుర్తులతో భాషను వాడగల వారెవరూ వుండరు. ఒక్కొకసారి ఎవరినైనా (వినగలిగిన, తన గుర్తుల భాష తెలిసిన తన కోసం తన మాటలను యితరులకు చెప్పగలిగిన వారిని) తన వెంట తీసుకు వస్తుంది. అపుడు మీరు ఆ చెవిటి స్త్రీ వైపే తిరిగి మాట్లాడాలి కాని, ఆ మధ్యవర్తి మనిషితో మాట్లాడకూడదు. ఆ మధ్యవర్తి మనిషి మాట్లాడే విషయాలు కూడా మీరు చెవిటిఆమె వైపు చూస్తూనే వినాలి. ఆ మధ్యవర్తి మనిషి సహాయం చేయటం కోసం మాత్రమే వచ్చింది. ఆ చెవిటి స్త్రీ వైద్యం పొందటానికి వచ్చింది.
నేర్చుకోవటం లేక అర్థం చేసుకొనే విషయంలో సమస్యగల స్త్రీలకు మీరు పరీక్షలు జరిపేటపుడు
ఈ సమస్యలున్న స్త్రీలు కూడా యింకా తమ ఆరోగ్యం గురించీ, శరీరాన్ని గురించీ సమాచారం తెలుసుకోవటం, నిర్ణయాలు తీసుకోవాలి. ఇటువంటి స్త్రీలకు విషయాలను అర్థమయ్యేలా వివరించటానికి, మీరు యింకా కొంచెం ఎక్కువ సమయాన్ని తీసుకోవలసి వుంటుంది. ఆమెకు అర్థమైందా అని అడగటానికి బదులుగా ఆమెకర్ణమైన విషయాన్ని ఆమె మాటలలోనే చెప్పమనండి.
చివరిసారిగా మార్పు చేయబడిన : 5/28/2020